Το Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών Θεσσαλονίκης ιδρύθηκε με βάση το άρθρο 46 του Ν. 1268/82 και άρχισε να λειτουργεί από το ακαδημαϊκό έτος 1984-85, σύμφωνα με το Π.Δ. 320/83. Με την ίδρυση του τμήματος αυτού υλοποιείται ένα παλιό αίτημα της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδας (Δ.Ο.Ε.) για τη δημιουργία παιδαγωγικών τμημάτων δασκάλων και νηπιαγωγών στα πανεπιστήμια. Το τμήμα εξακολουθεί ακόμα και σήμερα να αντιμετωπίζει δυσκολίες, που αφορούν κυρίως την υλικοτεχνική υποδομή. Ελπίζεται όμως ότι αυτές θα ξεπεραστούν σύντομα και το νέο τμήμα θα υλοποιήσει τους ιδρυτικούς σκοπούς τους με τη βοήθεια του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στο οποίο ανήκει.
Οι πτυχιούχοι μπορούν να καλύψουν θέσεις εργασίας σε τομείς ανάλογους με τις σπουδές και την εξειδίκευση τους. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι μπορούν να απασχοληθούν στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα: σε νηπιαγωγεία και παιδικούς σταθμούς, σε νοσοκομεία, σε ιδρύματα φροντίδας για το παιδί, σε χώρους ψυχαγωγίας για το παιδί, σε δικό τους νηπιαγωγείο.
Το Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών χορηγεί στους φοιτητές, μετά την ολοκλήρωση
των σπουδών τους, τον ακαδημαϊκό τίτλο "πτυχίο". Τα σχετικά με το
πρόγραμμα και τον κανονισμό σπουδών καθώς και με τις μεταπτυχιακές σπουδές καθορίζονται
με βάση τις ισχύουσες διατάξεις για όλα τα Α.Ε.Ι.
Οι φοιτήτριες και οι φοιτητές παράλληλα με τη θεωρητική τους κατάρτιση κάνουν
πρακτική άσκηση σε νηπιαγωγεία της πόλης και των γύρω περιοχών, τα οποία εναλλάσσονται
σε κάθε ακαδημαϊκό έτος καθώς και στο "παιδικό κέντρο" του Α.Π.Θ.,
το οποίο λειτουργεί στο χώρο του πανεπιστημίου.
Κάθε φοιτητής για να ολοκληρώσει τις σπουδές του και να πάρει πτυχίο πρέπει
να έχει συμπληρώσει οκτώ τουλάχιστον εξάμηνα σπουδών και να έχει συγκεντρώσει
182 διδακτικές μονάδες (δ.μ.). Σύμφωνα με το Πρόγραμμα Σπουδών το τμήμα χωρίζεται
σε 4 τομείς:
α) Τομέας Ψυχολογίας - Ειδικής Αγωγής
β) Τομέας Γλώσσας και Ιστορίας
γ) Τομέας Παιδαγωγικής
δ) Τομέας Αισθητικής Παιδείας
Οι φοιτητές παρακολουθούν ένα κοινό κορμό μαθημάτων κατά τα 4 πρώτα εξάμηνα.
Στην αρχή του Ε΄ εξαμήνου επιλέγουν τον προσανατολισμό που επιθυμούν να δώσουν
στις σπουδές τους. Το σύνολο των 182 διδακτικών μονάδων κατανέμεται ως εξής:
Α) 90 δ.μ. συγκεντρώνονται από υποχρεωτικά μαθήματα. Ειδικότερα, στα πρώτα τέσσερα
εξάμηνα θα πρέπει να συμπληρώσουν 50 δ.μ. από Υποχρεωτικά Μαθήματα Κορμού. Στα
επόμενα 4 εξάμηνα, οι φοιτητές θα πρέπει να συγκεντρώσουν 20 δ.μ. από Υποχρεωτικά
Μαθήματα Κορμού και 20 δ.μ. από Υποχρεωτικά Μαθήματα Προσανατολισμού.
Β) 40 δ.μ. συγκεντρώνονται από μαθήματα επιλογής. Σ' αυτές μπορεί να περιληφθούν
8 μονάδες από ελεύθερες επιλογές από άλλα τμήματα ή σχολές και 10 δ.μ. από διπλωματική
εργασία.
Γ) 12 δ.μ. από ξένη γλώσσα (υποχρεωτικές).
Δ) 40 δ.μ. από πρακτικές ασκήσεις.
Για τους φοιτητές που έχουν εισαχθεί πριν από το ακαδημαϊκό έτος 1999-2000 ισχύει
η απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών αριθμ.
9/19.4.94. Σύμφωνα με αυτήν, οι φοιτητές έχουν υποχρέωση να συγκεντρώσουν 90
δ.μ. από υποχρεωτικά μαθήματα, 12 δ.μ. από το μάθημα της ξένης γλώσσας, 40 δ.μ.
από κατ'επιλογήν μαθήματα και 40 δ.μ. από τις πρακτικές ασκήσεις. Στις 40 δ.μ.
από τα κατ'επιλογήν μαθήματα μπορούν να προσμετρηθούν 10 δ.μ. από τη διπλωματική
εργασία καθώς και 8 δ.μ. από μαθήματα άλλων σχολών ή τμημάτων (ελεύθερη επιλογή).
Το μάθημα της "εργαστηριακής έρευνας" μπορεί να επιλεγεί μόνο μια
φορά σε κάθε εξάμηνο και στα δυο προγράμματα.
Οι φοιτητές που ακολουθούν το παλιό πρόγραμμα και χρωστούν μαθήματα από προηγούμενα
εξάμηνα θα έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν σε εξετάσεις μαθημάτων που δε
διδάσκονται πλέον για τα επόμενα 4 έτη.
Ο κάθε φοιτητής, κατά τη διάρκεια των σπουδών του, υποχρεούται να συμμετέχει στην πρακτική άσκηση και για τη συμμετοχή του αυτή παίρνει συνολικά 40 διδακτικές μονάδες. Πιο αναλυτικά:
1) Στο A΄ εξάμηνο και στο Β΄ εξάμηνο δεν προβλέπεται πρακτική άσκηση.
2) Στα εξάμηνα Γ΄ και Δ΄ ο/η κάθε φοιτητής/ρια κάνει μία εβδομάδα πρακτική άσκηση, ανά εξάμηνο, με σύνολο διδακτικών μονάδων 6 (3+3).
Κατά την 1η ημέρα της πρακτικής άσκησης, γίνεται ευαισθητοποίηση-ενημέρωση
από τους υπεύθυνους καθηγητές στο Πανεπιστήμιο, τις επόμενες τρεις ημέρες ακολουθεί
η παρατήρηση σε νηπιαγωγείο και την τελευταία ημέρα γίνεται επεξεργασία των
πληροφοριών με τους υπεύθυνους καθηγητές στο Πανεπιστήμιο.
Η πρακτική άσκηση θα πραγματοποιείται για το μεν Γ΄ εξάμηνο την τελευταία εβδομάδα
του Ιανουαρίου για το δε Δ΄ εξάμηνο, την πρώτη εβδομάδα μετά το Πάσχα.
3) Στο Ε΄ Εξάμηνο ο/η κάθε φοιτητής/ρια κάνει δύο εβδομάδες πρακτική άσκηση,
με σύνολο διδακτικών μονάδων 6.
Κατά το χρονικό αυτό διάστημα, γίνονται συνδιδασκαλίες σε νηπιαγωγεία, και πραγματοποιούνται
δραστηριότητες από τους φοιτητές σε όλους τους τομείς.
Η πρακτική άσκηση αυτού του εξαμήνου θα πραγματοποιείται τις δύο πρώτες εβδομάδες
μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων.
4) Στο ΣΤ΄ Εξάμηνο ο/η κάθε φοιτητής/ρια κάνει μία εβδομάδα πρακτική άσκηση
με σύνολο διδακτικών μονάδων 3. Κατά το χρονικό αυτό διάστημα, γίνονται συνδιδασκαλίες
σε νηπιαγωγεία, και πραγματοποιούνται δραστηριότητες από τους φοιτητές σε όλους
τους τομείς.
Η πρακτική άσκηση αυτού του εξαμήνου θα πραγματοποιείται την πρώτη εβδομάδα
μετά τις διακοπές του Πάσχα.
5) Στο Ζ΄ Εξάμηνο ο/η κάθε φοιτητής/ρια κάνει δύο εβδομάδες πρακτική άσκηση,
με σύνολο διδακτικών μονάδων 8. Κατά το χρονικό αυτό διάστημα γίνεται διδασκαλία-εφαρμογή
ημερήσιου προγράμματος από τους φοιτητές.
Η πρακτική άσκηση αυτού του εξαμήνου θα πραγματοποιείται τις δύο πρώτες εβδομάδες
μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων.
6) Στο Η΄ Εξάμηνο ο/η κάθε φοιτητής/ρια κάνει πέντε εβδομάδες πρακτική άσκηση,
με σύνολο διδακτικών μονάδων 17.
Κατά το χρονικό αυτό διάστημα γίνεται διδασκαλία-εφαρμογή ημερήσιου προγράμματος
από τους φοιτητές.
Πραγματοποιούνται δύο συναντήσεις με τον υπεύθυνο καθηγητή, στην αρχή για ενημέρωση
και στο τέλος για αξιολόγηση. Οι φοιτητές κάθε εβδομάδα έχουν συναντήσεις με
την υπεύθυνη νηπιαγωγό τους (αποσπασμένη στο τμήμα) σχετικά με τον προγραμματισμό
των δραστηριοτήτων τους.
Η πρακτική άσκηση αυτού του εξαμήνου θα πραγματοποιείται καθ' όλη τη διάρκεια
του εξαμήνου (για οκτώ εβδομάδες περίπου), τρεις ημέρες την εβδομάδα.
Σημείωση 1: Οι φοιτητές του τομέα Ψυχολογίας και Ειδικής Αγωγής θα επισκέπτονται ειδικά σχολεία κατά το ΣΤ΄ Εξάμηνο και κατά την δεύτερη εβδομάδα του Ζ΄ Εξαμήνου. Επίσης κατά το Η΄ Εξάμηνο οι φοιτητές αυτού του τομέα θα κάνουν την πρακτική τους σε νηπιαγωγεία στα οποία φοιτούν παιδιά με ειδικές ανάγκες. Το πρόγραμμα για αυτούς τους φοιτητές διαμορφώνεται από τον συγκεκριμένο τομέα.
Σημείωση 2: Στα εξάμηνα Γ΄ και Δ΄ οι φοιτητές θα τοποθετούνται ανά 4 σε κάθε τάξη νηπιαγωγείου και στα υπόλοιπα εξάμηνα ανά 2, πλην του Η΄ εξαμήνου, όπου θα είναι μόνοι τους (αν ο αριθμός των νηπιαγωγείων δεν επαρκεί θα μπορούν να πηγαίνουν ανά 2 και σε αυτό το εξάμηνο).
Σημείωση 3: Προκειμένου κάποιος φοιτητής να πραγματοποιήσει την πρακτική άσκηση ενός εξαμήνου θα πρέπει απαραίτητα να έχει ολοκληρώσει την πρακτική άσκηση του προηγούμενου εξαμήνου.
Η διπλωματική εργασία είναι προαιρετική, πραγματοποιείται στη διάρκεια του
τελευταίου έτους σπουδών και παραδίδεται πριν από τη λήψη του πτυχίου. Τα γνωστικά
αντικείμενα στα οποία είναι δυνατόν να ενταχθούν οι διπλωματικές εργασίες είναι
τα ακόλουθα:
α. Αισθητική παιδεία - γλώσσα - ιστορία (π.χ. μουσική, εικαστικά, γλώσσα, παιδική
λογοτεχνία, παιδικό θέατρο, κουκλοθέατρο, ιστορία, μουσειακή εκπαίδευση).
β. Κοινωνικό και φυσικό περιβάλλον (π.χ. κοινωνιολογία, κοινωνικοποίηση του
παιδιού, κοινωνιολογία της εκπαίδευσης, κοινωνιολογία των μέσων μαζικής επικοινωνίας,
στερεότυπα των ρόλων των φύλων, οικολογία).
γ. Παιδαγωγικά: οργάνωση και διοίκηση παιδικών κέντρων (παιδαγωγικές επιστήμες),
εκπαίδευση (εκπαιδευτικές έρευνες και εφαρμογές στην εκπαίδευση).
δ. Ψυχολογία: Ειδική εκπαίδευση (π.χ. ψυχολογία ανάπτυξης του φυσιολογικού παιδιού,
ψυχολογία ανάπτυξης του παιδιού με ειδικές ανάγκες), κλινική ψυχολογία, ψυχολογία
της μάθησης και κοινωνική ψυχολογία.