217 Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών ΕΜΠ

Σκοπός

Το Τμήμα σκοπό έχει να αναδείξει επιστήμονες ικανούς να ασχολούνται με την ανάπτυξη και κατασκευή δικτύων και συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας, τηλεπικοινωνιακών και ηλεκτρονικών συσκευών και συστημάτων, συστημάτων αυτομάτου ελέγχου, καθώς επίσης και υπολογιστικών συστημάτων για αποθήκευση και επεξεργασία πληροφορίας.

Διάρκεια & Περιεχόμενο Σπουδών

Η διάρκεια σπουδών είναι 10 εξάμηνα. Τα μαθήματα κάθε έτους διδάσκονται σε 2 εξάμηνα, διαρθρώνονται με βάση το πρόγραμμα σπουδών κάθε τμήματος. Οι εξετάσεις διενεργούνται 3 φορές το χρόνο. Το 10ο εξάμηνο αφιερώνεται στην εκπόνηση Διπλωματικής Εργασίας.

Επαγγελματικές Διέξοδοι

Για την άσκηση του επαγγέλματος, οι πτυχιούχοι των τμημάτων χρειάζονται άδεια άσκησης Επαγγέλματος από το Τ.Ε.Ε. (Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας). Οι πτυχιούχοι μπορούν να καλύψουν θέσεις εργασίας σε τομείς ανάλογους με τις σπουδές και την εξειδίκευση τους. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι μπορούν να απασχοληθούν στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα: σε υπουργεία, σε δημόσιες υπηρεσίες, σε οργανισμούς, στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, σε τράπεζες, ως μηχανικοί Η/Υ, διαχειριστές δικτύων, αναλυτές προγραμματιστές συστημάτων, μελετητές τεχνικοί συστημάτων Η/Υ, σύμβουλοι πληροφορικής και επικοινωνιών, σε τεχνικές εταιρείες, στη βιομηχανία ηλεκτρονικών κατασκευών, στις τηλεπικοινωνίες, σε υπολογιστικά συστήματα, ως ερευνητές σε προγράμματα των οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην Εκπαίδευση και στην Κατάρτιση, ως ελεύθεροι επαγγελματίες σε δικό τους Τεχνικό Γραφείο.

Πρόγραμμα Σπουδών

Το Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος περιλαμβάνει 5 εξάμηνα μαθημάτων κορμού που είναι κοινά για όλους τους σπουδαστές και εξασφαλίζουν το απαραίτητο υπόβαθρο γνώσεων. Μετά τον υποχρεωτικό κορμό οι σπουδαστές επιλέγουν μαθήματα από 10 ροές μαθημάτων ανάλογα με την κατεύθυνση που θα επιλέξουν να ακολουθήσουν.

Κατευθύνσεις

Οι 4 κατευθύνσεις ειδίκευσης της Σχολής ΗΜ&ΜΥ του ΕΜΠ είναι οι ακόλουθες:

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ: Αναφέρεται στα αναλογικά και ψηφιακά ηλεκτρονικά κυκλώματα, στον αυτόματο έλεγχο, στην επεξεργασία εικόνας και στη ρομποτική.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ: Αναφέρεται στους Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές.
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ: Περιλαμβάνει τις τηλεπικοινωνίες και τα δίκτυα υπολογιστών.
ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ: Αναφέρεται στην παραγωγή, μεταφορά, διανομή και χρησιμοποίηση της ηλεκτρικής ενέργειας.
Οι σπουδαστές που εισέρχονται στη Σχολή ακολουθούν το σύστημα ροών μαθημάτων, το οποίο επιτρέπει ευρύ φάσμα επιλογής ειδικεύσεων. Δεδομένου όμως ότι η Σχολή χορηγεί ενιαίο τίτλο σπουδών όλοι οι σπουδαστές υποχρεούνται να αποκτήσουν ένα ελάχιστο πυρήνα γνώσεων σε όλες τις μείζονες γνωστικές περιοχές του κλάδου, κατά τη διάρκεια των πέντε πρώτων κοινών εξαμήνων. Στη συνέχεια, για τα εξάμηνα 6ο μέχρι και 9ο, το πρόγραμμα σπουδών είναι δομημένο σε ροές ειδίκευσης. Συνδυασμοί ροών γίνονται από τους σπουδαστές ώστε να δώσουν έμφαση περισσότερο στα θέματα που τους ενδιαφέρουν.

Ροές

Οι ροές ειδίκευσης του προπτυχιακού προγράμματος σπουδών είναι:

Ροή Υ: Υπολογιστικά Συστήματα

Η Ροή Υ απευθύνεται στους σπουδαστές που επιθυμούν να εμβαθύνουν στην περιοχή των υπολογιστικών συστημάτων. Προσφέρονται μαθήματα που καλύπτουν τόσο τη δομή και τη λειτουργία συστημάτων υπολογιστών, όσο και τις τεχνολογίες των συστημάτων διασύνδεσης και επικοινωνίας με τον άνθρωπο.

Ροή Λ: Λογισμικό Η/Υ

Η Ροή Λ προσφέρει στους σπουδαστές τη δυνατότητα να εμβαθύνουν στο Λογισμικό συστήματος και εφαρμογών (π.χ. γλώσσες προγραμματισμού, μεταγλωττιστές, βάσεις δεδομένων), και στη Θεωρητική Πληροφορική (αλγόριθμοι και πολυπλοκότητα, κα).

Ροή Η: Ηλεκτρονική - Κυκλώματα - Υλικά

Η ροή αυτή αφορά στη περιοχή της ηλεκτρονικής και της μικροηλεκτρονικής. Προσφέρονται μαθήματα που καλύπτουν τη σχεδίαση αναλογικών, ψηφιακών και μικτών αναλογικών / ψηφιακών διακριτών αλλά και ολοκληρωμένων κυκλωμάτων. Μεγάλη έμφαση δίνεται στα εργαστηριακά μαθήματα, ώστε ο σπουδαστής να αποκτήσει εμπειρία και ικανότητα στη σχεδίαση και κατασκευή ηλεκτρονικών διατάξεων και κυκλωμάτων.

Ροή Δ: Επικοινωνίες και Δίκτυα Υπολογιστών

Η ροή Δ απευθύνεται στους σπουδαστές που επιθυμούν να εμβαθύνουν στην περιοχή των τηλεπικοινωνιακών δικτύων και των εφαρμογών τους. Προσφέρονται μαθήματα που καλύπτουν όλο το φάσμα των τηλεπικοινωνιακών συστημάτων, τις τεχνικές μετάδοσης (αναλογικής και ψηφιακής), τα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα, τα πρωτόκολλα επικοινωνίας και τις τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες και εφαρμογές.

Ροή Τ: Κύματα και Τηλεπικοινωνίες

Η ροή αυτή περιλαμβάνει μαθήματα που παρέχουν γνώσεις για μηχανικούς που θα απασχοληθούν στα ευρύτερα αντικείμενα των Ηλεκτρονικών Συστημάτων των Επικοινωνιών (Ασύρματες και Ενσύρματες Επικοινωνίες, Δορυφορικές Επικοινωνίες, Κινητές Επικοινωνίες, Οπτικές και Μικροκυματικές Επικοινωνίες), καθώς και το αντίστοιχο γνωστικό υπόβαθρο στην περιοχή του Ηλεκτρομαγνητισμού και της Διάδοσης.

Ροή Σ: Σήματα, Έλεγχος και Ρομποτική

Η ροή Σ απευθύνεται στους σπουδαστές που θέλουν να εκπαιδευθούν στις περιοχές των συστημάτων, σημάτων, αυτομάτου ελέγχου και ρομποτικής, και περιλαμβάνει μαθήματα τα οποία καλύπτουν και τις τέσσερις παραπάνω περιοχές και επεκτείνονται στις βιομηχανικές και λοιπές εφαρμογές τους.

Ροή Ζ: Ηλεκτρικές Μηχανές, Υψηλές Τάσεις και Βιομηχανικές Διατάξεις

Το αντικείμενο των μαθημάτων της ροής Ζ, είναι η θεωρία και οι εφαρμογές στο χώρο των ηλεκτρικών μηχανών, των υψηλών τάσεων και των ηλεκτρομηχανολογικών βιομηχανικών διατάξεων.

Ροή Ε: Συστήματα Ηλεκτρικής Ενέργειας

Η ροή Ε απευθύνεται στους σπουδαστές που επιθυμούν να εμβαθύνουν στην περιοχή των συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας και γενικότερα σε θέματα που σχετίζονται με την αξιοποίηση, διαχείριση και εξοικονόμηση κάθε μορφής ενέργειας.

Ροή Ο: Διοίκηση και Απόφαση

Στόχος της ροής Ο είναι να προσφέρει τις απαραίτητες γνώσεις διοίκησης και αποφάσεων στους σπουδαστές όλων των κατευθύνσεων που επιθυμούν να συνδυάσουν τη γνώση των τεχνολογικών καινοτομιών.

Ροή Ι: Βιοϊατρική

Η Ροή Ι απευθύνεται σε σπουδαστές όλων των κατευθύνσεων οι οποίοι θέλουν να συνδυάσουν την επιστήμη του ηλεκτρολόγου μηχανικού και μηχανικού υπολογιστών, με τις βιοεπιστήμες, την ιατρική και τις αντίστοιχες τεχνολογίες.
Το πρόγραμμα σπουδών επιτρέπει την απόκτηση του ενιαίου Διπλώματος Ηλεκτρολόγου Μηχανικού και Μηχανικού Υπολογιστών με την επιτυχή περάτωση 59 μαθημάτων, εκ των οποίων τα 34 είναι Κορμού και τα 25 κατευθύνσεων και ροών.

1ο ΕΞΑΜΗΝΟ

Υποχρεωτικά Μαθήματα

Μαθηματική Ανάλυση (Συναρτήσεις μιας μεταβλητής), Γραμμική Άλγεβρα, Φυσική (Μηχανική), Προγραμματισμός Η/Υ Ι, Χημεία, Ηλεκτρολογικό Σχέδιο.

Μαθήματα Υποχρεωτικής Επιλογής

(Επιλέγεται 1 Μάθημα) Ιστορία των Επιστημονικών και των Φιλοσοφικών Ιδεών, Στοιχεία Κοινωνιολογίας, Φιλοσοφία.

Προαιρετικά Μαθήματα Σεμινάριο Επιστήμης το Ηλεκτρολόγου Μηχανικού και Μηχανικού Η/Υ, Ιστορική Μουσικολογία και θεωρητικά της Μουσικής, Ξένη Γλώσσα (Αγγλική, Γαλλική, Γερμανική, Ιταλική, Ρωσική).

2ο ΕΞΑΜΗΝΟ

Υποχρεωτικά Μαθήματα

Μαθηματική Ανάλυση (Συναρτήσεις πολλών μεταβλητών - Διανυσματική Ανάλυση), Φυσική (Ηλεκτρομαγνητισμός), Εισαγωγή στα Κυκλώματα, Εισαγωγή στους Η/Υ, Προγραμματιστικές Τεχνικές, Πολιτική Οικονομία.

Προαιρετικά Μαθήματα Ξένη Γλώσσα (Αγγλική, Γαλλική, Γερμανική, Ιταλική, Ρωσική).

3ο ΕΞΑΜΗΝΟ

Υποχρεωτικά Μαθήματα

Διαφορικές Εξισώσεις, Φυσική (Κυματική και Κβαντική), Μηχανική (Κινηματική -Δυναμική του Στερεού Σώματος), Ηλεκτροτεχνικά Υλικά, Αριθμητική Ανάλυση, θεωρία Πιθανοτήτων και Στατιστική, Ηλεκτρικές Μετρήσεις (Κλασσικές).

Προαιρετικά Μαθήματα Ξένη Γλώσσα (Αγγλική, Γαλλική, Γερμανική, Ιταλική, Ρωσική).

4ο ΕΞΑΜΗΝΟ

Υποχρεωτικά Μαθήματα

Μιγαδικές Συναρτήσεις -Διαφορικές Εξισώσεις με Μερικές Παραγώγους, Φυσική (Δομή της Ύλης), Σήματα και Συστήματα, Ηλεκτρονική Ι, Δομές Δεδομένων, Εισαγωγή στις Τηλεπικοινωνίες.

Μαθήματα Υποχρεωτικής Επιλογής

(Επιλέγεται 1 Μάθημα) Τεχνική Μηχανική Ι, Ηλεκτρικές Μετρήσεις (Ηλεκτρονικές Ψηφιακές), Αξιοπιστία και Έλεγχος Ποιότητας Συστημάτων, Εργαστηριακή Φυσική.

Προαιρετικά Μαθήματα Ξένη Γλώσσα (Αγγλική, Γαλλική, Γερμανική, Ιταλική, Ρωσική).

5ο ΕΞΑΜΗΝΟ

Ροή Λ: Λογισμικό Η/Υ

6ο ΕΞΑΜΗΝΟ

Υποχρεωτικά Μαθήματα

Γλώσσες Προγραμματισμού Ι.

Μαθήματα Υποχρεωτικής Επιλογής

Γραφική με Υπολογιστές, Τεχνητή Νοημοσύνη.

7ο ΕΞΑΜΗΝΟ

Υποχρεωτικά Μαθήματα

Αλγόριθμοι και Πολυπλοκότητα, Βάσεις Δεδομένων.

Μαθήματα Υποχρεωτικής Επιλογής

Μοντέλα Υπολογισμού, Τυπικές Γλώσσες και θεωρία Αυτομάτων, Δικτυακός Προγραμματισμός.

8ο ΕΞΑΜΗΝΟ

Μαθήματα Υποχρεωτικής Επιλογής

θεωρία Υπολογισμού, Μεταγλωττιστές, Έμπειρα Συστήματα και Εφαρμογές Ρομποτικής, Μοντέλα Υπολογισμού, Τυπικές Γλώσσες και θεωρία Αυτομάτων, Δικτυακός Προγραμματισμός.

9ο ΕΞΑΜΗΝΟ

Υποχρεωτικά Μαθήματα

Εξομοίωση Συστημάτων Επικοινωνιών, Γλώσσες Προδιαγραφής Πρωτοκόλλων, Ψηφιακή Τηλεόραση και Αλληλοδραστικές Υπηρεσίες Πολυμέσων, Δίκτυα Κινητών και Προσωπικών Επικοινωνιών.

9ο ΕΞΑΜΗΝΟ

Υποχρεωτικά Μαθήματα

Μαθήματα Υποχρεωτικής Επιλογής

Ειδικά Κεφάλαια Μικροκυμάτων και Ακτινοβολίας, Συστήματα Ραντάρ και Τηλεπισκόπιση, Δορυφορικές Επικοινωνίες, Συστήματα Κινητών Τηλεπικοινωνιών.

Ροή Σ: Σήματα, Έλεγχος & Ρομποτική

6ο ΕΞΑΜΗΝΟ

Υποχρεωτικά Μαθήματα

Σχεδίαση Συστημάτων Ελέγχου, Ψηφιακή Επεξεργασία Σήματος.

7ο ΕΞΑΜΗΝΟ

Υποχρεωτικά Μαθήματα

Έλεγχος Συστημάτων με Υπολογιστές και Εργαστήρια ΣΑΕ, Ρομποτική: Ανάλυση - Έλεγχος - Εργαστήριο.

8ο ΕΞΑΜΗΝΟ

Μαθήματα Υποχρεωτικής Επιλογής

Τεχνικές Βελτιστοποίησης, Πολυδιάστατα Συστήματα, Πολυμεταβλητά Συστήματα, Αναγνώριση Συστημάτων και Προσαρμοστικός Έλεγχος, Συστήματα Διακριτού Χρόνου: Ψηφιακά Φίλτρα.

9ο ΕΞΑΜΗΝΟ

Ροή Ε: Συστήματα Ηλεκτρικής Ενέργειας

Ανάλυση Ευστάθειας ΣΗΕ, Αξιοπιστία ΣΗΕ, Προστασία Συστημάτων Ηλεκτρικής Ενέργειας, Ανανεώσιμες Μορφές Ενέργειας, Διαχείριση Ενέργειας και Περιβαλλοντική Πολιτική.

Ροή Ο: Διοίκηση & Απόφαση

6ο ΕΞΑΜΗΝΟ

Υποχρεωτικά Μαθήματα

Οικονομική Ανάλυση Επιχειρήσεων, Συστήματα Διοίκησης & Πληροφοριών.

7ο ΕΞΑΜΗΝΟ

Υποχρεωτικά Μαθήματα

Συστήματα Αποφάσεων Μαθήματα

Υποχρεωτικής Επιλογής

Μοντέλα Μαθηματικού Προγραμματισμού.

Περιγραφή Μαθημάτων

1ο ΕΞΑΜΗΝΟ

(9.2.32.1) Μαθηµατική Ανάλυση (Συναρτήσεις µιας Μεταβλητής)
Πραγµατικοί Αριθµοί. Αξιώµατα του R. Ρητοί αριθµοί. Το επεκτεταµένο σύνολο R. Διαστήµατα. Περιοχή σηµείου. Ταξινόµηση σηµείων του R. Ανοικτά και κλειστά σύνολα. Κριτήριο Cauchy. Μονότονες ακολουθίες. Αριθµητικές σειρές. Διαφορικός λογισµός. Συνέχεια σ' ένα σηµείο. Συνέχεια σ' ένα διάστηµα. Παράγωγος. Διαφορικό µιας συναρτήσεως. Παράγωγος συνθέτου συναρτήσεως και ανωτέρας τάξεως. Σειρές Taylor. Δυναµοµετρήσεις. Οµοιόµορφη σύγκλιση ακολουθίες συναρτήσεων και σειρών συναρτήσεων. Διάστηµα συγκλίσεως. Ιδιότητες δυναµοσειρών. Θεώρηµα του Taylor και MacLaurin. Σειρές Taylor και MacLaurin. Αόριστο Ολοκλήρωµα. Ολοκλήρωµα Riemann. Ανισότητες µε ολοκληρώµατα. Πρώτο και δεύτερο θεώρηµα µέσης τιµής. Εµβαδά. Λείες καµπύλες. Μήκος καµπύλης. Διαφόριση Ολοκληρωµάτων. Εφαρµογή στις Διαφορικές Εξισώσεις. Γενικευµένα Ολοκληρώµατα. Αναλογία µε σειρές. Βασικές προτάσεις συγκλίσεως. Απόλυτη σύγκλιση. Σύγκλιση υπό συνθήκη. Συναρτήσεις Βήτα και Γάµµα. Διαφορικές εξισώσεις. Εξισώσεις οµογενείς. Εξισώσεις αναγόµενες σε οµογενείς. Εξισώσεις γραµµικές πρώτης και δευτέρας τάξεως µε σταθερούς συντελεστές. Εξισώσεις Euler.
Διδάσκ.:Ε. Αγγελόπουλος,, Χ. Κόκκινος, Σχ. ΕΜΦΕ

(9.2.04.1) Γραµµική Άλγεβρα
Διανυσµατικός λογισµός. Ευθεία στο χώρο και επίπεδο. Επιφάνειες και καµπύλες του χώρου. Κυλινδρικές, κωνικές επιφάνειες και επιφάνειες εκ περιστροφής. Επιφάνειες 2ου βαθµού. Σχεδίαση καµπύλων του χώρου. Διανυσµατικοί χώροι, υπόχωροι, βάση και διάσταση διανυσµατικών χώρων. Ορίζουσες. Πίνακες και γραµµικές απεικονίσεις. Αλλαγή βάσης. Όµοιοι πίνακες. Κανονική µορφή πίνακα. Διανυσµατικοί χώροι µε εσωτερικό γινόµενο. Ορθοκανονικές βάσεις. Ορθογώνιο συµπλήρωµα. Αυτοσυζυγείς, ισοµετρικοί, ορθογώνιοι και ορθοµοναδιαίοι µετασχηµατισµοί. Γραµµικά συστήµατα. Βαθµός πίνακα. Στοιχειώδεις µετασχηµατισµοί. Επίλυση γραµµικών συστηµάτων. Χαρακτηριστικά ποσά γραµµικών µετασχηµατισµών και πινάκων. Ιδιοτιµές. Ιδιοδιανύσµατα. Διαγωνοποίηση πινάκων. Θεώρηµα Cayley-Hamilton. Ελάχιστο πολυώνυµο. Χαρακτηριστικά ποσά πινάκων ειδικής µορφής. Τετραγωνικές µορφές. Χρήση µαθηµατικών υπολογιστικών πακέτων σε προβλήµατα και γραµµικής άλγεβρας.
Διδάσκ.: Σ. Καρανάσιος, Ν. Καδιανάκης, Σχ. ΕΜΦΕ

(9.4.31.1.) Φυσική Ι (Μηχανική)
Διανυσµατική διατύπωση των φυσικών νόµων. Νόµοι του Νεύτωνα. Δυνάµεις. Συστήµατα αναφοράς. Αρχές διατήρησης ενέργειας, ορµής και στροφορµής. Κίνηση στερεών σωµάτων. Ροπές αδράνειας. Περιστροφή σώµατος γύρω από σταθερό άξονα, κύλιση. Πεδίο βαρύτητας, νόµος του αντιστρόφου τετραγώνου. Ταλαντώσεις, αποσβεννόµενες ταλαντώσεις, εξαναγκασµένες ταλαντώσεις. Ειδική θεωρία της Σχετικότητας. Σχετικιστική δυναµική. Διδάσκ.: Θ. Αλεξόπουλος, Ν. Τράκας, Γ. Τσιπολίτης, Σχ. ΕΜΦΕ

(3.4.01.1) Προγραµµατισµός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών
Εισαγωγή στην Πληροφορική. Αλγόριθµοι και δοµές δεδοµένων, προγράµµατα, γλώσσες προγραµµατισµού. Προδιαγραφές, σχεδίαση, κωδικοποίηση, επαλήθευση, απόδειξη ορθότητας µε αξιωµατική σηµασιολογία, τεκµηρίωση, συντήρηση προγραµµάτων. Η γλώσσα προγραµµατισµού Pascal. Απλοί τύποι δεδοµένων, σταθερές και µεταβλητές, εκφράσεις, απλές εντολές. Δοµές ελέγχου, συναρτήσεις και διαδικασίες, πέρασµα παραµέτρων, επανάληψη και αναδροµή. Σύνθετες δοµές δεδοµένων και εφαρµογές: πίνακες, εγγραφές, σύνολα, δείκτες, συνδεδεµένες λίστες, δέντρα. Εργαστήριο: Μια σειρά προβληµάτων που θα λυθούν µε προγράµµατα Pascal.
Διδάσκ.: Ε. Ζάχος, Ν. Παπασπύρου

(3.7.01.1) Ηλεκτρολογικό Σχέδιο
Εισαγωγή στο µηχανολογικό σχέδιο. Κανονισµοί. Σχεδίαση µηχανολογικών εξαρτηµάτων. Μέθοδοι, όψεις, τοµές, διαστάσεις, κοχλίες, περικόχλια, σπειράµατα, εφαρµογές. Εισαγωγή στο Ηλεκτρολογικό Σχέδιο. Κανονισµοί. Σύµβολα αγωγών, ασφαλειών, διακοπτών, φωτιστικών κλπ. Ηλεκτρολογικών εξαρτηµάτων. Είδη ηλεκτρολογικού σχεδίου εγκαταστάσεων. Σύµβολα βαθµού προστασίας. Υπολογισµός εγκατάστασης φωτισµού κατοικίας. Γείωση. Συντελεστής ισχύος και χωρητική αντιστάθµιση. Κυκλώµατα µε ηλεκτρονόµους. Πίνακες Χ.Τ. Εισαγωγή στα κυκλώµατα κίνησης. Εγκαταστάσεις ασθενών ρευµάτων. Πίνακες και υποσταθµοί µέσης τάσης. Διδάσκ.: Π. Μπούρκας, Α. Μαχιάς, Κ. Καραγιαννόπουλος, Σ. Καβατζά

(9.1.51.1) Ιστορία των Επιστηµονικών και Φιλοσοφικών Ιδεών
Μυθοπλασία, θρησκεία, κοσµοθεώρηση, ιδεολογία, επιστήµη, φιλοσοφία. Εισαγωγή στην αρχαία ελληνική σκέψη. Η µη ελληνική αρχαία σκέψη. Οι Προσωκρατικοί. Η Πυθαγόρεια παράδοση. Σωκράτης. Στοιχεία από τη φιλοσοφία του Πλάτωνα. Το έργο του Αριστοτέλη και οι κατευθυντήριες αρχές του. Μαθηµατικά και αστρονοµία. Η γέννηση της γεωµετρίας και το Ευκλείδιο οικοδόµηµα. Τα παράδοξα του Ζήνωνα και η έννοια του απείρου. Εύδοξος. Αρχιµήδης. Η αρχαία ελληνική αστρονοµία και το σύστηµα του Πτολεµαίου. Το φυσικό οικοδόµηµα του Αριστοτέλη. Το έργο του Κοπέρνικου. Οι παρατηρήσεις του Tycho Brahe και τα επιτεύγµατα του Kepler. Ο Descartes και η γέννηση της σύγχρονης φιλοσοφίας. Ορθολογισµός. Ο Francis Bacon, η σηµασία της παρατήρησης και η επαγωγική µέθοδος. Εµπειρισµός. Η µέθοδος του Γαλιλαίου. Η Νευτώνεια σύνθεση. Οι διαµάχες του Νεύτωνα µε τον Leibnitz. Οι διαδικασίες επικράτησης της νέας σύνθεσης. Εξελίξεις στα µαθηµατικά (απειροστικό και ολοκληρωτικό λογισµό). Η ενέργεια: Φυσική και τεχνολογία. Η παραγωγή ενέργειας και βιοµηχανική επανάσταση. Η µηχανή του Newcomen. Watt. Σχέσεις επιστήµης, τεχνολογίας και βιοµηχανίας, Αγγλικές και Γαλλικές προσεγγίσεις. Οι Carnot και οι Thomson. Από τη µηχανή στην αρχή διατήρησης της ενέργειας: Μηχανικισµός και ενεργητισµός.
Διδάσκ.: Α. Μπαλτάς, Σχ. ΕΜΦΕ

(9.1.21.1) Στοιχεία Κοινωνιολογίας
Αντικείµενο και µέθοδοι της Κοινωνιολογίας (τι είναι Κοινωνιολογία, η σπουδή της κοινωνίας, η κοινωνιολογική θεώρηση, κοινωνιολογικές µέθοδοι, οι κοινωνικές επιστήµες). Πληθυσµός και κοινωνικές οµάδες (το άτοµο και η οµάδα, πληθυσµός και κοινωνία, τύποι κοινωνικών οµάδων - συγκρότηση, πρότυπα και παραλλαγές). Κοινωνικοί θεσµοί (κοινωνική δοµή, κοινωνίες και πολιτισµοί, οικονοµικοί και πολιτικοί θεσµοί, κοινωνική στρωµάτωση, οικογένεια και συγγένεια). Κοινωνική µεταβολή (µεταβολή, ανάπτυξη, πρόοδος). Σύγχρονα προβλήµατα της ελληνικής κοινωνίας (αστυφιλία, µετανάστευση).
Διδάσκ.: Μ.Λοϊζου, Σχ. ΕΜΦΕ

(9.1.41.1) Φιλοσοφία
Η ιστορική, η ερµηνευτική και η συστηµατική προσέγγιση στη Φιλοσοφία. Κλάδοι και περίοδοι της Δυτικής Φιλοσοφίας. Συστηµατική παρουσίαση και ανάλυση των κεντρικών προβληµάτων της Φιλοσοφίας, όπως εγκυρότητα της γνώσης, αλήθεια, αιτιότητα, νους και ύλη, εξωτερικός κόσµος, καθολικές έννοιες, βούληση και ελευθερία, γλώσσα και πραγµατικότητα, είναι και γίγνεσθαι. Η σηµασία της Φιλοσοφίας σήµερα.
Διδάσκ.: Α. Κουτούγκος, Α. Ιεροδιακόνου Σχ. ΕΜΦΕ

Ιστορική Μουσικολογία και Θεωρητικά Μουσικής
Ιστορία της Μουσικής. Τα πρώτα µουσικά όργανα. Φωνή, οµιλία, τραγούδι. Μαγική µουσική - Θρησκευτική µουσική. Μουσική των αρχαίων λαών. Μουσική της Ανατολής. Μουσική της Δύσης. Πολυφωνία. Ακµή της οργανικής και µελοδραµατικής µουσικής. Μεσαίωνας - Αναγέννηση. Κλασική, Ροµαντική και Σύγχρονη Εποχή. Μορφολογία. Μοτίβο - φράση - µελωδικό σύµπλεγµα - περίοδος. Το τραγούδι και µορφές του. Οι Χοροί. Δοµή της Σονάτας, της Συµφωνίας, του Κοντσέρτου, της Όπερας, της Φούγκας. Οργανογνωσία. Η Συµφωνική Ορχήστρα και οι οικογένειές της. Έγχορδα, Πνευστά, Κρουστά. Το Πιάνο και οι πρόγονοί του. Ακροάσεις - αναλύσεις µουσικών έργων όλων των εποχών. Θεωρητικά της µουσικής. Μαθήµατα θεωρίας της µουσικής, Αρµονίας, Αντίστιξης και Φυγής. α. Για αρχαρίους: Θεωρία, Σολφέζ, Μουσική υπαγόρευση. Ακουστικά µαθήµατα. Φθόγγοι, Διαστήµατα, Σχέση των συγχορδιών. Μαθήµατα µουσικών οργάνων. β. Για προχωρηµένους: Κλασική αρµονία, Αντίστιξη, Φυγή. Μικτή Χορωδία. Θεωρία, πράξη, διεύθυνση.
Διδάσκ.: Β. Μακρίδης, Τµ. Μουσικό.

Αγγλική Γλώσσα
Σκοπός του µαθήµατος είναι να καλύψει βασικά γραµµατικά και συντακτικά φαινόµενα καθώς επίσης να βοηθήσει τους φοιτητές να αποκτήσουν την ικανότητα να συµβουλεύονται την τεχνική αγγλική βιβλιογραφία. Ο κύκλος σπουδών περιλαµβάνει: 1. Γραµµατική και συντακτική δοµή για αρχαρίους και φοιτητές µέσου επιπέδου, 2.Βαθµιαίο εµπλουτισµό του λεξιλογίου τεχνικής ορολογίας µέσα από αυθεντικά τεχνικά κείµενα. Η Αγγλική γλώσσα διδάσκεται σε 4 εξαµηνιαία µαθήµατα.
Διδάσκ.: Τµ. Ξένων Γλωσσών

Γαλλική Γλώσσα
Γενικός στόχος είναι η εξοικείωση των φοιτητών µε τη γαλλική γλώσσα της σύγχρονης τεχνολογίας, όπως αυτή παρουσιάζεται σήµερα στα τρεχούµενα κείµενα πρακτικού χαρακτήρα. Γλώσσα: Μελετούνται τα βασικά προβλήµατα σε µεγάλες ενότητες, όπως ερώτηση, άρνηση, προσωπικές αντωνυµίες, αναφορικές, χρήση των ρηµάτων, των άρθρων, των προθέσεων, των συνδέσµων κλπ. Ιδιαίτερα αναλύεται η συντακτική χρήση των κυρίως γραµµατικών λέξεων, συγκριτικά µε την ελληνική. Τεχνική ορολογία: Μελετούνται και µεταφράζονται πολλά κείµενα πρακτικής φύσης σχετικά µε οχήµατα, µηχανήµατα, συσκευές, δοµικές κατασκευές, χηµικά προϊόντα κλπ. Εξετάζονται έτσι διαδοχικά ορισµένοι βασικοί και επίκαιροι τοµείς της σύγχρονης τεχνολογίας, όπως: δρόµοι (οδοποιία, κυκλοφορία, οδική σήµανση κλπ.) αυτοκίνητο (µηχανική, αµάξωµα, καύσιµα κλπ.), οικιακές ηλεκτρικές συσκευές (εγκατάσταση, θέρµανση, ψυγεία κλπ.), τρόφιµα (επεξεργασία, συντήρηση, κονσερβοποιεία κλπ.) και άλλα. Η Γαλλική γλώσσα διδάσκεται σε 4 εξαµηνιαία µαθήµατα.
Διδάσκ.: Τµ. Ξένων Γλωσσών

Γερµανική Γλώσσα
Σκοπός της διετούς διδασκαλίας της γερµανικής είναι να καθιστά τους φοιτητές ικανούς να συµβουλεύονται γερµανική τεχνική βιβλιογραφία και συγχρόνως να αποκτήσουν κάποια "ενεργό" εκφραστική ευχέρεια στην γλώσσα της καθηµερινής επικοινωνίας, προφορικής και γραπτής. Η διδασκαλία περιλαµβάνει: Α έτος: Εισαγωγή στην φωνητική, µορφολογική και συντακτική δοµή της γερµανικής, Ανάγνωση εύκολων κειµένων µε ανάλυση και σχετικές ασκήσεις. Β έτος: Σταδιακή διεύρυνση του λεξιλογίου και γραµµατικής ύλης µε βάση κυρίως ειδικών τεχνικών κειµένων αύξοντος βαθµού δυσκολίας. Μεταφραστικές ασκήσεις. Στοιχεία αλληλογραφίας. Η Γερµανική γλώσσα διδάσκεται σε 4 εξαµηνιαία µαθήµατα.
Διδάσκ.: Τµ. Ξένων Γλωσσών

Ιταλική Γλώσσα
Τµήµα Αρχαρίων: Βασική δοµή της Ιταλικής γλώσσας. Ασκήσεις προφοράς και ρυθµού των προτάσεων. Γραµµατικά standard. Ασκήσεις Γραµµατικής. Συνοµιλία. Σύντοµα κείµενα µε το βασικό λεξιλόγιο. Τεστ ελέγχου αφοµοιώσεως της ύλης. Τµήµα Προχωρηµένων: Προοδευτικός πλουτισµός του λεξιλογίου, βαθµιαία εξοικείωση µε συνθετότερα γραµµατικά προβλήµατα. Μετάφραση από τα ιταλικά στα ελληνικά και το αντίθετο για εµπέδωση των διδαχθέντων. Ασκήσεις και τεστ. Τεχνική ορολογία Φυσικής, Χηµείας, Μηχανικής, Ηλεκτρολογίας, Αρχιτεκτονικής, Τοπογραφίας, Γεωλογίας, Γεωδαισίας, Μεταλλουργίας. Η Ιταλική γλώσσα διδάσκεται σε 4 εξαµηνιαία µαθήµατα.
Διδάσκ.: Τµ. Ξένων Γλωσσών

2ο ΕΞΑΜΗΝΟ

(9.2.33.2) Μαθηµατική Ανάλυση (Συναρτήσεις Πολλών Μεταβλητών - Διανυσµατική Ανάλυση)
Διαφορικός λογισµός πολλών µεταβλητών. Μετρικοί χώροι. Ευκλείδειος χώρος Rν Περιοχή σηµείου. Ταξινόµηση σηµείων του Rν. Ανοικτά και κλειστά σύνολα. Ακολουθίες. Συναρτήσεις πολλών µεταβλητών. Όριο συναρτήσεως. Συνέχεια συναρτήσεων. Μερική παράγωγος. Ολικό διαφορικό. Παράγωγος συνθέτου συναρτήσεως. Παράγωγος ανωτέρας τάξεως. Διαφορικά ανωτέρας τάξεως. Παράγωγος ορίζουσας. Συναρτησιακές ορίζουσες. Πλεγµένες συναρτήσεις. Γενίκευση. Αντιστροφή συστήµατος. Μετασχηµατισµοί εξισώσεων Laplace. Παράγωγος κατά κατεύθυνση. Τύπος Taylor-MacLaurin. Ακρότατα. Ολοκληρωτικός λογισµός πολλών µεταβλητών. Το ολοκλήρωµα Riemann στο Rν. Διπλά και τριπλά ολοκληρώµατα. Επικαµπύλιο και επιφανειακό ολοκλήρωµα πρώτου και δευτέρου είδους. Φυσικές εφαρµογές των ολοκληρωµάτων. Διανυσµατική ανάλυση. Πεδία. Κλίση, απόκλιση, περιστροφή. Ανάδελτα. Τύπος Riemann-Green. Τύποι Gauss και Stokes. Τύποι του Green. Αναλλοίωτη µορφή του ανάδελτα. Προσδιορισµός της δυναµικής συναρτήσεως. Σωληνοειδή Πεδία. Προσδιορισµός της διανυσµατικής συναρτήσεως. Αρµονικές συναρτήσεις. Δοµή των διανυσµατικών πεδίων.
Διδάσκ.: Σ. Καρανάσιος, Ε. Αγγελόπουλος, Χ. Κόκκινος, Π. Ψαράκος, Σχ. ΕΜΦΕ

(9.4.32.2) Φυσική ΙΙ (Ηλεκτροµαγνητισµός)
Ηλεκτροστατική. Νόµος του Coulomb. Ηλεκτρικό πεδίο και δυναµικό. Νόµος του Gauss. Διαφορά δυναµικού. Ενέργεια ηλεκτρικού πεδίου. Θεωρήµατα των Gauss και Stokes. Εξίσωση Laplace. Αγωγοί. Ηλεκτρικά ρεύµατα. Νόµος του Ohm. Μαγνητικό πεδίο. Πεδία κινουµένων φορτίων. Νόµος των Biot-Savart. Νόµος του Ampere. Ηλεκτροµαγνητική επαγωγή. Ενέργεια του µαγνητικού πεδίου. Εξισώσεις του Maxwell. Συµπεριφορά της ύλης στο ηλεκτρικό και το µαγνητικό πεδίο. Διηλεκτρικά και µαγνητικά υλικά. Εργαστηριακή εξάσκηση.
Διδάσκ.: Η. Ζουµπούλης, Ε. Κυριακόπουλος, Γ. Ράπτης, Σχ. ΕΜΦΕ

(3.3.01.2) Εισαγωγή στα Κυκλώµατα
Εισαγωγή στα σήµατα και συστήµατα. Θεµελιώδεις αρχές ηλεκτρικών κυκλωµάτων (ηλεκτρικό ρεύµα, τάση, νόµοι Kirchhoff, στοιχεία τοπολογίας κλπ.). Ανάλυση στοιχείων δικτύου (ωµικός αντιστάτης, πυκνωτής, πηνίο, πηγές ρεύµατος και τάσης). Βασικές αρχές ανάλυσης ηλεκτρικών κυκλωµάτων. Απλά θεωρήµατα ηλεκτρικών δικτύων. Σύνθεση στοιχείων κυκλωµάτων εν σειρά και εν παραλλήλω, θεώρηµα Kennely. Θεωρήµατα Thevenin και Norton. Μετασχηµατισµός πηγών. Συµµετρικά δίκτυα. Στοιχειώδη µεταβατικά φαινόµενα. Δίκτυα στην ηµιτονοειδή µόνιµη κατάσταση (χρήση µιγαδικών phasors στην ανάλυση κυκλωµάτων, εξισώσεις δικτύου στην ΗΜΚ. Σύνθετη αντίσταση. Ισχύς στην ΗΜΚ. Θεωρήµατα ηλεκτρικών δικτύων. Τριφασικά δίκτυα (φασικά µεγέθη και µεγέθη γραµµής. Γενική µέθοδος ανάλυσης τριφασικών κυκλωµάτων. Ισχύς στα τριφασικά δίκτυα. Μέτρηση ισχύος στα τριφασικά δίκτυα).
Διδάσκ.: Ι. Κανελλόπουλος, Π. Φράγκος, Ι. Βενιέρης

(3.5.01.2) Λογική Σχεδίαση Ψηφιακών Συστηµάτων
Άλγεβρα Boole, λογικές πύλες. Απλοποίηση λογικών συναρτήσεων. Συνδυαστική λογική (Σχεδιασµός, ανάλυση, αθροιστές, αφαιρέτες, µετατροπές κωδίκων, συγκριτές, αποκωδικοποιητές, πολυπλέκτες, ROM, PLAS κλπ.). Σύγχρονα ακολουθιακά κυκλώµατα (flipflops, ανάλυση ακολουθιακών κυκλωµάτων, σχεδιασµός ακολουθιακών κυκλωµάτων µε ρολόι). Καταχωρητές, µετρητές και µονάδες µνήµης. Μηχανές αλγοριθµικών καταστάσεων. Ασύγχρονα ακολουθιακά κυκλώµατα.
Διδάσκ.: Η. Κουκούτσης, Θ. Βαρβαρίγου, Κ. Παπαοδυσσεύς

(3.4.03.2) Προγραµµατιστικές Τεχνικές
Η γλώσσα προγραµµατισµού C. Απλοί τύποι δεδοµένων, σταθερές και µεταβλητές, εκφράσεις, απλές εντολές. Δοµές ελέγχου, συναρτήσεις και διαδικασίες, πέρασµα παραµέτρων, επανάληψη και αναδροµή. Σύνθετες δοµές δεδοµένων και εφαρµογές: πίνακες, δοµές, ενώσεις, δείκτες, δυναµική παραχώρηση µνήµης, συναρτήσεις βιβλιοθήκης. Συγκεκριµένοι και αφηρηµένοι τύποι δεδοµένων, στατικός και δυναµικός τρόπος υλοποίησης. Απόδοση αλγορίθµων και δοµών δεδοµένων. Πίνακες, ειδικές µορφές πινάκων, αλγόριθµοι αναζήτησης και ταξινόµησης. Γραµµικές λίστες: απλά και διπλά συνδεδεµένες λίστες, στοίβες, ουρές, κυκλικές λίστες, ταξινοµηµένες λίστες. Δυαδικά δέντρα, αλγόριθµοι διάσχισης, ισοζυγισµένα δέντρα, δέντρα αναζήτησης, δέντρα AVL. Γράφοι και αλγόριθµοι διάσχισης γράφων. Εργαστήριο: Μια σειρά προβληµάτων που θα λυθούν µε προγράµµατα C.
Διδάσκ.: Ι. Μαΐστρος, Ν. Παπασπύρου

(3.2.02.2) Εισαγωγή στα Υλικά
Ι. ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ. Ατοµική δοµή και χηµικοί δεσµοί σε στερεά υλικά: Το ατοµικό µοντέλλο. Διάταξη των ηλεκτρονίων στα άτοµα. Η κατάταξη των υλικών σε περιοδικό πίνακα και οι χηµικές ιδιότητές τους. Ατοµικοί δεσµοί για το σχηµατισµό µορίων, (υγρά ή στερεά). Ατοµικά και ιοντικά µεγέθη. Κρυσταλλική Δοµή-Ιδανική και πραγµατική: Κρυσταλλικά και άµορφα υλικά. Μοναδιαία κυψελίδα, κρυσταλλικά συστήµατα σηµειακά και χωρικά πλέγµατα. Συνήθεις µεταλλικές δοµές. Οµοιοπολική δοµή- Κρυσταλλικό πλέγµα αδάµαντος. Ιοντική δοµή-Κεραµικά Υλικά. Κρυσταλλικότητα σε πολυµερή. Αλλοτροπία και πολυµορφισµός. Κρυσταλλικά επίπεδα. Κρυσταλλικές ατέλειες. Ηλεκτρικές ιδιότητες των υλικών: Μέταλλα και µονωτές. Ηλεκτρική αγωγιµότητα. Ηλεκτρική αγωγιµότητα σε µέταλλα και κράµατα. Υπεραγωγιµότητα και χαρακτηριστικές ιδιότητες. Εργο εξόδου και Δυναµικό επιφανείας. Ηµιαγωγιµότητα. Διηλεκτρικές ιδιότητες υλικών. Μηχανικές Οπτικές και Θερµικές ιδιότητες: Θερµικές ιδιότητες (πυκνότητα, σηµείο τήξεως, σηµείο υαλώδους µετάπτωσης, συντελεστής θερµικής διαστολής, θερµική αγωγιµότητα). Οπτικές ιδιότητες (αδιαφάνεια-διαφάνεια, φωταύγεια, φωτοαγωγιµότητα). Μηχανικές ιδιότητες (τάση, παραµόρφωση και συντελεστής Young).
ΙΙ. ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ: Διαγράµµατα φάσεων ισορροπίας. Διάχυση σε στερεά (πρώτος και δεύτερος νόµος του Fick. Εφαρµογές. Πλαστική παραµορφωση. Θερµικές κατεργασίες.
ΙΙΙ. ΕΠΙΛΟΓΗ ΥΛΙΚΩΝ ΓΙΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ. Υλικά ηλεκτρονικών εφαρµογών. Ηµιαγωγοί. Μέταλλα. Κεραµικά. Πολυµερή. Σύνθετα.
Διδάσκ.: Κ. Δέρβος, Π. Βασιλείου (Σχ. Χηµ. Μηχ.)

(9.1.31.2) Πολιτική Οικονοµία
Εισαγωγή στις βασικές έννοιες της οικονοµικής θεωρίας, του τρόπου λειτουργίας της ελληνικής και διεθνούς οικονοµίας. Λειτουργίες της αγοράς, των παραγόντων που διαµορφώνουν το ύψος, τους κανόνες διανοµής και τις τάσεις εξέλιξης του Εθνικού Προϊόντος, των οικονοµικών λειτουργιών του κράτους και των διαδικασιών οικονοµικής διεθνοποίησης. Διαδικασίες ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Διδάσκ.: Α. Ροµπόλη, Σχ. ΕΜΦΕ

3ο ΕΞΑΜΗΝΟ

(9.2.34.3) Διαφορικές Εξισώσεις
Διαφορική εξίσωση (Δ.Ε.) και σχετικοί ορισµοί. Εξισώσεις πρώτης τάξης: χωριζοµένων µεταβλητών, γραµµικές, πλήρεις, Bernoulli, Ricatti, Clairaut, Lagrange. Ισογώνιες τροχιές. Το θεώρηµα του Picard. Γραφικός προσδιορισµός λύσεων. Γραµµικές Δ.Ε. ανώτερης τάξης: Οµογενείς και µη οµογενείς Δ.Ε. Προσδιορισµός της γενικής λύσης της γραµµικής από τη γενική λύση της αντίστοιχης οµογενούς. Υποβιβασµός τάξης. Οµογενείς Δ.Ε. µε σταθερούς συντελεστές. Δ.Ε. Euler. Γραµµικές Δ.Ε. µε ασυνεχές δεύτερο µέλος. Συστήµατα Δ.Ε. Η έννοια του συστήµατος Δ.Ε. Σχέση µεταξύ λύσεων συστηµάτων Δ.Ε. και Δ.Ε. ανώτερης τάξης. Γραµµικά οµογενή συστήµατα. Μέθοδος µεταβολής παραµέτρων. Γραµµικά οµογενή συστήµατα µε σταθερούς συντελεστές. Λύση Δ.Ε. δεύτερης τάξης µε τη µέθοδο των δυναµοσειρών. Αναλυτικά, συνήθη, ιδιάζονια και κανονικά ιδιάζοντα σηµεία Δ.Ε. Ύπαρξη αναλυτικών λύσεων σε περιοχή αναλυτικών σηµείων Δ.Ε. Λύση σε κανονικά ιδιάζοντα σηµεία. Πολυώνυµα Legendre, Συναρτήσεις Bessel. Μετασχηµατισµός Laplace. Ορισµοί. Ιδιότητες και αντιστροφή των µετασχηµατισµών Laplace Συνέλιξη. Εφαρµογή στη λύση προβληµάτων αρχικών τιµών και συστηµάτων Δ.Ε. Ευστάθεια. Επέκταση λύσεων. Ορισµός της ευσταθούς λύσης κατά Lyapunov. Οι τροχιές στην περίπτωση οµογενών 2x2 συστηµάτων. Η µέθοδος Lyapunov. Η µέθοδος της γραµµικοποίησης.
Διδάσκ.: Κ. Λασκαρίδης, Κ. Κυριάκη, Ν. Καβαλλάρης, Σχ. ΕΜΦΕ

(9.4.33.3) Φυσική ΙΙΙ (Κυµατική και Κβαντική Φυσική)
Απλή αρµονική κίνηση. Αποσβενόµενες ταλαντώσεις. Εξαναγκασµένες ταλαντώσεις. Σύνθετη αντίσταση. Συζευγµένες ταλαντώσεις. Συστήµατα µε πολλούς βαθµούς ελευθερίας. Η κυµατική εξίσωση. Εγκάρσια και διαµήκη κύµατα. Οδεύοντα και στάσιµα κύµατα. Ανάκλαση, διάδοση. Μέθοδοι Fourier. Θεώρηµα εύρους ζώνης. Κύµατα σε δύο ή τρεις διαστάσεις. Ηλεκτροµαγνητικά κύµατα. Κύµατα σε οπτικά συστήµατα. Συµβολή και περίθαλψη. Πόλωση. Βασικά κβαντικά φαινόµενα, κύµατα de Broglie. Κυµατοµηχανική. Αρχή της αβεβαιότητας του Heisenberg. Εξίσωση του Schrοdinger, λύσεις για απλά δυναµικά. Εργαστηριακή εξάσκηση.
Διδάσκ.:Η. Κατσούφης, Ε. Λιαροκάπης, Σχ. ΕΜΦΕ

(9.3.01.3) Μηχανική (Κινηµατική - Δυναµική του Στερεού Σώµατος)
Κινηµατική του στερεού: Μετατοπίσεις - Περιστροφές - Επαλληλίες µετατοπίσεων - Κινηµατικά µεγέθη - Βαθµοί ελευθερίας - Σύνδεσµοι - Γενική κίνηση στερεού στο χώρο - Στρεφόµενα πλαίσια. Δυναµική του στερεού: Συστήµατα υλικών σηµείων (Αρχές που διέπουν την κίνηση - Θεωρήµατα διατηρήσεως). Στερεό (Ροπές αδρανείας - Αρχές που διέπουν την κίνηση - Θεωρήµατα διατηρήσεως - Εξισώσεις Euler).
Διδάσκ.: Κ. Πάγκαλος, Τ. Καλβουρίδης, Β. Κωνσταντέλλος, Σχ. ΕΜΦΕ

(3.1.03.3) Ηλεκτροτεχνικά Υλικά
I. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΒΑΝΤΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ. Κυµατική φύση των ηλεκτρονίων. Θεµελίωση της εξίσωσης Schroedinger. Σωµατίδιο σε κβαντικό κουτί. Το άτοµο του υδρογόνου. Το φαινόµενο σήραγγας. II. ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΖΔΝΕΣ ΣΤΕΡΕΔΝ. Ποιοτική περιγραφή σχηµατισµού ζωνών. Κύµατα Bloch – ενεργειακές στάθµες. Ενεργός µάζα – πυκνότητα καταστάσεων. Ενδογενείς ηµιαγωγοί. Ηµιαγωγοί προσµίξεων. Αγωγιµότητα ηµιαγωγών. Τροποποίηση ενεργειακού χάσµατος ηµιαγωγών – εφαρµογές.
IΙΙ. ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ. Εφαρµογές ηλεκτρικού πεδίου – ευκινησία φορέων – ταχύτητα ολίσθησης. Ηλεκτρική αντίσταση. Διάχυση φορέων. Επανασύνδεση και έγχυση φορέων µειονότητας. Οπτική απορρόφηση. Θερµοηλεκτρικό φαινόµενο – θερµοζεύγος. Εξίσωση συνέχειας – εφαρµογές.
ΙV. ΒΑΣΙΚΕΣ ΗΜΙΑΓΔΓΙΜΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ. Επαφές µετάλλου – ηµιαγωγού. Επαφή p-n. Διπολικό transistor. Δοµή MOS. Transistor – MOSFET.
V. ΕΙΣΑΓΔΓΗ ΣΤΑ ΟΛΟΚΛΗΡΔΜΕΝΑ ΚΥΚΛΔΜΑΤΑ. Ανάπτυξη κρυστάλλου. Οξείδωση. Λιθογραφία. Εγχάραξη. Εισαγωγή προσµίξεων. Εναπόθεση λεπτών υµενίων. Ολοκληρωµένες αντιστάσεις και πυκνωτές. Εφαρµογες
VI. ΜΟΝΔΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΔΝ ΕΦΑΡΜΟΓΔΝ. Η διηλεκτρική σταθερά. Πόλωση και διηλεκτρικές απώλειες των υλικών. Διηλεκτρική διάσπαση υµενίων. Μονωτικά υµένια ηλεκτρονικών εφαρµογών.
VII. ΜΑΓΝΗΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ. Ταξινόµηση µαγνητικών υλικών. Μαγνητικές περιοχές. Μαγνήτιση κόρου. Σκληρά και µαλακά µαγνητικά υλικά. Μόνιµοι µαγνήτες. Μαγνητική εγγραφή.
VIII. ΕΠΙΛΟΓΗ ΥΛΙΚΔΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΔΝ ΕΦΑΡΜΟΓΔΝ.
Το εργαστήριο περιλαµβάνει 4 εργαστηριακές ασκήσεις που αφορούν σε µετρήσεις και υπολογισµούς ηλεκτρικών παραµέτρων. Στους φοιτητές ανατίθενται επίσης και υπολογιστικά θέµατα.
Διδάσκ.: Ι. Ξανθάκης, Δ. Τσαµάκης

(9.2.49.3) Αριθµητική Ανάλυση
Αριθµητικά σφάλµατα υπολογιστή. Γραµµικά συστήµατα: Μέθοδος απαλοιφής Gauss, Νόρµες και ευστάθεια γραµµικών συστηµάτων, Μέθοδοι Jacobi, Gauss-Seidel και Χαλάρωσης, Υπολογισµός ιδιοτιµών και ιδιοδιανυσµάτων. Παρεµβολή Lagrange, Hermite και µε κυβικές συναρτήσεις splines. Μέθοδοι ολοκλήρωσης τραπεζίου, Simpson 3/8, Gauss και Hermite. Μη γραµµικές αλγεβρικές εξισώσεις και συστήµατα: µέθοδοι διχοτόµησης και τέµνουσας, Γενική επαναληπτική µέθοδος, µέθοδοι Newton-Raphson κ.ά. Βελτιστοποίηση: µέθοδοι ελαχίστων τετραγώνων, χρυσής τοµής, κλίσης και Newton - Raphson. Διαφορικές εξισώσεις: Μέθοδοι Taylor, Runge-Kutta, πρόβλεψης - διόρθωσης. Εισαγωγή στις µεθόδους πεπερασµένων διαφορών και πεπερασµένων στοιχείων. Το εργαστήριο περιλαµβάνει 4 εργαστηριακές ασκήσεις πάνω σε υπολογιστικά πακέτα.
Διδάσκ.: Β. Κοκκίνης, Ι. Κολέτσος, Σχ. ΕΜΦΕ

(9.2.71.3) Θεωρία Πιθανοτήτων και Στατιστική
Περιγραφική στατιστική. Διµεταβλητά δεδοµένα και συσχέτιση. Η έννοια της πιθανότητας και νόµοι αυτής. Δεσµευµένη πιθανότητα. Ανεξάρτητα ενδεχόµενα. Θεώρηµα ολικής πιθανότητας και τύπος του Bayes. Τυχαίες µεταβλητές. Ειδικές διακριτές και συνεχείς κατανοµές µιας µεταβλητής. Μέση τιµή και διασπορά τυχαίων µεταβλητών. Πολυµεταβλητές κατανοµές. Κατανοµή συναρτήσεως τυχαίων µεταβλητών. Χαρακτηριστική συνάρτηση. Κεντρικό οριακό θεώρηµα. Στατιστική συµπερασµατολογία και δειγµατοληψία, γενικές αρχές. Εκτίµηση παραµέτρων. Διαστήµατα εµπιστοσύνης και έλεγχοι υποθέσεων για τη µέση τιµή και διασπορά ενός πληθυσµού. Συµπερασµατολογία για δυο πληθυσµούς. Διαστήµατα εµπιστοσύνης και έλεγχοι ποσοστών. Ελεγχος x2. Προσαρµογή κατανοµή. Ανάλυση πινάκων συναφείας. Απλή γραµµική παλινδρόµηση. Πολλαπλή γραµµική παλινδρόµηση. Ανάλυση διασποράς στην επιλογή µοντέλου.
Διδάσκ.: Μ. Ακρίτας, Β. Παπανικολάου, Σχ. ΕΜΦΕ

(3.7.02.3) Ηλεκτρικές Μετρήσεις (Κλασικές Ηλεκτρικές Μετρήσεις)
Θεωρία σφαλµάτων (συστηµατικά και τυχαία σφάλµατα, βάρος και συνθήκες των µετρήσεων), οργανολογία, µεθοδολογία κλασσικών ηλεκτρικών µετρήσεων, παλµογράφοι, όργανα µηδενισµού (γέφυρες) και συσκευές αντιστάθµισης. Μετρήσεις ενέργειας και ισχύος µοναφασικών και πολυφασικών συστηµάτων.
Διδάσκ.: Ν. Θεοδώρου, Π. Μπούρκας, Κ. Καραγιαννόπουλος

4ο ΕΞΑΜΗΝΟ

(9.2.35.4) Μιγαδικές Συναρτήσεις - Διαφορικές Εξισώσεις µε Μερικές Παραγώγους
Μιγαδικές συναρτήσεις. Το µιγαδικό επίπεδο. Μιγαδικές συναρτήσεις. Αναλυτικές συναρτήσεις. Ολοκλήρωση µιγαδικών συναρτήσεων. Τύπος του Cauchy. Σειρές µιγαδικών αριθµών. Δυναµοσειρές. Σειρές Laurent. Ολοκληρωτικά υπόλοιπα και εφαρµογή στον υπολογισµό ολοκληρωµάτων πραγµατικών συναρτήσεων. Σύµµορφη, απεικόνιση και εφαρµογές. Αντίστροφος µετασχηµατισµός Laplace. Μερικές Διαφορικές Εξισώσεις. Εισαγωγή στις Μ.Δ.Ε. 1ης τάξης. Ταξινόµηση Μ.Δ.Ε. 2ης τάξης. Προβλήµατα Sturm-Liouville και γενικευµένες σειρές Fourier. Μέθοδος χωρισµού µεταβλητών σε καρτεσιανές, πολικές, κυλινδρικές και σφαιρικές συντεταγµένες. Ειδικές συναρτήσεις. Εξίσωση Laplace. Επίλυση προβληµάτων συνοριακών τιµών µε την µέθοδο χωρισµού µεταβλητών. Εισαγωγή σε θεµελιώδεις λύσεις και συναρτήσεις Green. Μετασχηµατισµοί Fourier. Εξίσωση διάχυσης. Επίλυση µε χρήση ολοκληρωτικών µετασχηµατισµών. Κυµατική εξίσωση. Τύπος του D'Alembert, Επίλυση µε χρήση ολοκληρωτικών µετασχηµατισµών.
Διδάσκ.: Κ. Κυριάκη, Κ. Λασκαρίδης, Ν. Καβαλλάρης, Σχ. ΕΜΦΕ

(3.3.04.4) Σήµατα και Συστήµατα
Βασικές έννοιες γύρω από τα σήµατα και συστήµατα συνεχούς και διακριτού χρόνου. Οι έννοιες της συνέλιξης, της συσχέτισης, της αυτοσυσχέτισης. Εξετάζεται κατ’ αρχήν η δειγµατοληψία στην περίπτωση ηµιτονοειδών σηµάτων και αργότερα αποδεικνύεται το θεώρηµα του Shannon. Οι έννοιες της στασιµότητας και της εργοδικότητας. Βασικές ιδιότητες των µετασχηµατισµών Fourier και ορθογώνιοι µετασχηµατισµοί. Περιγραφή σηµάτων (φωνή, ηλεκτρο- εγκεφαλογράφηµα, γεωφυσικά σήµατα, κλπ) καθώς και οι µηχανισµοί παραγωγής τους. Σε ότι αφορά τα συστήµατα δίνονται οι βασικές τους ιδιότητες και εξετάζονται τα γραµµικά χρονικά αναλλοίωτα συστήµατα και οι τρόποι παραστάσεως αυτών. Εξισώσεις Διαφορών. Απόκριση συχνότητας και πραγµατοποίηση συστηµάτων. Μεταβλητές κατάστασης και παράσταση του συστήµατος. Μετασχηµατισµός z και µετασχηµατισµός Laplace. Ευστάθεια συστηµάτων. Συγκρίνονται τα σήµατα και συστήµατα διακριτού χρόνου µε αυτά του συνεχούς. Διακριτός Μετασχηµατισµός Fourier. Φασµατικοί υπολογισµοί στο διακριτό χρόνο.
Διδάσκ.: Γ. Καραγιάννης, Σ. Κόλλιας, Π. Μαραγκός

(3.5.05.4) Ηλεκτρονική Ι
Στο µάθηµα αυτό γίνεται µια εισαγωγή στη λειτουργία της ενίσχυσης σήµατος ως βασικής διαδικασίας που ενυπάρχει σχεδόν σε όλα τα ηλεκτρονικά συστήµατα και στη συνέχεια γίνεται µια πρώτη παρουσίαση των τελεστικών ενισχυτών ως βασικών κυκλωµάτων ενίσχυσης. Το µάθηµα συνεχίζει µε τη δίοδο ένωσης, τα µοντέλα λειτουργίας της και τα βασικά κυκλώµατα της διόδου zener. Το µάθηµα τελειώνει µε τα διπολικά τρανζίστορ ένωσης: παρουσιάζονται τα ισοδύναµα κυκλωµατικά µοντέλα ασθενούς σήµατος, οι τεχνικές πόλωσης και οι βασικές συνδεσµολογίες ενισχυτών ενός σταδίου.
Διδάσκ.: Ε. Καγιάφας, Ι. Παπανάνος

(3.4.07.4) Εισαγωγή στην Επιστήµη των Υπολογιστών
Σκοπός αυτού του µαθήµατος είναι να εισάγει τις βασικές έννοιες και περιοχές της Επιστήµης των Υπολογιστών. Το µάθηµα καλύπτει αντικείµενα θεωρητικής πληροφορικής (λογική για την επιστήµη των υπολογιστών, αυτόµατα, τυπικές γραµµατικές, υπολογισιµότητα και πολυπλοκότητα), αναπαραστάσεις και πράξεις (δυαδική αριθµητική, συστήµατα αρίθµησης, δυαδική παράσταση αριθµών, πράξεις σταθερής και κινητής υποδιαστολής, κωδικοποίηση), οργάνωση και λειτουργία επεξεργαστών (τµήµατα και λειτουργία υπολογιστή, µορφή εντολής- γλώσσα µηχανής, συµβολική γλώσσα, σχεδίαση µνήµης-περιφερειακές µονάδες-µονάδες αποθήκευσης) καθώς επίσης και εισαγωγή στο λογισµικό συστήµατος (λειτουργικό σύστηµα, µεταγλωττιστής-µεταφραστής) αλλά και σε λογισµικό εφαρµογών (βάσεις δεδοµένων, διαχείριση αρχείων, κ.ά.). Τέλος γίνεται αναφορά και σε άλλα προγραµµατιστικά µοντέλα (συναρτησιακός - λογικός - αντικειµενοστρεφής προγραµµατισµός).
Διδάσκ.: Ε. Ζάχος, Γ. Στασινόπουλος, Π. Τσανάκας, Ν. Κοζύρης

(3.2.04.4) Εισαγωγή στις Τηλεπικοινωνίες
Σήµατα και συστήµατα, Φασµατική περιγραφή σηµάτων, Θόρυβος, αναλογικά συστήµατα διαµόρφωσης, ψηφιακή µετάδοση αναλογικών σηµάτων, ψηφιακά συστήµατα διαµόρφωσης. Εργαστήρια κατασκευής κυκλωµάτων.
Διδάσκ.: Χ. Καψάλης, Φ. Κωνσταντίνου, Π. Κωττής

(3.1.05.4) Ηλεκτροµαγνητικά Πεδία Α
Ηλεκτρικά φορτία και ρεύµατα. Νόµος διατήρησης ηλεκτρικού φορτίου (εφαρµογή σε στατιστικές και χρονοµεταβλητές καταστάσεις). Ένταση ηλεκτρικού πεδίου και µαγνητική επαγωγή. Εξισώσεις Maxwell (ολοκληρωτική και σηµειακή µορφή, οριακές συνθήκες). Χρονοµεταβλητά ηλεκτροµαγνητικά πεδία (ηλεκτροµαγνητικά κύµατα και κυµατοδήγηση). Ηλεκτροµαγνητική ενέργεια και ισχύς (διάνυσµα Poynting, νόµος διατήρησης ηλεκτροµαγνητικής ενέργειας). Δυνάµεις και ροπές στο ηλεκτροµαγνητικό πεδίο (δύναµη Lorentz, ενεργειακός υπολογισµός δυνάµεων και ροπών).
Διδάσκ.: Ι.Βοµβορίδης, Ι. Τσαλαµέγκας, Ι.Ρουµελιώτης

(9.4.34.4) Φυσική IV (Δοµή της Ύλης)
Κβαντική Μηχανική: Εξίσωση του Schrοdinger, κυµατοσυνάρτηση, πλάτη πιθανότητας. Μονοδιάστατα δυναµικά. Σκέδαση, δέσµιες καταστάσεις σε µία διάσταση, φαινόµενο σήραγγας. Αρµονικός ταλαντωτής. Το άτοµο του υδρογόνου, τροχιακή στροφορµή. Η δοµή των ατόµων, απαγορευτική αρχή του Pauli, ο περιοδικός πίνακας των στοιχείων. Στατιστική Μηχανική: Κλασική στατιστική µηχανική. Στατιστικά σύνολα. Κατανοµή Maxwell- Boltzmann. Κβαντική στατιστική µηχανική. Κατανοµές Fermi-Dirac και Βose-Einstein. Φυσική στερεάς κατάστασης: Το µοντέλο των ελεύθερων ηλεκτρονίων. Ενέργεια Fermi. Το κρυσταλλικό πλέγµα. Το θεώρηµα του Bloch. Ενεργειακές ζώνες. Μονωτές, ηµιαγωγοί, µέταλλα. Επαφές ηµιαγώγιµων υλικών.
Διδάσκ: Γ. Κουτσούµπας, Σχ. ΕΜΦΕ

(3.7.03.4) Ηλεκτρικές Μετρήσεις (Ηλεκτρονικές και Ψηφιακές)
Ενισχυτές ανοικτού και κλειστού βρόχου, τελεστικοί ενισχυτές, µετρήσεις επί των τελεστικών ενισχυτών. Αναλογικές µετρήσεις ηλεκτρικών µεγεθών, ηλεκτρονικό βολτόµετρο, αναλογικές µετρήσεις µη ηλεκτρικών µεγεθών, µετατροπείς, µέτρηση δύναµης και ροπής. Ψηφιακές µετρήσεις µη ηλεκτρικών µεγεθών, µέτρηση χρόνου, συχνότητος, µετατροπείς. Ανάλυση σφάλµατος ψηφιακών φίλτρων, µέτρηση του θορύβου στην έξοδο ψηφιακών φίλτρων. Διδάσκ.: Ν. Θεοδώρου, Π. Μπούρκας, Κ. Καραγιαννόπουλος

(3.4.07.4) Διακριτές Μέθοδοι για την Επιστήµη των Υπολογιστών
Πεπερασµένα και άπειρα σύνολα. Αριθµήσιµα σύνολα και η τεχνική της διαγωνοποίησης. Αρχή εγκλεισµού - αποκλεισµού. Το παράδοξο του Russel και η µη υπολογισµότητα. Γλώσσες. Γραµµατικές. Τύποι γραµµατικών και γλώσσες. Πεπερασµένα αυτόµατα, Chomsky Hierarchy, Parse trees, Pumping Lemma. Το Pumping Lemma για γραµµατικές χωρίς συµφραζόµενα. Οι κανόνες του αθροίσµατος και του γινοµένου. Μεταθέσεις, Συνδυασµοί. Κατασκευή µεταθέσεων και συνδυασµών. Σχέσεις και συναρτήσεις. Το σχεσιακό µοντέλο για βάσεις δεδοµένων. Ιδιότητες διµελών σχέσεων. Σχέσεις ισοδυναµίας και διαµερίσεις. Σχέσεις µερικής διάταξης και δικτυωτά. Αλυσίδες και αντιαλυσίδες. Το πρόβληµα προγραµµατισµού εργασιών. Συναρτήσεις και η αρχή του περιστερώνα. Αριθµητικές συναρτήσεις και γεννήτριες συναρτήσεις. Πράξεις αριθµητικών συναρτήσεων. Ασυµπτωτική συµπεριφορά αριθµητικών συναρτήσεων. Συνδυαστικά προβλήµατα. Αναδροµικές σχέσεις. Γραµµικές αναδροµικές σχέσεις. Οµογενείς και ολικές λύσεις.
Διδάσκ.: Φ. Αφράτη

(3.6.04.4) Αξιοπιστία και Έλεγχος Ποιότητας Συστηµάτων
Βασικές αρχές αξιοπιστίας συστηµάτων (Γενικά, δείκτες αξιοπιστίας, γενική συνάρτηση αξιοπιστίας, πιθανοτικές συναρτήσεις για τον υπολογισµό της αξιοπιστίας). Υπολογισµός της αξιοπιστίας συστηµάτων µε χρήση κατανοµών πιθανοτήτων (Γενικά, βασικά υποσυστήµατα, διακριτές αλυσίδες Markov. Συνεχείς ανελίξεις Markov). Εφαρµογή των αριθµητικών τεχνικών Markov σε πολύπλοκα συστήµατα. Προσεγγιστικός υπολογισµός της αξιοπιστίας συστηµάτων. Συστήµατα µε µη εκθετικές κατανοµές. Πρακτικές εφαρµογές υπολογισµού των δεικτών αξιοπιστίας συστηµάτων (Ηλεκτρονικά συστήµατα, µηχανολογικά συστήµατα, συστήµατα υπολογιστών, χηµικές βιοµηχανίες, επίδραση του ανθρώπινου παράγοντα). Δειγµατολητπική έρευνα ποιότητας συστηµάτων (Γενικά, δειγµατοληπτική εξέταση – κατηγορική κατά σωρούς). Μέθοδος επιλογής δειγµατοληπτικών σχεδίων. Δειγµατοληπτικά σχέδια για συνεχή παραγωγή.
Διδάσκ.: Ε. Διαλυνάς

5ο ΕΞΑΜΗΝΟ

(3.1.06.5) Ηλεκτροµαγνητικά Πεδία Β
Στατικό ηλεκτρικό πεδίο. Ηλεκτροστατικό δυναµικό. Ηλεκτροστατική ενέργεια. Ηλεκτρικά δίπολα και διπολικές κατανοµές. Διηλεκτρικά υλικά και χωρητικότητα. Αγώγιµα υλικά, αγωγιµότητα και γειωτές. Στατικό µαγνητικό πεδίο. Διανυσµατικό µαγνητικό δυναµικό. Νόµος Biot-Savart. Μαγνητοστατική ενέργεια. Μαγνητικά δίπολα και διπολικές κατανοµές. Μαγνητικά υλικά. Αυτεπαγωγή και αλληλεπαγωγή. Μόνιµοι µαγνήτες και µη γραµµικά µαγνητικά υλικά. Μαγνητικά κυκλώµατα. Εξισώσεις Poisson και Laplace. Μέθοδος κατοπτρισµού. Μέθοδος χωρισµού µεταβλητών σε καρτεσιανές και κυλινδρικές συντεταγµένες. Επισκόπηση αριθµητικών µεθόδων επίλυσης ηλεκτροµαγνητικών προβληµάτων. Μέθοδος πεπερασµένων διαφορών και εφαρµογές.
Διδάσκ.: Ι.Τσαλαµέγκας, Ι. Βοµβορίδης, Κ.Χιτζανίδης

(3.3.07.5) Θεωρία Δικτύων
Πρότυπα στοιχεία, µοντελοποίηση, αρχές συµβιβαστότητας και συνέχειας, θεωρία γραφών, Συστηµατικές µέθοδοι γραφής εξισώσεων. Μέθοδοι κόµβων, βρόχων, αραιού πίνακα. Τροποποιηµένες µέθοδοι κόµβων, Εξισώσεις καταστάσεως, Ανάλογα και δυαδικώς ανάλογα συστήµατα, Μήτρα συναρτήσεων µεταφοράς, Πόλοι και µηδενικά, Χρονική απόκριση συστήµατος, Ισοδύναµες περιγραφές. Ιδιότητες περιγραφών, ελεγξιµότητα, παρατηρησιµότητα παθητικότητα, αστάθεια, ευαισθησία. Αρµονική απόκριση δικτύων, Συναρτήσεις κέρδους, φάσεως, πλάτους, καθυστέρηση οµάδος, πραγµατικού και φανταστικού µέρους και σχέσεις τους, Σχέσεις αποκρίσεων συχνότητας και χρονικών αποκρίσεων, Διαγράµµατα Bode, ασυµπτωτικά διαγράµµατα Bode και διαγράµµατα Nyquist. Δίκτυα πολλών ακροδεκτών και πολύθυρα δίκτυα, Δίθυρα δίκτυα και τρόποι περιγραφής, Μετατροπή περιγραφών, Διπλά τερµατισµένα δίθυρα, Ειδικά δίθυρα, Σύνδεση διθύρων, Αµοιβαία και συµµετρικά δίθυρα δίκτυα, Ευστάθεια και παθητικότητα διθύρων δικτύων. Κυκλώµατα διακοπτοµένων πυκνωτών, εξισώσεις καταστάσεως, Τροποποιηµένη µέθοδος κόµβων, χρονική απόκριση ισοδύναµα διακριτά πολύθυρα κυκλώµατα.
Διδάσκ.: Τ. Κουσιουρής, Ν. Μαράτος, Κ. Τζαφέστας

(3.5.08.5) Εργαστηριακή και Βιοµηχανική Ηλεκτρονική
Εισαγωγή στην εργαστηριακή και βιοµηχανική ηλεκτρονική. Εισαγωγή στη χρήση του προγράµµατος SPICE για τη προσοµοίωση ηλεκτρονικών κυκλωµάτων. Σχηµατικά και λειτουργικά διαγράµµατα ηλεκτρονικών κυκλωµάτων. Σχεδίαση τυπωµένων κυκλωµάτων. Ηµιαγωγοί ισχύος. Εφαρµογή µικροεπεξεργαστών και ψηφιακών επεξεργαστών σήµατος (DSP) στο βιοµηχανικό περιβάλλον. Ηλεκτρονικοί ελεγκτές βιοµηχανικών κινητήρων. Εισαγωγή στα PLC. Στο µάθηµα αυτό αναλύονται στο εργαστήριο απλές ηλεκτρονικές διατάξεις που περιλαµβάνουν κυκλώµατα ενίσχυσης µε χρήση τελεστικών ενισχυτών, κυκλώµατα τροφοδοτικών µε χρήση διόδων, απλά στάδια ενίσχυσης µε χρήση διπολικών τρανζίστορ, έλεγχος ηλεκτρικού κινητήρα µε χρήση ηλεκτρονικών ισχύος και µετατροπή ηλεκτρικής ενέργειας µε χρήση ηµιαγωγών ισχύος.
Διδάσκ.: Σ. Μανιάς, Σ. Παπαθανασίου, Ι. Παπανάνος, Γ. Καµπουράκης

(3.3.10.5) Εισαγωγή στον Αυτόµατο Έλεγχο
Εισαγωγή και ιστορική ανασκόπηση των Συστηµάτων Αυτοµάτου Ελέγχου (ΣΑΕ). Περιγραφή ΣΑΕ µε ολοκληροδιαφορικές και αναδροµικές εξισώσεις, συνάρτηση µεταφοράς, κρουστική απόκριση και εξισώσεις κατάστασης σε συνεχή και διακριτό χρόνο. Ισοδυναµία περιγραφών. Ανάλυση συστηµάτων στο πεδίο του χρόνου. Σφάλµατα στη µόνιµη κατάσταση. Αποκοπή διαταραχών. Μελέτη συστηµάτων στο χώρο κατάστασης. Ελεγξιµότητα και παρατηρησιµότητα. Κανονικές µορφές. Ευστάθεια συστηµάτων. Αλγεβρικά κριτήρια ευστάθειας Routh, Hurwitz και συνεχών κλασµάτων. Κριτήρια ευστάθειας Nyquist και Lyapunov. Γεωµετρικός τόπος ριζών. Αρµονική απόκριση συστηµάτων. Διαγράµµατα Bode και Nichols. Πρακτικές εφαρµογές.
Διδάσκ.: Π. Παρασκευόπουλος, Γ. Παπαβασιλόπουλος

(3.6.05.5) Εισαγωγή στα Συστήµατα Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΣΗΕ)
Περιγραφή συστηµάτων ηλεκτρικής ενέργειας. Τριφασικά συστήµατα (επανάληψη). Μαγνητικά πεδία και κυκλώµατα. Μετασχηµατιστές: αρχές λειτουργίας, ισοδύναµο κύκλωµα, αναγωγή σε πρωτεύον και δευτερεύον. Παράσταση ΣΗΕ: Μονογραµµικό διάγραµµα, µονοφασικό ισοδύναµο, ανά µονάδα σύστηµα. Ηλεκτροµηχανική µετατροπή: Ανάπτυξη δυνάµεως και ροπής, ενέργεια και συνενέργεια, ανάπτυξη τάσεως, διφασική σύγχρονη µηχανή. Περιγραφή µηχανών εναλλασσοµένου ρεύµατος, παλλόµενο και στρεφόµενο µαγνητικό πεδίο, αριθµός πόλων και σύγχρονη ταχύτητα. Σύγχρονες µηχανές: διανυσµατικό διάγραµµα και ισοδύναµο κύκλωµα, γωνία ροπής και χαρακτηριστική ενεργού ισχύος, ρεύµα και ΗΕΔ διεγέρσεως, καταστάσεις λειτουργίας. Μηχανές επαγωγής: ισοδύναµο κύκλωµα, καµπύλη ροπής- ολισθήσεως, λειτουργία κινητήρα και γεννήτριας, επίδραση της αντιστάσεως δροµέα, σύνδεση αστέρα και τριγώνου. Ροή φορτίου: διατύπωση εξισώσεων και θεµελίωση του προβλήµατος ροών φορτίου, τύποι ζυγών, επίλυση µε τη µέθοδο Gauss-Seidel.
Διδάσκ.: Γ. Κονταξής, Ν. Χατζηαργυρίου,Κ. Βουρνάς, Α. Κλαδάς, Γ. Κορρές.

(3.5.11.5) Στοχαστικά Συστήµατα και Επικοινωνίες
Ταξινόµηση των σηµάτων. Ανάλυση σηµάτων κατά Fourier. Σειρά, µετασχηµατισµός, ιδιότητες, αριθµητικός υπολογισµός. Πυκνότητα φάσµατος, συνάρτηση συσχέτισης, αυτοσυσχέτισης. Μετάδοση σηµάτων µέσω γραµµικών συστηµάτων. Ιδανικά βαθυπερατά φίλτρα. Μετασχηµατισµός Hilbert. Ζωνοπερατά σήµατα και συστήµατα. Στοχαστικές ανελίξεις: Στατικά σήµατα. Ροπές, συναρτήσεις συσχέτισης και συµµεταβλητότητας. Χρονικοί µέσοι και εργοδοτικότητα. Μετάδοση στοχαστικής ανέλιξης µέσω γραµµικού φίλτρου. Πυκνότητα φάσµατος ισχύος. Στοχαστική ανέλιξη Gauss. Θόρυβος: Θόρυβος βολής, θερµικός θόρυβος, λευκός θόρυβος, ισοδύναµο εύρος ζώνης θορύβου. Θόρυβος στενής ζώνης. Διαµόρφωση πλάτους (ΑΜ). Διαµόρφωση διπλής πλευρικής ζώνης µε καταπιεσµένο φέρον (DSBSC). Ορθογωνική διαµόρφωση πλάτους (QAM). Διαµόρφωση απλής πλευρικής ζώνης (SSB). Διαµόρφωση υπολειπόµενης πλευρικής ζώνης (VSB). Πολυπλεξία διαίρεσης συχνότητας (FDM). Διαµόρφωση φάσης (PM) και διαµόρφωση συχνότητας (FM), Εύρος ζώνης µετάδοσης FM κυµατοµορφών, Αποδιαµορφωτής Βρόχου Κλειδωµένης Φάσης.
Διδάσκ.: Ε. Πρωτονοτάριος, Μ. Αναγνώστου

ΡΟΗ Υ: ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

(3.4.12.6) Αρχιτεκτονική Υπολογιστών
Αλγόριθµοι αριθµητικών πράξεων. Οργάνωση κεντρικής µονάδας επεξεργασίας, οργάνωση πολλών καταχωρητών, οργάνωση στοίβας, τρόποι αναφοράς στη µνήµη, µορφή εντολών, µικροπρογραµµατισµός. Οργάνωση µνήµης, κατηγορίες µνήµης, ιεραρχία µνήµης, µνήµες τυχαίας προσπέλασης, συσχετική µνήµη, γρήγορη µνήµη, εικονική µνήµη. Οργάνωση εισόδου- εξόδου, σύγχρονη-ασύγχρονη επικοινωνία, διακοπές, προσαρµοστικές µονάδες, κανάλια, επεξεργαστές Ε/Ε, επεξεργαστές επικοινωνίας, διάδροµοι.
Διδάσκ.: Π. Τσανάκας, Ν. Κοζύρης

(3.5.13.6) Εργαστήριο Ψηφιακών Συστηµάτων
Το µάθηµα περιλαµβάνει εργαστηριακές ασκήσεις στα επόµενα θέµατα: Συνδυαστικά λογικά κυκλώµατα που συντίθενται από λογικές πύλες, κωδικοποιητές/ αποκωδικοποιητές, πολυπλέκτες, ψηφιοδείκτες επτά τµηµάτων, κυκλώµατα αριθµητικών πράξεων, απαριθµητές και χρονιστές, καταχωρητές, σχεδίαση και υλοποίηση ακολουθιακών κυκλωµάτων, προγραµµατιζόµενες διατάξεις λογικής, µηχανές αλγοριθµικών καταστάσεων. Στο µάθηµα περιλαµβάνεται Εργασία που αφορά τη µελέτη και κατασκευή ενός σύνθετου Ψηφιακού Συστήµατος.
Διδάσκ.: Η. Κουκούτσης, Β. Λούµος, Κ. Παπαοδυσσεύς

(3.4.22.7) Λειτουργικά Συστήµατα Υπολογιστών
Το µάθηµα περιλαµβάνει τις γενικές αρχές των λειτουργικών συστηµάτων. Εξέλιξη λειτουργικών συστηµάτων, είσοδος - έξοδος, αποµονωτές, ταυτόχρονες διεργασίες, κρίσιµο τµήµα, συγχρονισµός - επικοινωνία διεργασιών, διαχείριση µνήµης. Χρονοδροµολόγηση κεντρικής µονάδας επεξεργασίας. Διαχείριση µνήµης (στατική και δυναµική ανάθεση, εικονική µνήµη, σελιδοποίηση, τµηµατοποίηση). Διαχείριση αρχείων, χρονοδροµολόγηση δίσκων, αδιέξοδα.
Διδάσκ.: Γ. Παπακωνσταντίνου, Π. Τσανάκας

(3.4.23.7) Συστήµατα Μικροϋπολογιστών
Συστήµατα αρίθµησης. Κώδικες. Ψηφιακά κυκλώµατα χρήσιµα στους µικροϋπολογιστές. Μικροϋπολογιστές. Εσωτερική αρχιτεκτονική µικροεπεξεργαστών. Περιγραφή του µικροεπεξεργαστή 8085. Εντολές. Συστήµατα µνήµης. Τρόποι αναφοράς στη µνήµη. Προγραµµατισµός µικροϋπολογιστών. Assembly. Assembler - Macros - Ρουτίνες. Τεχνικές για είσοδο/έξοδο δεδοµένων. Διακοπές. Απευθείας προσπέλαση µνήµης. Περιγραφή του µικροεπεξεργαστή 8086/88. Σύνολο εντολών. Ειδικά κυκλώµατα LSI για παράλληλη και σειριακή είσοδο/έξοδο δεδοµένων. Περιγραφή δύο µικροϋπολογιστικών συστηµάτων. Μικροϋπολογιστές των 32-bit.
Διδάσκ.: Κ. Πεκµεστζή

(3.5.24.7) Τεχνολογία Πολυµέσων
Εισαγωγή στα πολυµέσα. Είδη µηνυµάτων πολυµέσων. Περιβάλλοντα πολυµέσων. Ηλεκτρονική µετατροπή δεδοµένων πολυµέσων. Προγραµµατισµός εφαρµογών πολυµέσων. Ολοκληρωµένα συστήµατα πολυµέσων. Προδιαγραφές, σχεδίαση και υλοποίηση δικτυακών εφαρµογών πολυµέσων. Ειδικές απαιτήσεις για συστήµατα πολυµέσων στο Internet. Οι εργαστηριακές ασκήσεις του µαθήµατος πραγµατοποιούνται σε περιβάλλον java µε στόχο να ικανοποιούνται απαιτήσεις και τοπικών και δικτυακών εφαρµογών.
Διδάσκ.: Β. Λούµος, Ε. Καγιάφας

(3.4. 51.7) Τεχνολογία και Ανάλυση Εικόνων και Βίντεο
Το µάθηµα περιλαµβάνει θεωρητική ανάλυση και εκπόνηση εργαστηριακών ασκήσεων στο πεδίο της επεξεργασίας, ανάλυσης, διαχείρισης, µετάδοσης, πρόσβασης και ανάκλησης τόσο ψηφιακών εικόνων όσο και ψηφιακού βίντεο που αποτελεί την πλέον πολύπλοκη δοµή στα σύγχρονα συστήµατα πολυµέσων. Η θεωρητική ανάλυση περιγράφει την ανάλυση των χαρακτηριστικών των εικόνων και του βίντεο, την διαδικασία ψηφιοποίησης (δειγµατοληψία, κβαντισµός), τους µετασχηµατισµούς των εικόνων, τις τεχνικές κωδικοποίησης και µετάδοσης των ακίνητων και κινούµενων εικόνων, την ανάλυση των εικόνων και του βίντεο, µε εφαρµογή µη γραµµικών φίλτρων, κύρια για εξαγωγή χαρακτηριστικών και κατηγοριοποίηση αυτών. Στο τεχνολογικό και εργαστηριακό µέρος, αναλύονται τα συστήµατα κωδικοποίησης, συµπίεσης, ανάλυσης και διαχείρισης εικόνων και βίντεο, µε έµφαση στα πρότυπα JPEG, JPEG2000, MPEG1, MPEG2, MPEG4, MPEG7, MPEG21, και σε σύγχρονες εφαρµογές διαχείρισης και πρόσβασης µέσω του Web σε συστήµατα πολυµέσων µε δοµή XML.
Διδάσκ.: Σ. Κόλλιας

(3.4.34.8) Εργαστήριο Μικροϋπολογιστών
Το µάθηµα περιλαµβάνει εργαστηριακές ασκήσεις πάνω στα επόµενα θέµατα: Προγραµµατισµός σε assembly των µικροεπεξεργαστών 8085 και 8086/88. Χρήση διαµεταφραστών. Διαδικασίες εισόδου-εξόδου δεδοµένων. Υπορουτίνες-Διακοπές. Διασύνδεση µικροϋπολογιστών µε εξωτερικές µονάδες (interfacing). Έλεγχος εξωτερικών συσκευών. Σχεδίαση αυτοµατισµών µε βάση µικροεπεξεργαστές. Εισαγωγή στα µικροϋπολογιστικά αναπτυξιακά συστήµατα. Κύριο κορµό του µαθήµατος αποτελεί µια ανεξάρτητη εργασία που αφορά τη σχεδίαση και κατασκευή ενός σύνθετου Μικροϋπολογιστικού Συστήµατος.
Διδάσκ.: Κ. Πεκµεστζή, Ν. Μήτρου

(3.4.35.8) Εργαστήριο Λειτουργικών Συστηµάτων
Στόχος του µαθήµατος είναι η πρακτική εµπέδωση των µαθηµάτων "Aρχιτεκτονική υπολογιστών" και "Λειτουργικά συστήµατα". Το µάθηµα περιέχει εργαστηριακές ασκήσεις στα εξής θέµατα: κατανεµηµένος προγραµµατισµός στο UNIX, επέκταση λειτουργικού συστήµατος EMPIX, λειτουργικά συστήµατα ειδικών απαιτήσεων για µικροϋπολογιστές.
Διδάσκ.: Γ. Παπακωνσταντίνου, Π. Τσανάκας

(3.4.36.8) Επίδοση Υπολογιστικών Συστηµάτων
Εξετάζονται οι κυριότερες µέθοδοι µοντελοποίησης και ανάλυσης της επίδοσης υπολογιστικών συστηµάτων: αναλυτικά µοντέλα, µοντέλα προσοµοίωσης και εµπειρικές τεχνικές. Περιλαµβάνονται εισαγωγή στη θεωρία αναµονής, στοιχεία θεωρίας δικτύων αναµονής (γενικά δίκτυα µε λύση µορφής γινοµένου, ανάλυση µέσης τιµής), τεχνικές βασισµένες στα δίκτυα αναµονής (επιχειρησιακοί νόµοι, ακριβείς και προσεγγιστικοί αλγόριθµοι επίλυσης, φράγµατα, ιεραρχική µοντελοποίηση, τεχνικές ανάλυσης ειδικών συστηµάτων), προσοµοίωση (κατασκευή προγράµµατος, δηµιουργία ψευδοτυχαίων αριθµών, στατιστική ανάλυση αποτελεσµάτων), τεχνικές µετρήσεων (φορτίο, benchmarks, εποπτεία και διαχείριση, σχεδίαση και ανάλυση πειραµάτων). Εφαρµογές στην ανάλυση επίδοσης συστηµάτων σύγχρονης τεχνολογίας (αρχιτεκτονικές Client/Server, Intranets και Internet, υπηρεσίες Web).
Διδάσκ.: Α. Σταφυλοπάτης

(3.4.38.8) Ψηφιακά Συστήµατα VLSI
Αρχιτεκτονικές συστολικών δικτύων. Υλοποίηση κυκλωµάτων VLSI για αριθµητικές πράξεις. Υλοποίηση ψηφιακών φίλτρων. Κυκλώµατα που βασίζονται σε ειδικά αριθµητικά συστήµατα για εφαρµογές υψηλών ταχυτήτων. Χρήση σχεδιαστικών εργαλείων VLSI. Γλώσσες περιγραφής κυκλωµάτων για αυτόµατη σχεδίαση. Σχεδίαση και υλοποίηση ψηφιακών συστηµάτων.
Διδάσκ.: Κ. Πεκµεστζή

(3.4.53.9) Συστήµατα Παράλληλης Επεξεργασίας
Εισαγωγή στην παράλληλη επεξεργασία. Μέθοδοι, τεχνικές και δίκτυα διασύνδεσης (Busoriented, Cube, Switch Network, Mixed systems). Μελέτη αρχιτεκτονικών µοιραζόµενης και κατανεµηµένης µνήµης (µηχανές Συµµετρικής Πολυεπεξεργασίας-SMPs, COMA, NUMA, CCNUMA, Clusters, συστήµατα πολυ-υπολογισµού-MPPs). Εµπορικά συστήµατα πολυεπεξεργασίας. Αρχές παράλληλου προγραµµατισµού. Ανάπτυξη εφαρµογών παράλληλης επεξεργασίας στο εργαστήριο (σε περιβάλλον Linux Cluster) µε χρήση PVM και MPI.
Διδάσκ.: Ν. Κοζύρης

(3.4.54.9) Προηγµένα Θέµατα Οργάνωσης Υπολογιστών
Αρχιτεκτονικές συνόλου εντολών γλώσσας µηχανής (Instruction Set Architectures), οργάνωση προηγµένων επεξεργαστών: µονάδα έλεγχου (control unit) και δίοδος δεδοµένων (datapath), Αρχιτεκτονικές αγωγού (pipeline), οργάνωση ιεραρχίας µνηµών (γρήγορες µνήµες, µετάφραση εικονικών διευθύνσεων, ΤLB), αρχιτεκτονικές αγωγού πολλαπλών βαθµίδων µεταβλητής καθυστέρησης (multistage pipeline with variable latency), πρόβλεψη διακλάδωσης (branch prediction), δυναµική δροµολόγηση εντολών, αρχιτεκτονικές µεγάλου µήκους λέξης (VLIW), παραλληλισµός σε επίπεδο εντολών γλώσσας µηχανής (ILP). Παραδείγµατα σύγχρονων επεξεργαστών.
Διδάσκ: Ν. Κοζύρης

(3.4.55.9) Νευρωνικά Δίκτυα και Ευφυή Υπολογιστικά Συστήµατα
Το µάθηµα καλύπτει την περιοχή των νευρωνικών δικτύων µε αναφορά και σε άλλες τεχνικές από την ευρύτερη περιοχή της υπολογιστικής νοηµοσύνης, όπως τα ασαφή συστήµατα, οι γενετικοί αλγόριθµοι και υβριδικές προσεγγίσεις. Περιλαµβάνονται µοντέλα και αρχιτεκτονικές νευρωνικών δικτύων, δυναµική συµπεριφορά, σύγκλιση και ευστάθεια, υπολογιστικές δυνατότητες, αλγόριθµοι µάθησης, υλοποίηση και εφαρµογές. Εξετάζονται δίκτυα πρόσθιας τροφοδότησης και µάθηση µέσω διόρθωσης σφάλµατος (πολυστρωµατικό perceptron και ο αλγόριθµος backpropagation), συσχετιστικά δίκτυα (δίκτυα Hopfield, BAM), πολυστρωµατικά δίκτυα µε ανατροφοδότηση, δίκτυα ανταγωνιστικής µάθησης (χάρτες Kohonen, µοντέλα ART), τοπικοί κανόνες µάθησης (δίκτυα RBF). Το µάθηµα περιλαµβάνει την εφαρµογή των ανωτέρω στην ανάπτυξη σύγχρονων ευφυών υπολογιστικών συστηµάτων µε τη χρήση έξυπνων πρακτόρων και µε στόχο τόσο την αποτελεσµατική πρόσβαση σε πληροφορίες µέσω του διαδικτύου, όσο και την φιλικότερη επικοινωνία του ανθρώπου µε τον υπολογιστή. Περιλαµβάνει επίσης εργαστήριο προσοµοίωσης νευρωνικών δικτύων µε χρήση προηγµένων εργαλείων λογισµικού.
Διδάσκ.: Α. Σταφυλοπάτης, Σ. Κόλλιας

ΡΟΗ Λ: ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ Η/Υ

(3.4.14.6) Γλώσσες Προγραµµατισµού Ι
Το µάθηµα έχει ως στόχο τη µελέτη των βασικών εννοιών και µοντέλων που σχετίζονται µε τον σχεδιασµό και την υλοποίηση γλωσσών προγραµµατισµού. Η ύλη περιλαµβάνει αρχές σύνταξης και µετάφρασης, δεδοµένα και πράξεις, δοµές ελέγχου, δοµή προγράµµατος και περιβάλλον, διαχείριση µνήµης, αφαιρετικά δεδοµένα, αντικειµενοστρεφή χαρακτηριστικά, µηχανισµούς εξαιρέσεων και αρχές ταυτοχρονισµού. Δς βάση για τη µελέτη των παραπάνω εννοιών, που αναφέρονται κυρίως στον επιτακτικό προγραµµατισµό, χρησιµοποιούνται οι γλώσσες Ada95, C++ και Java. Επίσης, γίνεται εισαγωγή στον συναρτησιακό προγραµµατισµό, µε παράδειγµα τη γλώσσα Lisp.
Διδάσκ.: Α. Σταφυλοπάτης

(3.4.15.6) Γραφική µε Υπολογιστές
Γεωµετρικοί µετασχηµατισµοί: µεταφορά, κλιµάκωση και οµογενείς συντεταγµένες. Προβολές: προοπτικές, παράλληλες (ορθές-πλάγιες). Σχεδίαση γραµµών: αλγόριθµοι σχεδίασης γραµµών, κύκλων, γραµµάτων και χαρακτήρων. Ψαλίδισµα: γραµµών, χαρακτήρων, πολυγώνων. Γέµισµα περιοχών: Προτεραιότητα σάρωσης πολυγώνων. Μοντέλα σχηµάτων: Πολυώνυµα τρίτης τάξης. Πλέγµατα πολυγώνων. Εικονική πραγµατικότητα: στερεοσκοπία, αφαίρεση κρυµµένων επιφανειών (ενταµιευτής βάθους), Σκίαση ορατών επιφανειών, ιχνογράφησης ακτινών.
Διδάσκ.: Σ. Κόλλιας, Β. Λούµος

(3.4.25.7) Αλγόριθµοι και Πολυπλοκότητα
Τεχνικές για ασυµπτωτική ανάλυση προγραµµάτων και κριτήρια για την επιλογή αλγορίθµων. Μέθοδοι σχεδιασµού καλών αλγορίθµων: “διαίρει και βασίλευε”, δυναµικός προγραµµατισµός, “άπληστοι αλγόριθµοι”. Εφαρµογές στη θεωρία γραφηµάτων (αναζήτηση σε βάθος, αναζήτηση σε πλάτος, ελάχιστο δένδρο-σκελετός, διαδροµή ελαχίστου κόστους). Επεξεργασία δεδοµένων (διάταξη και αναζήτηση). Αλγεβρικά προβλήµατα (υπολογισµός πολυωνύµων, πολλαπλασιασµός πινάκων). Αλγόριθµοι πολυωνυµικού χρόνου και ΝΡ-πλήρη προβλήµατα.
Διδάσκ.: Ε. Ζάχος

(3.4.26.7) Βάσεις Δεδοµένων
Συστήµατα Διοίκησης Βάσεων Δεδοµένων (Database Management Systems) και η αρχιτεκτονική τους. Δοµές Δεδοµένων για Βάσεις Δεδοµένων. Μοντελοποίηση - Το µοντέλο E-R. Αναφορά στα κλασσικά µοντέλα Βάσεων Δεδοµένων (Ιεραρχικό, Δικτυωτό). Το Σχεσιακό Μοντέλο. Γλώσσες για Βάσεις Δεδοµένων - Η γλώσσα SQL. Συστήµατα Αρχείων και Φυσικός Σχεδιασµός Βάσεων Δεδοµένων. Λογικός Σχεδιασµός και Κανονικοποίηση (normalization). Θέµατα Διαχείρισης και Λειτουργίας (ακεραιότητα, βελτιστοποίηση, αναδιοργάνωση, ασφάλεια, λειτουργικότητα, κλπ.) Επίκαιρα Θέµατα (αντικειµενοστραφή συστήµατα, πολυσυστήµατα, συστήµατα για προσωπικούς υπολογιστές, κλπ.)
Διδάσκ.: Ι. Βασιλείου

(3.4.27.7) Τεχνητή Νοηµοσύνη
Επίλυση Προβληµάτων. Μέθοδοι και αλγόριθµοι αναζήτησης. Ευρηµατικές τεχνικές. Παίγνια και η µέθοδος α-β. Απόδειξη θεωρηµάτων. Λογική, εισαγωγή στη γλώσσα PROLOG. Επίλυση προβληµάτων µε PROLOG. Αναπαράσταση Γνώσεων: βασικές αρχές και µεθοδολογίες, εννοιολογικά δίκτυα, λογικές παραστάσεις, πλαίσια, παραγωγικά συστήµατα, µικτές µεθοδολογίες. Σχέση βάσεων γνώσεων και βάσεων δεδοµένων. Αβεβαιότητα στην αναπαράσταση γνώσης. Προγραµµατισµός. Εκµάθηση. Παράσταση φυσικής γλώσσας σε συστήµατα υπολογιστών.
Διδάσκ.: Τ. Σελλής

(3.4.39.8) Θεωρία Υπολογισµού
Μηχανές Turing. Κλάσεις πολυπλοκότητα. Ρ, και NP. Πολυωνυµικές αναγωγές. ΝΡ-πλήρη προβλήµατα.
Διδάσκ.: Φ. Αφράτη

(3.4.40.8) Μεταγλωττιστές
Εισαγωγή: µεταγλωττιστές και συναφή εργαλεία, φάσεις µεταγλώττισης, οργάνωση µεταγλωττιστή. Ορισµός γλωσσών: συµβολισµοί, αυτόµατα, γραµµατικές. Λεκτική ανάλυση: λεκτικές µονάδες, σχεδίαση λεκτικού αναλυτή. Συντακτική ανάλυση: σχεδίαση συντακτικού αναλυτή από πάνω προς τα κάτω ή από κάτω προς τα πάνω. Πίνακες συµβόλων. Σηµασιολογική ανάλυση: συστήµατα τύπων και σηµασιολογικός έλεγχος. Παραγωγή ενδιαµέσου κώδικα: µορφές ενδιάµεσου κώδικα, µετάφραση οδηγούµενη από τη σύνταξη. Παραγωγή τελικού κώδικα: o τελικός υπολογιστής, διαχείριση µνήµης και εγγραφήµατα δραστηριοποίησης, παραγωγή τελικού κώδικα εντολή προς εντολή. Βελτιστοποίηση κώδικα. Εργαλεία αυτόµατης κατασκευής µεταγλωττιστών: lex/flex, yacc/bison, µετα-µεταγλωττιστές. Εργαστήριο: σχεδίαση και υλοποίηση ενός µεταγλωττιστή για µια υποθετική γλώσσα προγραµµατισµού.
Διδάσκ.: Ε. Σκορδαλάκης, Ν. Παπασπύρου.

(3.4.41.8) Έµπειρα Συστήµατα και Εφαρµογές στη Ροµποτική
Βασικές αρχές τεχνητής νοηµοσύνης. Παράσταση γνώσης. Ανασκόπηση έµπειρων συστηµάτων. Κατηγορικός λογισµός. Λογικός προγραµµατισµός. Αρχιτεκτονική των έµπειρων συστηµάτων. Υπολογιστικές τεχνικές παράστασης και ελέγχου της γνώσης. Διαδικασία σχεδίασης έµπειρων συστηµάτων. Τυπικά κύτταρα (εργαλεία) έµπειρων συστηµάτων. Γλώσσα Prolog. Συλλογιστική σε αβεβαιότητα. Εφαρµογές: Διαγνωστική συστηµάτων - Σχεδιασµός δράσης ροµπότ Βασισµένος στη γνώση έλεγχος - Ολοκληρωµένα υπολογιστικά συστήµατα κατασκευής.
Διδάσκ.: Σ. Τζαφέστας

(3.4.42.8) Μοντέλα Υπολογισµού, Τυπικές Γλώσσες και Θεωρία Αυτοµάτων
Λογική θεµελίωση πληροφορικής. Ιστορική αναδροµή στο πρόβληµα αποκρισιµότητας µαθηµατικών προτάσεων, επιλυσιµότητας ή υπολογισιµότητας προβληµάτων µε µηχανιστικό, δηλαδή αλγοριθµικό, τρόπο. Απλά ισοδύναµα υπολογιστικά µοντέλα: µηχανές Turing, προγράµµατα WHILE. Επαγωγή και αναδροµή, κωδικοποίηση και σηµασιολογία. Πεπερασµένα αυτόµατα, αυτόµατα στοίβας και γραµµικά περιορισµένα αυτόµατα. Τυπικές γλώσσες: κανονικές, χωρίς συµφραζόµενα, µε συµφραζόµενα, αναδροµικά αριθµήσιµες. Εφαρµογές στο συντακτικό γλωσσών προγραµµατισµού. Θεωρία σταθερού σηµείου. Αριθµητική ιεραρχία.
Διδάσκ.: Ε. Ζάχος

(3.5.43.8) Δικτυακός Προγραµµατισµός
Τεχνολογίες Internet. TCP/IP: λειτουργία του ΤCP/IP, επικοινωνίες βασισµένες σε datagrams και socket oriented communications. HTML/HTTP: λειτουργία του πρωτοκόλλου επικοινωνίας HTTP, η γλώσσα προγραµµατισµού HTML στο Web. HTTP προγραµµατισµός εξυπηρετητή: εφαρµογές βασισµένες σε HTML, κατασκευή δυναµικών σελίδων µε χρήση CGI scripts σε γλώσσα PERL. Εφαρµογές INTERNET: τεχνολογίες που εφαρµόζονται στο Internet σε σχέση µε τις ήδη υπάρχουσες τεχνολογίες, η ασφάλεια στο διαδίκτυο, το µέλλον του Ιnternet. Εισαγωγή στην Java. Διαφορές Java C++, πλεονεκτήµατα της Java, σύνταξη της Java, Java σε Unix - Βασικός αντικειµενοστραφής προγραµµατισµός: κλάσεις, αντικείµενα, µηνύµατα, µέθοδοι, constructors και έλεγχος πρόσβασης και overloading. Βασικές κλάσεις και πακέτα. Vector και Hashtable. Κληρονοµικότητα, πολυµορφισµός, µεταβλητές και µέθοδοι, αφηρηµένες βασικές κλάσεις. Σχεδιασµός OOP, interfaces, αναγνώριση τύπου εκτέλεσης, αντικείµενα κλάσεων, έσω κλάσεις, πακέτα. Exceptions, χειρισµός λαθών, threads, concurrency, συγχρονισµός. Είσοδος/'Εξοδος και κλάσεις δικτύου, sockets, streams, tokenizing, client/server, URLs. Abstract window toolkit (AWT), component/container, γραφικά, applets, fonts, χρώµατα, widgets, layout, text, διαχείριση γεγονότων, windows, menus, images, Beans. Προχωρηµένα θέµατα: ασφάλεια, verification, native methods, συλλογή σκουπιδιών, - garbage collection, εικόνες, ήχοι.
Διδάσκ.: Θ. Βαρβαρίγου

(3.4.56.9) Τεχνολογία Λογισµικού
Λογισµικά συστήµατα, µοντέλα κύκλου ζωής, µεθοδολογίες ανάπτυξης λογισµικών συστηµάτων, απαιτήσεις, σχεδίαση, κωδικοποίηση, έλεγχος ορθότητας, διοίκηση έργου, κοστολόγηση, εξασφάλιση ποιότητας, διαχείριση σχηµατισµών, περιβάλλοντα ανάπτυξης, πρότυπα. Αντικειµενοστρεφής ανάπτυξη λογισµικών συστηµάτων και η γλώσσα µοντελοποίησης UML. Εργαστήριο: Ανάπτυξη ενός λογισµικού συστήµατος για µια εφαρµογή και τεκµηρίωσή του σύµφωνα µε τα πρότυπα.
Διδάσκ.: Ε. Σκορδαλάκης

(3.4.57.9) Προχωρηµένα Θέµατα Βάσεων Δεδοµένων
Συντονισµός και Επαναφορά σε Λειτουργία Συστηµάτων Διαχείρισης Βάσεων Δεδοµένων. Κατανεµηµένες βάσεις δεδοµένων και προβλήµατα λειτουργίας τους. Νέο standard SQL-3. Μηχανές Βάσεων Δεδοµένων. Προχωρηµένα συστήµατα και εφαρµογές βάσεων δεδοµένων (αντικειµενοστρεφείς, χρονικές, ενεργές, χωρικές βάσεις δεδοµένων, αποθήκες βάσεων δεδοµένων). Συσχέτιση µαθηµατικής λογικής και βάσεων δεδοµένων (επαγωγικές βάσεις δεδοµένων).
Διδάσκ.: Τ. Σελλής

(3.4.58.9) Γλώσσες Προγραµµατισµού ΙΙ
Ανάλυση, σύγκριση και σχεδιασµός γλωσσών προγραµµατισµού. Kυριότερα µοντέλα προγραµµατισµού: προστακτικός, συναρτησιακός, λογικός, αντικειµενοστρεφής προγραµµατισµός. Λογισµός λ. Συστήµατα και θεωρία τύπων. Τυπική περιγραφή της σύνταξης και της σηµασιολογίας: αξιωµατική, λειτουργική και δηλωτική σηµασιολογία. Επαλήθευση προγραµµάτων και απόδειξη ορθότητας. Εισαγωγή στην επεξεργασία φυσικής γλώσσας. Βασικές γλωσσολογικές έννοιες: επίπεδα ανάλυσης φυσικής γλώσσας, συστατικά, κανόνες φραστικής δοµής, απλές γραµµατικές ορισµένης πρότασης. Συντακτικά δέντρα, εισαγωγή περιορισµών, σύνθετες γραµµατικές ορισµένης πρότασης. Δοµές ιδιοτήτων, ενοποίηση. Ενοποιητικές γραµµατικές. Συντακτικοί αναλυτές.
Διδάσκ.: Ι. Μαΐστρος, Ν. Παπασπύρου

(3.4.59.9) Ανάλυση και Σχεδιασµός Πληροφοριακών Συστηµάτων
Στο πρώτο µέρος του µαθήµατος δίνονται οι βασικοί ορισµοί για Πληροφοριακά Συστήµατα (ΠΣ), εκτεταµένα παραδείγµατα και στοιχεία της Επιστήµης Διοίκησης και Λήψης Αποφάσεων. Επίσης αναφέρονται στοιχεία για ολική ποιότητα και τις Κοινωνικές επιπτώσεις χρήσης των ΠΣ. Στο δεύτερο µέρος, παρουσιάζονται στοιχεία της Τεχνολογίας των ΠΣ - ειδικά για Αρχιτεκτονικές (πελάτης - εξυπηρετητής, κατανεµηµένα συστήµατα, κλπ.), Λογισµικό, Βάσεις Δεδοµένων και Τηλεπικοινωνίες. Στο τρίτο µέρος, που αποτελεί τον πυρήνα του µαθήµατος, εξετάζονται οι τεχνικές και µεθοδολογίες για ανάπτυξη των ΠΣ. Μεθοδολογίες Ανάλυσης και σχεδιασµού ΠΣ, Αντικειµενοστραφείς µεθοδολογίες, Εργαλεία Σχεδιασµού - CASE, Πλατφόρµες ανάπτυξης εφαρµογών εισάγονται και γίνεται χρήση αυτών στο εργαστήριο. Τέλος, στο τέταρτο µέρος του µαθήµατος, σηµαντικά λειτουργικά θέµατα (ανασχεδιασµός - BPR, downsizing, benchmarking, µετάπτωση) αναλύονται µε µελέτες περιπτώσεων πραγµατικών εφαρµογών.
Διδάσκ.: Ι. Βασιλείου

ΡΟΗ Η: ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ - ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ - ΥΛΙΚΑ

(3.5.16.6) Ηλεκτρονική II
Το µάθηµα περιλαµβάνει µία σύντοµη εισαγωγή στην κατασκευή ολοκληρωµένων κυκλωµάτων VLSI καθώς και πρακτική θεώρηση των τεχνικών πόλωσης και θερµικής σταθεροποίησης τόσο των διακριτών όσο και των ολοκληρωµένων διπολικών τρανζίστορς. Ακολουθεί η ανάλυση και σχεδίαση κυκλωµάτων πόλωσης και ενίσχυσης µε JFETs και MOSFETs τόσο σε διακριτή όσο και σε ολοκληρωµένη µορφή. Μελετώνται επίσης ενισχυτές ισχύος σε τάξη Α, ΑΒ, συµπληρωµατικής συµµετρίας κλπ. Παράλληλα οι φοιτητές εξοικειώνονται στην χρήση του περιβάλλοντος του MICROSIM στο εικονικό εργαστήριο του ΕΜΠ ώστε να εµπεδώσουν την διδασκόµενη θεωρία. Η παράδοση εργασίας που δίδεται στο τέλος της εργαστηριακής εξάσκησης προσµετράται στην τελική βαθµολογία.
Διδάσκ.: Ι. Αβαριτσιώτης

(3.3.08.6) Σύνθεση Δικτύων
Συναρτήσεις δικτύων, αναγωγή συχνότητας και πλάτους, µετασχηµατισµοί συχνότητας. Μεταβλητότητα παθητικών στοιχείων, χαρακτηριστικά τελεστικών ενισχυτών, συνάρτηση ευαισθησίας και ιδιότητες, ντετερµινιστική και στοχαστική πολυµεταβλητή ευαισθησία, ευαισθησία µεγάλων µεταβολών, προσοµοίωση Monte Carlo, ρύθµιση δικτύου. Θεωρία προσεγγίσεων στο πεδίο της συχνότητας (προσέγγιση Butterworth, Chebyshev, ελλειπτική, Bessel), προσεγγίσεις στο πεδίο του χρόνου (µέθοδος Pade, Prony). Παθητική σύνθεση συνθέτων αντιστάσεων και αγωγιµοτήτων (µέθοδος Foster I και ΙΙ, µέθοδος Cauer I και ΙΙ, µεικτές µέθοδοι). Παθητική σύνθεση συναρτήσεων µεταφοράς (απλά και διπλά τερµατισµένα δίθυρα). Ενεργός σύνθεση συστηµάτων δευτέρας τάξεως, συστήµατα µε ένα τελεστικό ενισχυτή (κυκλώµατα θετικής και αρνητικής ανάδρασης), κυκλώµατα µε περισσότερους τελεστικούς ενισχυτές, σύγκριση υποσυστηµάτων. Ενεργός σύνθεση συστηµάτων µεγάλης τάξεως, άµεση σύνθεση, αλυσωτή πραγµατοποίηση, ενεργές κλιµακωτές πραγµατοποιήσεις µε προσοµοίωση επαγωγέων, ανατροφοδότηση πολλαπλών βρόχων. Σύνθεση µε κυκλώµατα διακοπτόµενων πυκνωτών.
Διδάσκ.: Τ. Κουσιουρής

(3.3.09.6) Σχεδίαση Γραµµικών Κυκλωµάτων
Ανάλυση γραµµικών κυκλωµάτων µε τη βοήθεια υπολογιστή, χρήση µεθόδων αραιών µητρών, υπολογισµός ευαισθησιών αποκρίσεων κυκλώµατος ως προς µεταβολές των τιµών στοιχείων, της συχνότητας κλπ Προδιαγραφές συχνότητας, φίλτρα, εξισωτές. Σχεδίαση κυκλωµάτων µε χρήση αλγορίθµων βελτιστοποίησης, εφαρµογές: σχεδίαση φίλτρων, σχεδίαση εξισωτών κέρδους και εξισωτών φάσεως. Η µέθοδος ταύτισης συντελεστών επιθυµητής και πραγµατικής συναρτήσεως µεταφοράς ενός κυκλώµατος. Επίδραση ανοχών στοιχείων κυκλώµατος στην απόκριση. Μεγιστοποίηση της κατασκευαστικής απολαβής κυκλώµατος.
Διδάσκ.: Ν. Μαράτος

(3.1.10.6) Διατάξεις Ηµιαγωγών
Σκοπός του µαθήµατος είναι η κατανόηση των αρχών λειτουργίας και η µελέτη των χαρακτηριστικών των πιο σηµαντικών διατάξεων που βασίζονται στο Si, µε την βοήθεια των κατάλληλων φυσικών µοντέλων, καθώς και η συµπεριφορά τους σε στατική και δυναµική λειτουργία. Συγκεκριµένα περιλαµβάνει τις παρακάτω ενότητες:
• Σύντοµη ανασκόπηση των ηλεκτρικών ιδιοτήτων και φαινοµένων µεταφοράς φορτίου στους ηµιαγωγούς µε έµφαση σε Si και Ge .
• Διπολικές διατάξεις – Επαφή p-n: ανοικτό κύκλωµα, ορθή και ανάστροφη πόλωση. χαρακτηριστικές, µεταβατικά φαινόµενα. Διπολικά transistors (BJΤ): Αρχή λειτουργίας, µοντέλα, στατικές χαρακτηριστικές I-V, AC συµπεριφορά, µεταβατικά φαινόµενα, transistor ετεροεπαφών (ΗΒΤ).
• Μονοπολικές διατάξεις – Επαφή µετάλλων - ηµιαγωγών (M-S), ωµικές και ανορθωτικές επαφές, transistor επίδρασης πεδίου (JFET).
• Μονοπολικές διατάξεις µε οξείδιο – Δοµή µετάλλου - οξειδίου - πυριτίου (MOS), ιδανική και πραγµατική δίοδος MOS, χαρακτηριστικές C-V, AC συµπεριφορά. Τransistor επίδρασης πεδίου τύπου MOSFET: Βασική θεωρία, τύποι MOSFET και χαρακτηριστικές I-V, µοντέλα, ολοκληρωµένες δοµές MOSFET, φαινόµενα µικρού διαύλου, C-MOSFET, απόκριση συχνοτήτων, MOSFET ετεροδοµών SiGe.
Οι εργαστηριακές ασκήσεις περιλαµβάνουν: Κατασκευή και ηλεκτρικό χαρακτηρισµό διόδου Schottky, Ηλεκτρικό χαρακτηρισµό διόδου MOS µε τη βοήθεια χαρακτηριστικών C-V, ηλεκτρικό χαρακτηρισµό transistors JFET και MOSFET µε τη βοήθεια χαρακτηριστικών I-V, Προσοµοίωση χαρακτηριστικών I-V MOSFET.
Διδάσκ.: Δ. Τσαµάκης

(3.5.28.7) Ηλεκτρονική III
Πολυβάθµιοι ενισχυτές, βηµατική απόκριση και απόκριση συχνότητας. Διαγράµµατα Bode. Ανάλυση και σχεδίαση ενισχυτών µε ανάδραση. Αντιστάθµιση και περιθώρια κέρδους και φάσης. Ταλαντωτές και ευστάθεια. Τελεστικοί ενισχυτές και εφαρµογές. Ολοκληρωµένα κυκλώµατα ως στοιχεία κατασκευής ηλεκτρονικών συστηµάτων. Αναλογική ολοκλήρωση, φίλτρα και εξισωτές καθυστέρησης. Συγκριτές, κυκλώµατα δειγµατοληψίας. Μη γραµµικά αναλογικά κυκλώµατα, συγκριτές, λογαριθµικοί ενισχυτές, γεννήτριες κυµατοµορφών. Αναλογικά νευρωνικά δίκτυα, δίκτυα Hopfield. Μη γραµµικά αναλογικά κυκλώµατα νευρωνικών δικτύων.
Διδάσκ.: Γ. Καµπουράκης

(3.5.29.7) Εισαγωγή στη Σχεδίαση Συστηµάτων VLSI
Εισαγωγή στα κυκλώµατα CMOS VLSI (αντιστροφέας, διακόπτης, πύλες NAND, NOR και σύνθετες, πολυπλέκτες, καταχωρητές). Εισαγωγή στην αναπαράσταση κυκλωµάτων και συστηµάτων. Γλώσσες Περιγραφής Υλικού (HDL). Τεχνολογίες I.C. και διαδικασίες κατασκευής κυκλωµάτων CMOS, VLSI. Εκτίµηση παραµέτρων και επιδόσεων (αντίσταση, χωρητικότητα, καθυστέρηση, ισχύς). Λογική σχεδίαση κυκλωµάτων CMOS, VLSI. Μέθοδοι σχεδίασης και δοκιµή κυκλωµάτων CMOS, VLSI. Σχεδίαση υποσυστηµάτων σε τεχνολογία CMOS VLSI (αθροιστές, πολλαπλασιαστές, ολισθητές, µνήµες, αλγοριθµικές µηχανές καταστάσεων). Εργαστήρια: Στο εργαστήριο σχεδιάζονται και µελετώνται ψηφιακά κυκλώµατα τεχνολογίας CMOS, VLSI από απλές πύλες έως ολοκληρωµένα υποσυστήµατα. Οι εργαστηριακές ασκήσεις θα περιλαµβάνουν κατασκευή layout, ηλεκτρική εξοµοίωση, λογική εξοµοίωση, ανάλυση χρονισµού και χρήση γλωσσών περιγραφής υλικού.
Διδάσκ.: Κ. Πεκµεστζή, Η. Κουκούτσης

(3.5.61.7) Μικροηλεκτρονική: Κατασκευή Ολοκληρωµένων Κυκλωµάτων
Το µάθηµα αυτό αναφέρεται στην ποιοτική και ποσοτική περιγραφή και µελέτη των µεθόδων κατασκευής VLSI ολοκληρωµένων κυκλωµάτων πυριτίου καθώς και τα µοντέλα των κατασκευαστικών διαδικασιών. Αναλυτικότερα, περιγράφονται οι τεχνικές κατασκευής των µονοκρυστάλλων πυριτίου που χρησιµοποιούνται σαν υπόβαθρα, το φαινόµενο της θερµικής οξείδωσης, η λιθογραφία και χάραξη, οι τεχνικές εισαγωγής προσµείξεων µε θερµική διάχυση και ιοντική εµφύτευση, οι τεχνικές εναπόθεσης λεπτών στρωµάτων αγωγών, ηµιαγωγών και µονωτικών υλικών τόσο σε πολυκρυσταλλική µορφή όσο και σε επιτάξια. Στην ακολουθούσα ολοκλήρωση των κατασκευαστικών τεχνικών, για την κατασκευή κυκλωµάτων VLSI, περιγράφονται οι διάφορες τεχνικές ηλεκτρικής αποµόνωσης (όπως τάφροι και LOCOS) και οι κατασκευαστικές ροές για τις επικρατέστερες τεχνολογίες όπως η MOS, CMOS και bipolar. Επίσης εξάγονται οι κανόνες σχεδίασης που αποτελούν τον τεχνικό φάκελο των πακέτων CAD σχεδίασης κυκλωµάτων VLSI, για κάθε µια από τις προαναφερθείσες κατασκευαστικές τεχνολογίες. Η θεωρία συνοδεύεται από λυµένες ασκήσεις τόσο στο διδακτικό εγχειρίδιο όσο και από πίνακος. Τέλος, στο εργαστήριο οι φοιτητές διδάσκονται τη χρήση του πακέτου λογισµικού SUPREM για την προσοµοίωση των κατασκευαστικών τεχνικών και ακολούθως παραδίδουν άσκηση.
Διδάσκ.: Ι. Αβαριτσιώτης

(3.5.62.7) Τεχνικές Συσκευασίας Ηλεκτρονικών Συστηµάτων
Η συνεχής εξέλιξη των ολοκληρωµένων κυκλωµάτων έχει επιφέρει µια επανάσταση σε όλους τους τοµείς της µοντέρνας τεχνολογίας συµπεριλαµβανοµένου και του τοµέα του ηλεκτρονικού πακεταρίσµατος µε ολοένα και αυξανόµενες απαιτήσεις για µεγαλύτερες κυκλωµατικές πυκνότητες. Το µάθηµα αυτό έχει σαν σκοπό την ενηµέρωση του ηλεκτρονικού µηχανικού και του µηχανικού υπολογιστών πάνω στα βασικά στοιχεία της σύγχρονης τεχνολογίας πακεταρίσµατος ηλεκτρονικών κυκλωµάτων για εφαρµογές που εκτείνονται από κινητή τηλεφωνία µέχρι υπερυπολογιστές. Μετά από παρουσίαση των αρχών αρχιτεκτονικής συσκευασίας όπου δίνεται η ευκαιρία να τονισθούν τα προβλήµατα που αντιµετωπίζει ένας σύγχρονος σχεδιαστής, καλύπτονται άλλα θέµατα που αφορούν σε στοιχεία ηλεκτρονικής σχεδίασης και θερµικής διαχείρισης, τεχνολογία υλικών και κατασκευή πολυψηδικών πακέτων (Multi-Chip Modules) καθώς επίσης και τεχνικές ελέγχου και πρόβλεψης αξιοπιστίας. Τέλος, στο εργαστήριο οι φοιτητές εξοικειώνονται στη σχεδίαση και κατασκευή απλών υβριδικών και ακολούθως παραδίδουν άσκηση.
Διδάσκ.: Ι. Αβαριτσιώτης

(3.5.44.8) Σχεδίαση Αναλογικών Ηλεκτρονικών Συστηµάτων
Μελέτη και σχεδίαση ενός ενισχυτή ακουστικών συχνοτήτων ισχύος 10W. Πηγές-καθρέπτες ρεύµατος, διαφορικοί ενισχυτές, στάδια εισόδου, µετατοπιστές στάθµης, βαθµίδες εξόδου, θερµική σταθεροποίηση, προβλήµατα σταθεροποίησης. Σχεδίαση, κατασκευή και µελέτη διατάξεων µε Τελεστικούς Ενισχυτές (ΤΕ): Αναστρέφουσες και µη αναστρέφουσες ενισχυτικές διατάξεις, ολοκληρωτές, συγκριτές, διαµορφωτές πλάτους παλµών. Χαρακτηριστικά και επιδόσεις των µη ιδανικών ΤΕ σε συνδεσµολογίες συνεχούς ρεύµατος, αντιστάθµιση ρευµάτων πολώσεως και τάσεως αποκλίσεως. Θόρυβος στους ΤΕ. Επιδόσεις των ΤΕ σε συνδεσµολογίες εναλλασσοµένου ρεύµατος, εύρος ζώνης και ρυθµός ανταποκρίσεως εξόδου των ΤΕ. Γραµµικά ολοκληρωµένα κυκλώµατα.
Διδάσκ.: Ε. Καγιάφας, Η. Κουκούτσης

(3.5.46.8) Σχεδίαση Αναλογικών Μικροηλεκτρονικών Κυκλωµάτων
Λόγοι ύπαρξης αναλογικών διατάξεων πάνω σε κυκλώµατα πολύ µεγάλης κλίµακας ολοκλήρωσης (VLSI). Τεχνικές CMOS και BICMOS. Γεωµετρική παράθεση. Κυκλώµατα πόλωσης. Πηγές τάσης αναφοράς. Βασικά ενισχυτικά κύτταρα. Τελεστικοί ενισχυτές και ενισχυτές διαγωγιµότητας. Παραλαβή αναλογικών δεδοµένων από το φυσικό κόσµο. Μετατροπή αναλογικού σήµατος σε ψηφιακό και αντίστροφα. Εργασία σχεδίασης µε εκτεταµένη χρήση εργαλείων CAD.
Διδάσκ.: Ι. Παπανάνος

(3.1.21.8) Υλικά και Διατάξεις Προηγµένης Τεχνολογίας
Το µάθηµα ασχολείται µε τα νέα ηλεκτρονικά υλικά και τις αντίστοιχες διατάξεις υψηλών συχνοτήτων που δεν βασίζονται στην τεχνολογία του πυριτίου και χρησιµοποιούνται στις τηλεπικοινωνίες, οπτικά δίκτυα κτλ. Τα σηµαντικότερα θέµατα που καλύπτονται είναι τα εξής: 1) Ηλεκτρονικές ιδιότητες ηµιαγωγών III-V πχ GaAs (ενεργειακές ζώνες, ιδιότητες µεταφοράς, οπτικές ιδιότητες κτλ.) 2) Το MESFET από GaAs, στατικές χαρακτηριστικές, ισοδύναµο κύκλωµα. 3) Το HEMT (high electron mobility transistor). 4) Φωτοδίοδοι 5) Laser ηµιαγωγών.
Διδάσκ.: Ι. Ξανθάκης

(3.5.47.8) Τεχνολογία Αισθητήρων και Μικροσυστηµάτων
Το µάθηµα έχει σαν σκοπό την ενηµέρωση του Ηλεκτρονικού Μηχανικού µε τις τελευταίες εξελίξεις στην κατασκευή και χρήση των αισθητήρων σε µορφή µικροσυστηµάτων στη βιοµηχανία. Η από πίνακος διδασκαλία περιλαµβάνει την ακόλουθη γνώση: Κατηγοροποίηση αισθητήρων και ανάλυση των παραµέτρων τους. Τεχνικές κατασκευής: µικροµηχανική όγκου και επιφάνειας. Πακετάρισµα των αισθητήρων. Παραδείγµατα αισθητήρων: µαγνητικοί, θερµικοί, φωτοευαίσθητοι και CCD. Περιγραφή των βασικών τεχνικών που χρησιµοποιούνται στην επεξεργασία σήµατος των αισθητήρων και µικροσυστηµάτων. Ανάλυση σύγχρονων µικροσυστηµάτων που χρησιµοποιούνται στην αυτοκινητοβιοµηχανία. Το µάθηµα περιλαµβάνει 2 ώρες διδασκαλίας και 2 ώρες εργαστηριακή εξάσκηση στο Εργαστήριο Ηλεκτρονικών Αισθητηρίων της Σχολής. Ο συνολικός βαθµός στο µάθηµα είναι συνισταµένη του βαθµού εργαστηριακής επίδοσης, του βαθµού από τις γραπτές εξετάσεις και από τον βαθµό της ατοµικής εργασίας που θα δίδεται στον κάθε φοιτητή.
Διδάσκ.: Ι. Αβαριτσιώτης

(3.2.31.9) Φυσική, Τεχνολογία και Χρήσεις των Φωτοβολταϊκών
Η µελέτη της αλληλοεξάρτησης µεταξύ της δοµής και των τεχνικών ιδιοτήτων των ηµιαγωγών και η περιγραφή και διερεύνηση του σxεδιασµού και των βιοµηχανικών µεθόδων κατασκευής διατάξεων ηµιαγωγών, όπως οι δίοδοι εκποµπής φωτός, τα ολοκληρωµένα κυκλώµατα, οι φωτοβολταϊκές γεννήτριες µετατροπής της ηλιακής ακτινοβολίας σε ηλεκτρική ενέργεια, κ.λ.π. Εργαστήριο και Υπολογιστικά θέµατα: Μικροσκοπική παρατήρηση και υπολογισµός στοιχείων ολοκληρωµένων κυκλωµάτων, σχεδιασµός µιας διόδου εκποµπής φωτός, προκαταρκτικός σχεδιασµός ενός αυτόνοµου φωτοβολταϊκού συστήµατος για την ηλεκτροδότηση π.χ. ενός αποµονωµένου οικισµού. Πειραµατικός προσδιορισµός των ηλεκτρικών παραµέτρων φωτοβολταϊκών στοιχείων διαφόρων τύπων µε τη βοήθεια των χαρακτηριστικών I-V.
Διδάσκ.: Κ. Δέρβος

(3.2.60.9) Τηλεπικοινωνιακή Ηλεκτρονική
Αντικείµενο του µαθήµατος είναι η σχεδίαση ηλεκτρονικών κυκλωµάτων που χρησιµοποιούνται σε τηλεπικοινωνιακά συστήµατα και ειδικότερα: Θεωρία ηλεκτρικού θορύβου και σχεδίαση διατάξεων που ελαχιστοποιούν το θόρυβο. Σχεδίαση ενισχυτών υψηλών συχνοτήτων µε ελαχιστοποίηση θορύβου και διαθέσιµου κέρδους. Σχεδίαση µη-γραµµικών στοιχείων, πολλαπλασιαστών, µικτών, ενισχυτών ισχύος. Θεωρία µη γραµµικής ανάλυσης, τεχνική ισορροπίας αρµονικών, σειρές Voltera. Σχεδίαση ταλαντωτών, διαµορφωτών/αποδιαµορφωτών, βρόχοι κλειδώµατος φάσης. Σχεδίαση ψηφιακών ποµποδεκτών. Το µάθηµα περιλαµβάνει και ασκήσεις για σχεδίαση ηλεκτρονικών τηλεπικοινωνιακών κυκλωµάτων µε χρήση κατάλληλου CAD.
Διδάσκ.: Ν. Ουζούνογλου, Δ. Κακλαµάνη

ΡΟΗ Δ: ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ

(3.5.17.6) Διαµόρφωση, Φώραση και Εκτίµηση Σηµάτων
Λόγοι σήµατος προς θόρυβο (Signal-to-Noise Ratios-SNR) µε διαµόρφωση DSBSC. για οµόδυνη λήψη µε διαµόρφωση SSB. σε δέκτες ΑΜ µε χρήση φωράτη περιβάλλουσας. Επίδραση Κατωφλίου. Θόρυβος στη λήψη FM. Φαινόµενο σύλληψης. Φαινόµενο κατωφλίου FM. Προέµφαση και αποέµφαση στα συστήµατα FM. Παλµοαναλογική διαµόρφωση. Θεώρηµα δειγµατοληψίας. Δειγµατοληψία ζωνοπερατών σηµάτων. Πολυπλεξία µε διαίρεση χρόνου (TDM). Διαµόρφωση πλάτους παλµών (PAM). Διαµόρφωση χρόνου παλµών. (PCM) Διαφορική παλµοκωδική διαµόρφωση (DPCM). Στοιχεία των δυαδικών συστηµάτων των PAM βασικής ζώνης. Βέλτιστα φίλτρα εκποµπής και λήψης. Διαδικασία ορθογωνοποίησης GRAMSCHMIDT. Γεωµετρική ερµηνεία των σηµάτων. Αποκωδικοποιητής Μέγιστης Πιθανοφάνειας, Δέκτης Συσχέτισης. Δέκτης προσαρµοσµένου φίλτρου. Οµόδυνο δυαδικό PSK. Οµόδυνο δυαδικό FSK. Οµόδυνος Δυαδικός Ποµπός και Δέκτης FSK. Ορθογωνική µεταλλαγή µετατόπισης φάσης (QPSK). Μεταλλαγή ελάχιστης µετατόπισης (MSK). Διαφορική µεταλλαγή µετατόπισης φάσης (DPSK).
Διδάσκ.: Ε. Πρωτονοτάριος, Ε. Συκάς

(3.5.18.6) Δίκτυα Επικοινωνιών
Εισαγωγή στα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα. Εξέλιξη των δικτύων. Αρχές σχεδιασµού δικτύων: διαστρωµατωµένη αρχιτεκτονική, υπηρεσίες, µεταγωγή κυκλώµατος και πακέτου, πολύπλεξη, διαχείριση, αρχιτεκτονικά µοντέλα. Σύντοµη εισαγωγή στις αρχές και τεχνικές µετάδοσης. Διόρθωση σφαλµάτων µέσω κωδικοποίησης και επαναµετάδοσης. Πρωτόκολλα: Σχεδιασµός,
λειτουργική ορθότητα, τεχνικές τυπικής περιγραφής, επιδόσεις. Τοπικά δίκτυα: Ethernet, δακτύλιοι, FDDI, DQDB. Δροµολόγηση. Συµφόρηση σε δίκτυα και µέθοδοι για την αντιµετώπισή της. Κατάτµηση και µεταφορά των πληροφοριών. Κωδικοποίηση των πληροφοριών, συµπίεση. Ανασκόπηση γνωστών πρωτοκόλλων, δικτύων, αρχιτεκτονικών. Παρακολούθηση και αξιολόγηση των επιδόσεων δικτύων. Υπηρεσίες και σχεδιασµός τους. Ενοποίηση των δικτύων, δίκτυα ευρείας ζώνης. Εργαστήριο: Πρακτική άσκηση των φοιτητών σε θέµατα διάταξης δικτύων, ανάλυση πρωτοκόλλων σε πραγµατικά δίκτυα, προσοµοίωση του επιπέδου MAC τοπικών δικτύων, ανάλυση και προσοµοίωση του επιπέδου ζεύξης.
Διδάσκ.: Μ. Αναγνώστου, Μ. Θεολόγου

(3.5.19.6) Συστήµατα Αναµονής
Παραδείγµατα συστηµάτων πληροφορικής µε ουρές αναµονής. Υπολογιστικά συστήµατα πολυπρογραµµατισµού (multiprogramming) και καταµερισµού χρόνου (time sharing). Τηλεπικοινωνιακά δίκτυα µε απώλειες (π.χ. τηλεφωνικά) και αναµονή (π.χ. στατιστικοί πολυπλέκτες και δίκτυα µεταγωγής πακέτου). Μέθοδοι σχεδιασµού και ανάλυσης συστηµάτων µε πρότυπα αναµονής, προσοµοίωση. Ορισµοί και πρότυπα ουρών αναµονής. Διαδικασίες εισόδου, εξόδου, κατάσταση ουράς, σταθερή κατάσταση, πιθανότητες σταθερής κατάστασης - εργοδικότητα. Βαθµός χρησιµοποίησης εξυπηρετή (server utilization), ένταση κυκλοφορίας (traffic intensity), ρυθµαπόδοση (throughput). Μέση κατάσταση ουράς και µέσος χρόνος καθυστέρησης, το θεώρηµα Little. Ανασκόπηση θεωρίας πιθανοτήτων, κατανοµές χωρίς µνήµη (Poisson και εκθετική κατανοµή). Διαδικασίες Markov σε συνεχή χρόνο. Πρότυπα γεννήσεων - θανάτων (birth - death processes). Εφαρµογή σε απλά συστήµατα ουρών αναµονής Μ/Μ/1, Μ/Μ/1/Κ, Μ/Μ/Ν, Μ,Μ/Ν/Ν. Ανοικτά και κλειστά δίκτυα ουρών, θεωρήµατα Burke, Jackson και Gordon/Newell. Προσοµοίωση συστηµάτων µε ουρές τύπου Markov. Παραδείγµατα εφαρµογής σε υπολογιστικά συστήµατα, τηλεφωνικά δίκτυα και δίκτυα µετάδοσης δεδοµένων.
Διδάσκ.: Β. Μάγκλαρης

(3.5.30.7) Δίκτυα Υπολογιστών
Χρήσεις των δικτύων υπολογιστών. Το υλικό και λογισµικό των δικτύων. Παραδείγµατα δικτύων και τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών. Μοντέλο αναφοράς TCP/IP (στρώµα εφαρµογής, στρώµα µεταφοράς, στρώµα διαδικτύου, στρώµα host προς δίκτυο). Ζεύξεις από σηµείο σε σηµείο (πρωτόκολλα HDLC, PPP, SLIP). Ζεύξεις σε LAN. Το πρότυπο IEEE 802 (802.3, 802.4, 802.5, και 802.2). Κάρτες δικτύου. Γέφυρες (Διαφανείς γέφυρες, γέφυρες δροµολόγησης πηγής, αποµακρυσµένες γέφυρες). Τοπικά δίκτυα υψηλής ταχύτητας (FDDI, Ταχύ Ethernet, Gigabit Ethernet). Διαδικτύωση - Διασύνδεση δικτύων (Νοητά Κυκλώµατα σε Αλληλουχία, Διαδικτύωση Χωρίς Συνδέσεις, Σήραγγες, Δροµολόγηση στα Διαδίκτυα, Τεµαχισµός). Το στρώµα δικτύου στο Internet (Το πρωτόκολλο IP, Διευθύνσεις IP, Υποδίκτυα, Επίλυση διευθύνσεων: Πρωτόκολλο ARP, Πρωτόκολλο Ελέγχου στο Internet: ICMP, Πρωτόκολλα Δροµολόγησης: RIP, OSPF, BGP, Πολλαπλή Διανοµή στο Internet, Κινητό IP, Αταξική Δροµολόγηση µεταξύ Περιοχών: CIDR, IPv6). Υπηρεσία µεταφοράς (Ποιότητα Υπηρεσίας, Στοιχεία Υπηρεσίας Μεταφοράς). Θέµατα σχεδίασης του στρώµατος µεταφοράς (Διευθυνσιοδότηση, Εγκατάσταση σύνδεσης, Απόλυση σύνδεσης, Έλεγχος Ροής και Προσωρινή Αποθήκευση, Πολυπλεξία, Ανάκαµψη από Κατάρρευση). Τα πρωτόκολλα µεταφοράς στο Internet (Το Μοντέλο Υπηρεσίας TCP, Το πρωτόκολλο TCP, Επικεφαλίδα του Τεµαχίου TCP, Διαχείριση συνδέσεων TCP, Πολιτική Μετάδοσης στο TCP, Έλεγχος Συµφόρησης στο TCP, Διαχείριση Χρονοµετρητών στο TCP, Το πρωτόκολλο UDP, Ασύρµατα TCP και UDP). Αριθµοδότηση και ονοµατοδότηση στο Internt. Σύστηµα Ονοµασίας Περιοχών DNS (Χώρος Ονοµάτων του DNS, Εγγραφές Πόρων, Εξυπηρετητές Ονοµάτων). Εργαστήριο: Σειρά εννέα ασκήσεων για πρακτική άσκηση των φοιτητών σε θέµατα διάρθρωσης δικτύων, δικτυακών πρωτοκόλλων ΙΡ, ARP, ICMP, TCP, UDP, πρωτοκόλλων εφαρµογών FTP, TELENET, HTTP, χρήσης εργαλείων ανάλυσης πρωτοκόλλων, καθώς και συγγραφής προγραµµάτων που επιδεικνύουν τα θέµατα σχεδιασµού πρωτοκόλλων και διαστρωµάτωσης.
Διδάσκ.: Ε. Συκάς, Μ. Θεολόγου

(3.5.31.7) Ψηφιακές Επικοινωνίες
Εισαγωγή: Πληροφορία. Κώδικες και Ψηφιακή Επικοινωνία. Μέσα µετάδοσης. Μοντέλα διαύλων και παραµόρφωση σηµάτων. Γραµµικοί δίαυλοι. Ψηφιακές κυµατοµορφές και αναγνώρισή τους στο δέκτη: Προσαρµοσµένα φίλτρα. Ο γραµµικός χώρος των σηµάτων εκποµπής. Σηµατικοί αστερισµοί. Το πρόβληµα της αναγνώρισης. Σύµφωνα και ασύµφωνα συστήµατα. Φασµατικά χαρακτηριστικά ψηφιακών κυµατοµορφών: Φασµατικά χαρακτηριστικά παλµοσειρών βασικής ζώνης. Διαπαλµική παρεµβολή. 1ο κριτήριο Nyquist. Σήµατα µερικής απόκρισης. Φασµατικά χαρακτηριστικά ζωνοπερατών κυµατοµορφών. Μετάδοση βασικής ζώνης: Μορφές κωδικοποίησης βασικής ζώνης. Φασµατικά χαρακτηριστικά κυµατοµορφών βασικής ζώνης. Ζωνοπερατή µετάδοση: Μέθοδοι ζωνοπερατής µετάδοσης. Διαµόρφωση Φάσης (PSK). Διαµόρφωση Συχνότητας (FSK). Διαµόρφωση Ελάχιστης Συχνότητας (Minimum Shift Keying - MSK). Εγκάρσια Διαµόρφωση Εύρους (QAM). Πιθανότητα εσφαλµένης ανίχνευσης συµβόλου και πιθανότητα εσφαλµένης ανίχνευσης ψηφίου. Κώδικες αναγνώρισης και διόρθωσης λαθών. Συστήµατα συνδυασµένης κωδικοποίησης-διαµόρφωσης. Trellis Coded Modulation. Απόδοση διαύλου. Προβλήµατα σχεδιασµού.
Διδάσκ.: Ν. Μήτρου

(3.5.47.8) Εξοµοίωση Συστηµάτων Επικοινωνιών
Η εξοµοίωση παρέχει ένα τρόπο µε τον οποίο µπορούµε να αναλύσουµε ένα Τηλεπικοινωνιακό δίκτυο και να καθορίσουµε κρίσιµες παραµέτρους λειτουργίας του. Οι εξοµοιώσεις βασίζονται στο µοντέλο περιγραφής του συστήµατος όπου µε συνεχείς πειραµατισµούς στο Εργαστήριο Τηλεπικοινωνιών δίνεται η δυνατότητα να προσδιορισθεί η συµπεριφορά του. Τα τυπικά χαρακτηριστικά ενός µοντέλου περιλαµβάνει µαθηµατικές εξισώσεις, σχέσεις ή παρατηρήσεις γύρω από το σύστηµα. Μελετώνται Τοπικά δίκτυα µε κατανεµηµένη επικοινωνία τα οποία χρησιµοποιούν πρωτόκολλα µεταγωγής πακέτου CSMA/CD, TOKEN RING, TOKEN BUS σύµφωνα µε τις συστάσεις ΙΕΕΕ, 802.3, 802.4, 802.5. Επίσης εξετάζονται δίκτυα τα οποία χρησιµοποιούν πρωτόκολλα µεταγωγής κυκλώµατος, πρωτοκόλλα Χ.25, ALOHA, FDDI και ATM. Εξετάζονται επίσης προβλήµατα διασύνδεσης LAN-WAN.
Διδάσκ.: Ι. Πουντουράκης

(3.5.48.8) Γλώσσες Προδιαγραφής Πρωτοκόλλων
Λογισµός διεργασιών: Τι είναι διεργασία, ίχνη, πράξεις επί των ιχνών, τελεστής επιλογής, προδιαγραφές, συγχρονισµός, τυχαία και µη τυχαία επιλογή, αρνήσεις και αποτυχίες διεργασίας, αποκλίνουσα διεργασία, επικοινωνία και µέθοδοι περιγραφής της, ακολουθιακές διεργασίες, ισοδυναµία συστηµάτων. Η γλώσσα LOTOS: Ορισµός του συστήµατος µεταβάσεων, σηµασιολογία της LOTOS, τελεστής προθέµατος και τελεστής επιλογής, παραλληλία, απόκρυψη, σύνθεση κατ' ακολουθία, τύποι δεδοµένων, κατηγόρηµα επιλογής, εκφράσεις µε συνθήκη και πρόθεµα, παραµετρική περιγραφή της διεργασίας, λειτουργικότητα τερµατισµού. Η γλώσσα SDL: Αφηρηµένοι συντακτικοί κανόνες, σύστηµα, τµήµα, κανάλια και οδοί σηµάτων, περιγραφή διεργασίας, χρονόµετρα, λήψη σηµάτων υπό συνθήκη, υπηρεσίες, διαίρεση και ανάλυση συστήµατος σε βάθος, τύποι δεδοµένων, γέννηση διεργασίας από άλλη διεργασία. Πρακτική εξάσκηση σε χρήση εργαλείων υποστήριξης της SDL. Τύποι δεδοµένων, εισαγωγή στην ASN.1. Χάρτες ακολουθίας µηνυµάτων: Έννοια, σηµασία, τρόπος χρήσης, σύνδεση µε γλώσσες περιγραφής. Δοκιµές: Αρχιτεκτονική δοκιµών, γλώσσες περιγραφής δοκιµών, εισαγωγή στη γλώσσα TTCN. Χρήση και συνδυασµός των µεθόδων αυστηρής προδιαγραφής και περιγραφής στον σχεδιασµό πρωτοκόλλων, συστηµάτων και υπηρεσιών.
Διδάσκ.: Μ. Αναγνώστου

(3.5.49.8) Ψηφιακή Τηλεόραση και Επικοινωνίες Πολυµέσων
Βασικές αρχές Τηλεόρασης. Έγχρωµη τηλεόραση. Εισαγωγή, στοιχεία χρωµατοµετρίας. Συστήµατα και πρότυπα έγχρωµης τηλεόρασης [NTSC, PAL, SECAM]. Ψηφιακή κωδικοποίηση/συµπίεση εικόνων και video. Αγόριθµοι κωδικοποίησης/συµπίεσης. Τυποποίηση ψηφιακού video - οργανισµοί, πρότυπα. Τα πρότυπα JPEG, H.261, MPEG για την ψηφιακή κωδικοποίηση εικόνων και video. Τα πρότυπα ATSC (USA) και DVB (Ευρώπη, Αυστραλία) για την Ψηφιακή Τηλεόραση. Γενική δοµή συστήµατος Ψηφιακής Τηλεόρασης, Συστήµατα µετάδοσης: επίγεια, δορυφορικά, καλωδιακά. Δορυφορική Ψηφιακή Τηλεόραση. Αλληλοδραστική Τηλεόραση. Τεχνικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά, Απαιτήσεις. Παραδείγµατα εφαρµογών. Αρχιτεκτονική δικτύων και υπηρεσιών για Επικοινωνίες Πολυµέσων. Δίκτυα πρόσβασης. Τα Πολυµέσα στο Διαδίκτυο. Πρωτόκολλα. Γλώσσες και εργαλεία (HTTP/TCP/IP, HTML, JAVA), Πλεονεκτήµατα και µειονεκτήµατα. Εφαρµογές επικοινωνιών πολυµέσων (ηλεκτρονικού εµπορίου, τηλεδιάσκεψης, τηλεκπαίδευσης, κατανεµηµένων βάσεων πολυµέσων).
Διδάσκ.: Ν. Μήτρου

(3.5.50.8) Δίκτυα Κινητών και Προσωπικών Επικοινωνιών
Κινητές και προσωπικές επικοινωνίες, Ασύρµατα συστήµατα κινητών και προσωπικών επικοινωνιών, Θέµατα σχεδίασης, Επίδραση της κινητικότητας στα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα. Το ασύρµατο περιβάλλον στις κινητές επικοινωνίες, Απώλειες διαδροµής, Διαλείψεις, Παράµετροι ραδιοδιαύλων. Βασικές αρχές των κυψελωτών συστηµάτων, Κυψελωτή δοµή, Επαναχρησιµοποίηση συχνοτήτων, Τηλεπικοινωνιακή κίνηση, Φασµατική απόδοση. Παρεµβολές στο ασύρµατο περιβάλλον των κινητών επικοινωνιών, Βελτίωση της χωρητικότητας στα κυψελωτά συστήµατα. Τεχνικές διάθεσης ασυρµάτων πόρων σε κυψελωτά δίκτυα, Κατανοµή διαύλων, Αλγόριθµοι δανεισµού διαύλων, Τεχνικές πολλαπλής πρόσβασης σε φυσικούς και νοητούς διαύλους. Αρχιτεκτονική των κυψελωτών συστηµάτων, Υποστήριξη της κινητικότητας των χρηστών, Κυψελωτή δικτύωση. Μετάδοση στα δικτύου κινητών επικοινωνιών, Κρυπτογράφηση, Διαµόρφωση. Διαχείριση ραδιοδιαύλων, Λειτουργίες και διαδικασίες διαχείρισης ραδιοδιαύλων, Διαδικασία διαποµπής. Διαχείριση κινητικότητας, Διαχείριση εντοπισµού, Διαδικασία ενηµέρωσης θέσης. Διαχείριση επικοινωνίας, Λειτουργίες διαχείρισης επικοινωνίας, Έλεγχος και Εγκατάσταση κλήσης, Διαδικασία εντοπισµού δεδοµένων, Αναζήτηση, Συµπληρωµατικές Υπηρεσίες, Μοντέλα κινητικότητας, Μοντέλα κλήσεων. Σηµατοδοσία, Δίκτυα σηµατοδοσίας, Σύστηµα σηµατοδοσίας Νο.7. Ασύρµατα τοπικά δίκτυα, Τεχνολογίες ασυρµάτων LAN, Κινητή διαδικτύωση, Μακροκινητικότητα και µικροκινητικότητα στο ΙΡ, Κυψελωτό ΙΡ. Επισκόπηση των συστηµάτων κινητών επικοινωνιών, Δορυφορικές υπηρεσίες κινητών επικοινωνιών, Συστήµατα κινητών επικοινωνιών τρίτης γενιάς.
Διδάσκ.: Μ. Θεολόγου

(3.5.63.8) Διαδίκτυο και Εφαρµογές
Ασφάλεια Δικτύου, Παραδοσιακή Κρυπτογραφία, Οι δύο Βασικές Αρχές της Κρυπτογραφίας, Αλγόριθµοι Μυστικού Κλειδιού, Αλγόριθµοι Δηµοσίου Κλειδιού, Πρωτόκολλα Πιστοποίησης Αυθεντικότητας, Ψηφιακές Υπογραφές. Σύστηµα Ονοµασίας Περιοχών DNS, Χώρος Ονοµάτων του DNS, Εγγραφές Πόρων, Εξυπηρετητές Ονοµάτων. SNMP, Μοντέλο SNMP, ΑSN.1, Δοµή της Πληροφορίας Διαχείρισης, MIB, Το Πρωτόκολλο SNMP. Το ηλεκτρονικό Ταχυδροµείο, Αρχιτεκτονική και Υπηρεσίες, Ο Πράκτορας Χρήστη, Μορφές Μηνυµάτων, Μεταφορά Μηνυµάτων, Το Απόρρητο στο Ηλεκτρονικό Ταχυδροµείο. WWW, H Πλευρά του Πελάτη, Η Πλευρά του Εξυπηρετητή, Συγγραφή Ιστοσελίδας σε HTML, Java, Εντοπισµός των Πληροφοριών στον Ιστό. Πολυµέσα, Ήχος, Βίντεο, Συµπίεση Δεδοµένων, Βίντεο-Ζήτηση, Mbone. Εργαστήριο: Θα πραγµατοποιηθούν εργαστηριακές ασκήσεις στην ασφάλεια δικτύου και σε πρωτόκολλα εφαρµογών.
Διδάσκ.: Γ. Στασινόπουλος

(3.5.63.9) Ανοικτά Συστήµατα και Δίκτυα Ολοκληρωµένων Υπηρεσιών1
Πρότυπο OSI (Open System Interconnection): Πρωτόκολλα και Υπηρεσίες στο OSI, Στρώµα Δικτύου - Πρωτόκολλα και Υπηρεσίες. Η σύσταση της CCITT για πρόσβαση σε Δίκτυο µεταγωγής πακέτου: X.25 - Φυσικό Στρώµα, Χ.25 - Στρώµα Σύνδεσης Δεδοµένων, Χ.25 - Στρώµα Δικτύου, Υπηρεσίες του Στρώµατος Δικτύου. Στρώµα Μεταφοράς: Υπηρεσίες Στρώµατος Μεταφοράς, Παράµετροι Ποιότητας Υπηρεσίας, Λειτουργίες του Στρώµατος Μεταφοράς, Τάξεις Πρωτοκόλλου Μεταφοράς, Ενότητες Πληροφορίας Πρωτοκόλλου Μεταφοράς, Τάξεις 0,1,2,3,4, Χαρακτηριστικά Παραδείγµατα, Πρωτόκολλα Στρώµατος Μεταφοράς, επικοινωνία χωρίς συνδέσεις. Στρώµα Συνόδου: Οι Υπηρεσίες του Στρώµατος Συνόδου, το Πρωτόκολλο του Στρώµατος Συνόδου, Παραδείγµατα εξέλιξης Πρωτοκόλλου Συνόδου. Στρώµα Παρουσίασης: Νέες έννοιες του Στρώµατος Παρουσίασης, Αφηρηµένο Συντακτικό Μετάδοσης, Συγκεκριµένο Συντακτικό Μετάδοσης, οι Υπηρεσίες του Στρώµατος Παρουσίασης, το Πρωτόκολλο του Στρώµατος Παρουσίασης. Ψηφιακό Δίκτυο Ενοποιηµένων Υπηρεσιών (ISDN): Εισαγωγή, Στρώµα 1 στο ISDN, Στρώµατα 2 και 3 στο ISDN, Υλοποίηση του Δικτύου σκελετού.
Διδάσκ.: Γ. Στασινόπουλος

(3.5.64.9) Τηλεφωνία
α. Θεωρία τηλεφωνικής κίνησης. Βασικές έννοιες. Τηλεφωνικά κέντρα. Δοµή. Συµφόρηση. Θεωρία τηλεφωνικής κίνησης. Εrlang. Μέτρα συµφόρησης. Το µαθηµατικό υπόβαθρο. Εισαγωγή στις στοχαστικές ανελίξεις. Διαδικασία Poisson. Διαδικασία γεννήσεων-θανάτων, γενική λύση. Συστήµατα πλήρους προσιτότητας µε απώλειες. Συστήµατα Erlang, Poisson, Engest, Bernoulli. Υπερροϊκή και µεταφερόµενη κίνηση. Ισοδύναµη τυχαία µέθοδος. Αναµονητικά συστήµατα. Συστήµατα Erlang και Engest. β. Κέντρα. Ιστορική ανασκόπηση. Το τηλεφωνικό δίκτυο ως φορέας και οι υπηρεσίες του. Δοµή του δικτύου. Κύριο και ακραίο δίκτυο. Συστήµατα αριθµοδότησης και δροµολόγησης. Συστήµατα χρέωσης. Διαχείριση (TMN). Η τηλεφωνική συσκευή (µικρόφωνο, ακουστικό, επαγωγικό πηνίο, αυτακουστική εξασθένηση, τροφοδότηση, κ.τ.λ.). Χαρακτηριστικά ήχου (phon, sone, διάφορα db, κ.τ.λ.). Ποιότητα εξυπηρέτησης. Είδη κέντρων: Ηλεκτροµηχανικά κέντρα (βαθµίδες, συγκέντρωσης, διανοµής και διασποράς, κ.λ.π.) Χειροκίνητα και στα συνδροµητικά κέντρα. Ψηφιακά τηλεφωνικά κέντρα. Δοµή ψηφιακών κέντρων. Ψηφιακές επιλογικές µονάδες µε διαχωρισµό χώρου και χρόνου. Συγχρονισµός. Είδη ελέγχου ψηφιακών κέντρων. Προγραµµατισµός ψηφιακών κέντρων. Είδη σηµατοδότησης. Σηµατοδοσία Νο 7. Το ψηφιακό δίκτυο ολοκληρωµένων υπηρεσιών (ISDN). Ευφυές δίκτυο (ΙΝ). Τα ψηφιακά τηλεφωνικά συστήµατα ΑΧΕ-10 και EWSD της χώρας. Διδάσκ.: Ε. Συκάς, Ε. Μπίλλης

(3.5.65.9) Διαχείριση Δικτύων - Ευφυή Δίκτυα
Επισκόπηση δικτύων ενοποιηµένων εφαρµογών φωνής – δεδοµένων – video αρχιτεκτονικής Internet/Intranet και ψηφιακά τηλεφωνικά δίκτυα. Ανάγκες διαχείρισης (λειτουργικές, 1 Θα διδαχθεί για τελευταία φορά στο χειµερινό εξάµηνο του Ακ. Έτους 2001-2002. Αντικαθίσταται από το µάθηµα «Διαδίκτυο και Εφαρµογές». διοικητικές, αναλυτικές/ρυθµιστικές, µακρόπνοου σχεδιασµού). Πρότυπο αναφοράς OSI διαχείρισης διάρθρωσης, βλαβών, διοίκησης και ασφάλειας δικτύου. Διαχείριση δικτύων TCP/IP (τύπου Internet), το πρωτόκολλο SNMP, δροµολόγηση στο Internet. Διαχείριση βασισµένη στο Web. Παραδείγµατα ολοκληρωµένων συστηµάτων διαχείρισης (HP - Openview και CISCOWorks). Διαχείριση λειτουργιών στο φυσικό επίπεδο και επίπεδο γραµµής (διαµορφωτές, µεταγωγείς Ethernet και ATM, γραµµές µετάδοσης). Διαχείριση ψηφιακών τηλεφωνικών δικτύων (ΟΑ & Μ) και ευρυζωνικών δικτύων ενοποιηµένων εφαρµογών, το πρότυπο ΤΜΝ. Σηµατοδότηση κοινού διαύλου CCS 7 και ISDN, υπηρεσίες Ευφυών Δικτύων. Εικονικά Ιδιωτικά Δίκτυα οριζόµενα µε software. Εργαστηριακές ασκήσεις πάνω στο Τοπικό Δίκτυο του Ε.Μ.Π.
Διδάσκ.: Β. Μάγκλαρης

(3.5.66.9) Θεωρία Πληροφορίας
Μέτρο πληροφορίας, κωδικοποίηση πηγής. Βέλτιστος κώδικας πηγής µε λέξεις µεταβλητού µήκους (κώδικες Huffman). Κωδικοποίηση διακριτού διαύλου. Χωρητικότητα διακριτού διαύλου. Θεµελιώδες θεώρηµα Shannon. Κώδικες διόρθωσης λαθών και µέθοδοι αποκωδικοποίησης. Γραµµικοί κώδικες. Κώδικες Hamming. Σώµατα Galois. Κυκλικοί κώδικες BCH. Χωρητικότητα συνεχούς διαύλου. Ανάπτυξη σε ορθοκανονικά σώµατα και επίδραση λευκού θορύβου Gauss. Θεµελιώδες θεώρηµα για συνεχείς διαύλους. Διδάσκ.: Φ. Αφράτη

(3.5.32.9) Δίκτυα Ευρείας Ζώνης
Επισκόπηση τεχνολογιών δικτύων για υπηρεσίες πολυµέσων. Μεταγωγή κυκλώµατος, µεταγωγή πακέτου, αναµετάδοση πλαισίου (Frame Relay), οπτική µεταγωγή. Σύγχρονη Ψηφιακή Ιεραρχία (SDH/SONET). Αρχιτεκτονικές Δικτύων Ενοποιηµένων Υπηρεσιών Ευρείας Ζώνης (B-ISDN), πρότυπο αναφοράς πρωτοκόλλων, διάταξη αναφοράς πρωτοκόλλων. Στρώµα Ασύγχρονου Τρόπου Μεταφοράς (ΑΤΜ), Στρώµα Προσαρµογής στο ΑΤΜ. Αρχιτεκτονικές µεταγωγέων πακέτου: διαµοιραζόµενης µνήµης, µέσου, χώρου. Χαρακτηρισµός τηλεπικοινωνιακής κίνησης και αναλυτικά πρότυπα. Διαχείριση πόρων, αλγόριθµοι ελέγχου παραµέτρων χρήσης, µορφοποίησης κίνησης, προτεραιοτήτων. Κατηγορίες υπηρεσιών φέροντος, επίδοση αλγορίθµων αποδοχής σύνδεσης, σύγκριση σχηµάτων αναµονής εισόδου µε εξόδου.. Σηµατοδοσία και συστήµατα ελέγχου υπηρεσιών: SS7, Q2931, Ευφυή Δίκτυα (ΙΝ), ΤΙΝΑ. Δίκτυα πρόσβασης, οπτικά παθητικά δίκτυα ευρείας ζώνης (ΡΟΝ): Τοπικά και Μητροπολιτικά Δίκτυα Υψηλών Ταχυτήτων: Πρότυπο Διπλής Αρτηρίας Κατανεµηµένης Ουράς (DQDB, IEEE 802.6). Διασύνδεση και διαλειτουργικότητα δικτύων.
Διδάσκ.: Ι. Βενιέρης

ΡΟΗ Τ: ΚΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ

(3.2.11.6) Συστήµατα Διαµόρφωσης και Μετάδοσης
Βασική θεωρία ανάλυσης σηµάτων. Ενσύρµατη Τηλεπικοινωνία. Μονάδες Μετάδοσης. Ενσύρµατες Τηλεφωνικές γραµµές. Τετραπολικές διατάξεις. Απόσβεση παρεµβολής. Απόσβεση λειτουργίας. Εξασθενητές. Τετράπολα προσαρµογής. Βασική θεωρία γραµµών. Αλληλεπίδραση γραµµών. Διαφωνία. Εξισορρόπηση. Επικοινωνία µεγάλων αποστάσεων. Καταστολείς ηχώς. Συστήµατα αναφοράς και σχέδιο απόσβεσης χώρας. Συστήµατα διαµόρφωσης και συστήµατα πολλαπλής µετάδοσης. Σύντοµη εισαγωγική περιγραφή συστηµάτων, FDM, TDM, FM (Frequency & Phase Modulation), AM-SC (Amplitude Modulation - Suppressed Carrier), PM (Pulse Modulation), PAM (Pulse Amplitude Modulation), PPM (Pulse Position Modulation), PCM (Pulse Code Modulation), n-bit differential PCM, δέλτα-PCM. Mετάδοση παλµών (bits). Unipolar modulation. FSK (Frequency Shift Keying), ASK (Amplitude Shift Keying), PSK (Phase Shift Keying) και QAM (Quadrature Amplitude Modulation). Σύντοµη αναφορά φερεσύχνων συστηµάτων. Συστήµατα ΤΜD-PAM και TDM-PCM. Συστήµατα σηµατοδότησης των PCM συστηµάτων. Σύστηµα DM-TDM (Delta Modulation TDM system). Πλησιόχρονη και σύγχρονη ψηφιακή ιεραρχία (PDH και SDH). Σύγχρονη µορφή δικτύου κορµού και δικτύου πρόσβασης. Χρήση HDSL και ADSL στο δίκτυο πρόσβασης. Χρήση διατάξεων SDH σε ένα µοντέρνο τηλεπικοινωνιακό δίκτυο. Συγχρονισµός δικτύων SDH (Jitter κτλ). Σφάλµατα και απόδοση συστηµάτων PCM (FAS, Even-bit inversion, Non-FAS, Multi-frames, M-FAS,AIS, AIS-64, Συγχρονισµός CRC, SMF (Submultiframes). Μορφή frames PDH (8 Mbit/s, 34 Mbit/s, 140 Mbit/s). Σήµα ΑΙ (Alarm Indicator). Justification Control bits. Κώδικες NRZ, RZ, AMI, HDB3, CMI. ERS (Errored second), DGM, SES. Έλεγχος της ποιότητας. Σύσταση G.821. Η αναγκαιότητα του ΑΤΜ και οι διαδικασίες του. Γενικά για STM και ATM, PDU, κύτταρα, frames, cell relaying, frame relaying, padding, χρόνος freeze-out, GFC, VPI/VCI κτλ, native information, adaptation processes, AAL (ATM Adaptation Layers), AAL-5 ή SEAL, AAL-1, AAL-3/4, Convergence sublayers. Στατιστική πολυπλεξία και σύγκριση Χ-25 Frame Relay, SMDS και ΑΤΜ
Διδάσκ.: Π. Κωττής, Ε. Μπίλλης

(3.2.12.6) Μικροκύµατα
Το µάθηµα αποσκοπεί στο να διδάξει τις βασικές αρχές της τεχνολογίας υψηλών συχνοτήτων, µε έµφαση στην αντιµετώπιση του κύριου προβλήµατος του τηλεπικοινωνιακού µηχανικού, που είναι η µετάδοση της πληροφορίας -και κατ’ επέκταση της ενέργειας- µε τη µικρότερη δυνατή παραµόρφωση και εξασθένιση. Αρχικά εξετάζονται γενικά τα φαινόµενα διάδοσης των ηλεκτροµαγνητικών κυµάτων σε άπειρο χώρο, µε έµφαση σε θέµατα εξασθένησης και διασποράς (παραµόρφωσης). Στη συνέχεια αναλύονται τα φαινόµενα διάδοσης σε γραµµές µεταφοράς και εξετάζονται όλα τα φαινόµενα που αφορούν στη µετάδοση ενέργειας και στη συµπεριφορά της σύνθετης αντίστασης στις γραµµές. Μελετάται διεξοδικά ένα από τα κύρια προβλήµατα, που αφορά στη βέλτιστη µεταφορά ισχύος από µια πηγή σε φορτίο, αναλύονται και εξετάζονται οι διάφορες µέθοδοι επίτευξης της προσαρµογής αυτής (προσαρµοστικά κυκλώµατα). Ακολουθεί η µελέτη των µηχανισµών κυµατοδήγησης σε µεταλλικούς σωλήνες (µεταλλικούς κυµατοδηγούς), επικεντρώνοντας σε µεταλλικούς κυµατοδηγούς που έχουν ορθογώνια και κυκλική διατοµή. Μελετώνται, επίσης οι ιδιότητες της οµοαξονικής γραµµής, καθώς και της µικροταινίας, που χρησιµοποιείται ευρύτατα σε µικροκυµατικά κυκλώµατα, είτε υβριδικών είτε ολοκληρωµένων τύπων. Η µελέτη των κυµατοδηγών αυτών γίνεται µε τέτοιο τρόπο ώστε ο εκπαιδευόµενος µηχανικός να είναι σε θέση να αναλύει πιθανούς άλλους τύπους κυµατοδηγών όπως παραλλαγές των προαναφερθέντων ή ακόµα νέου τύπου κυµατοδηγούς. Η τρίτη ενότητα, που µελετάται, είναι η θεωρία µικροκυµατικών δικτύων, η οποία βασίζεται στην ενσωµάτωση στη θεωρία κυκλωµάτων του µηχανισµού διάδοσης κυµάτων και στην περιγραφή των ιδιοτήτων των κυκλωµατικών στοιχείων µε χρήση της έννοιας των πινάκων (µητρών) σκέδασης. Στη διάρκεια του µαθήµατος εκτός από τις φροντιστηριακές ασκήσεις εκτελούνται και εργαστηριακές ασκήσεις, που αφορούν στη χρήση CAD για τα προαναφερθέντα θέµατα.
Διδάσκ.: Ν. Ουζούνογλου, Κ. Νικήτα, Δ. Κακλαµάνη

(3.1.13.6) Εφαρµοσµένος και Υπολογιστικός Ηλεκτροµαγνητισµός
Λύση της εξίσωσης Laplace σε κυλινδρικές και σφαιρικές συντεταγµένες µε χωρισµό µεταβλητών. Σύµµορφη απεικόνιση (Αναλυτικές µιγαδικές συναρτήσεις, επιλογή και κατασκευή κατάλληλων συναρτήσεων για επίλυση της δισδιάστατης εξίσωσης Laplace). Εξίσωση Laplace για το βαθµωτό µαγνητικό δυναµικό και εφαρµογές του στον υπολογισµό µαγνητοστατικών πεδίων. Ηλεκτρικό και διανυσµατικό µαγνητικό δυναµικό σε χρονοµεταβλητά πεδία (Ορισµοί, συνθήκη Lorentz, κυµατική εξίσωση και εξίσωση Helmholtz, Εφαρµογές). Υπολογισµός Ηλεκτροµαγνητικών δυνάµεων µε χρήση ηλεκτροµαγνητικών πιέσεων. Εξισώσεις Maxwell για αργές χρονικές µεταβολές (ανάπτυγµα ηµιστατικής, σύνδεση µε θεωρία κυκλωµάτων, εφαρµογές). Μεταβολικές τεχνικές αριθµητικής επίλυσης ηλεκτροµαγνητικών προβληµάτων (εισαγωγή στις µεθόδους ροπών, Galerkin και Ritz). Εισαγωγή στη µέθοδο των πεπερασµένων στοιχείων.
Διδάσκ.: Ι. Ρουµελιώτης, Ι. Τσαλαµέγκας

(3.2.15.7) Κεραίες
Εισαγωγή στη θεωρία των κεραιών. Το δίπολο Hertz. Εφαρµογές ηλεκτρικών µικρών κεραιών. Η γραµµική διπολική κεραία, το πεδίο ακτινοβολίας αυθαιρέτων κεραιών. Κατευθυντικότητα, κέρδος, αντίσταση ακτινοβολίας, ενεργός ύψος. Κατοπτρισµός, είδωλα κεραιών. Κεραίες οδεύοντος κύµατος, το µικρό κυκλικό πλαίσιο. Στοιχειοκεραίες και κεραιοδιατάξεις. Η ροµβική κεραία. Στοιχειοκεραίες οµοιόµορφες, αξονικές, µετωπικές. Ανίχνευση φάσης. Πολυωνυµική θεωρία στοιχειοκεραιών. Στοιχειοκεραίες υπερκατευθυντικές. Σύνθεση διαγραµµάτων ακτινοβολίας, αρχές σχεδιασµού κεραιοδιατάξεων. Το θεώρηµα της αµοιβαιότητας στην ηλεκτροµαγνητική θεωρία. Πηγές ρεύµατος και τάσεως, αρχή της δυαδικότητας. Γενικοί τύποι υπολογισµού της ίδιας και αµοιβαίας σύνθετης αντίστασης κεραιών. Εφαρµογές στις διπολικές κεραίες. Συντελεστής ποιότητας και εύρος ζώνης διπόλων. Τροφοδότηση στοιχειοκεραιών. Baluns, προσαρµογή µε στέλεχος, αναδιπλωµένο δίπολο. Στοιχειοκεραίες Yagi-Uda. Οι κεραίες ως δέκτες. Τα θεωρήµατα ισότητας χαρακτηριστικών σε εκποµπή και λήψη. Ισοδύναµο κύκλωµα δέκτη. Λόγος ενεργού επιφανείας προς κατευθυντικότητα. Ισχύς λήψης.
Διδάσκ.: Π. Κωττής, Χ. Καψάλης

(3.1.16.7) Ειδικά Θέµατα Ηλεκτροµαγνητισµού
Εισαγωγή στα προβλήµατα Sturm-Liouville, ορθογώνιες συναρτήσεις. Συστήµατα καµπυλόγραµµων συντεταγµένων και λύση της εξίσωσης Laplace σε τέτοια συστήµατα, µε τη µέθοδο χωρισµού των µεταβλητών. Ηλεκτροµαγνητικά δυναµικά (βαθµωτό και διανυσµατικό ηλεκτρικό/µαγνητικό δυναµικό, δυναµικά του Hertz). Λύση της εξίσωσης Helmholtz σε καρτεσιανές, κυλινδρικές και σφαιρικές συντεταγµένες και εφαρµογές της στη µελέτη επίπεδων, κυλινδρικών και σφαιρικών διατάξεων, µε χρήση των δυναµικών. Θεωρία και εφαρµογές των συναρτήσεων Green. Γενικά θεωρήµατα ηλεκτροµαγνητισµού (θεωρήµατα ισοδυναµίας των πεδίων, θεωρήµατα αντιστοιχίας). Επίλυση ολοκληρωτικών εξισώσεων Ηλεκτροµαγνητικού πεδίου µε τη µέθοδο των ροπών - Galerkin.
Διδάσκ.: Ι. Ρουµελιώτης, Ι. Τσαλαµέγκας

(3.1.17.7) Διάδοση σε Ιονισµένα Μέσα
Εισαγωγή. Βασικές έννοιες και χαρακτηριστικά µεγέθη ενός ιονισµένου µέσου (πυκνότητα, θερµοκρασία και θερµική ταχύτητα, συχνότητα συγκρούσεων, µήκος του Debye, συχνότητα πλάσµατος). Διάδοση σε οµογενές ψυχρό πλάσµα πολλών συστατικών: Συντακτικές σχέσεις και προσδιορισµός αγωγιµότητας και επιτρεπτότητας πλάσµατος. Ηλεκτροστατικά και ηλεκτροµαγνητικά κύµατα σε µη µαγνητισµένο πλάσµα. Ρυθµοί διάδοσης σε µαγνητισµένο πλάσµα κατά µήκος και εγκάρσια στο µαγνητικό πεδίο (ηλεκτροµαγνητικα και συριστικά κύµατα, κυκλοτρονικοί και υβριδικοί συντονισµοί, αποκοπές). Διάδοση σε µαγνητικό ρευστό: Εξισώσεις µαγνητορευστοδυναµικής και γενικευµένος νόµος του Ohm. Υδροµαγνητικά κύµατα (ακουστικά, Alfven και µαγνητοακουστικά). Διάδοση ηλεκτροστατικών κυµάτων σε θερµό πλάσµα: Στοιχεία κινητικής θεωρίας, συναρτήσεις κατανοµής και εξίσωση Vlasov. Επίδραση θερµοκρασίας και συντονισµένων ηλεκτρονίων στη διάδοση κυµάτων Langmuir (σχέση Bohm- Gross και απόσβεση Landau). Ιοντικά ακουστικά κύµατα. Σύζευξη ταλαντώνσεων και διάκριση µεταξύ ενίσχυσης και απόσβεσης. Εφαρµογή σε σύστηµα δύο ηλεκτρονικών δεσµών. Διάδοση σε µέσο µε ήπια ανοµοιογένεια και και αδιαβατική προσέγγιση. Ανάκλαση και διάδοση σε επιφάνειες ασυνέχειας.
Διδάσκ.: Κ. Χιτζανίδης

(3.2.22.8) Ασύρµατες Ζεύξεις και Διάδοση
Συµπληρωµατικά θέµατα της τεχνολογίας κεραιών και κεραιοδιατάξεων. Διάδοση στο γήινο περιβάλλον. Πλάγια πρόσπτωση, θεωρία Fresnel, γωνία Brewster. Θεωρία Sommerfelf - Norton για κύµατα χώρου και επιφανείας. Επίδραση της καµπυλότητας και των ανωµαλιών του εδάφους. Ανυψωµένες κεραίες, οπτικός ορίζων. Τροποσφαιρικά κύµατα. Καµπυλότητα τροχιάς, πρότυπος ατµόσφαιρα, ενεργός ακτίνα της γης. Πλάσµα και ιονόσφαιρα. Διηλεκτρική σταθερά και αγωγιµότητα πλάσµατος. Ιονοσφαιρική ανάκλαση, διάθλαση, εξασθένηση. Επιλογή συχνότητας. Διάδοση ηλεκτροµαγνητικών κυµάτων στην τροπόσφαιρα. Διαλείψεις λόγω του φαινοµένου των ατµοσφαιρικών κατακρηµνίσεων. Σχεδίαση µικροκυµατικών ζεύξεων. Διδάσκ.: Ι. Κανελλόπουλος, Π. Κωττής, Χ. Καψάλης

(3.2.23.8) Τηλεπικοινωνίες Οπτικών Ινών
Το µάθηµα αυτό καλύπτει την τεχνολογία των τηλεπικοινωνιακών συστηµάτων που χρησιµοποιούν ως µέσο µετάδοσης οπτικές ίνες. Η ύλη του µαθήµατος είναι µοιρασµένη µεταξύ της θεωρίας της κυµατοδήγησης των οπτικών ηλεκτροµαγνητικών κυµάτων και της θεωρίας φώρασης και επεξεργασίας σηµάτων. Τα θέµατα που καλύπτονται είναι: Κυµατοδήγηση σε επίπεδους διηλεκτρικούς κυµατοδηγούς, διάδοση σε µονορρυθµικές και πολυρρυθµικές οπτικές ίνες, φαινόµενα διασποράς στις οπτικές ίνες, µέθοδοι φωτοφώρασης των οπτικών σηµάτων και σχεδίαση οπτικών τηλεπικοινωνιακών συστηµάτων (τοπικά δίκτυα και δίκτυα ISDN). Ταυτόχρονα µε τη διδασκαλία γίνονται εργαστηριακές ασκήσεις.
Διδάσκ.: Ν. Ουζούνογλου

(3.1.24.8) Μικροκυµατικά Στοιχεία και Πηγές
Εισαγωγή σε µικροκυµατικές πηγές ισχύος: Βασική διάταξη, ενεργειακό ισοζύγιο, απαιτήσεις κενού, λειτουργία και περιορισµοί καθόδου. Σχετικιστική κίνηση ηλεκτρονίων και µόνιµη ροή ηλεκτρονικής δέσµης: Βασικές γνώσεις ειδικής θεωρίας σχετικότητας, εξισώσεις κίνησης ηλεκτρονίων, σχετικιστική κίνηση ηλεκτρονίων σε βασικές γεωµετρίες στατικών πεδίων (ηλεκτρικό πεδίο, οµογενές µαγνητικό πεδίο, διασταυρωµένα οµογενή ηλεκτρικό και µαγνητικό πεδία, µαγνητικό πεδίο µε ήπια διαµήκη ανοµοιογένεια, µε εγκάρσια ανοµοιογένεια και καµπυλότητα), σχετικιστική ροή Child-Langmuir, περιστροφική ισορροπία ηλεκτρονικής δέσµης και όριο Brillouin, ροή Brillouin σε µαγνητικά µονωµένη άνοδο. Ταξινόµηση, αρχή λειτουργίας και βασικές µέθοδοι υπολογισµού µικροκυµατικών πηγών ισχύος: Συντονισµοί, κυµατική απόκριση ηλεκτρονικής δέσµης και σύζευξη µε εξισώσεις κυµατοδηγού, γραµµική συµπεριφορά ταλαντωτή (ανάπτυγµα σε δυνάµεις του πλάτους ταλαντώσεως και υπολογισµός ρυθµού ανόδου), µη γραµµική συµπεριφορά ταλαντωτή, εφαρµογές στη λυχνία οδεύοντος κύµατος. Περιγραφή βασικών µηχανισµών µικροκυµατικών λυχνιών: Λυχνία οδεύοντος κύµατος, ταλαντωτής επιστρέφοντος κύµατος, κλύστρο, µάγνητρο, γύροτρο, µέιζερ κυκλοτρονικού αυτοσυντονισµού, λέιζερ ελεύθερων ηλεκτρονίων. Μελέτη ασυνεχειών σε κυµατοδηγούς. Θεωρία µικροκυµατικών φίλτρων.
Διδάσκ.: Ι. Βοµβορίδης, Ι. Κανελλόπουλος

(3.2.25.8) Υπολογιστικές Τεχνικές για Συστήµατα Μετάδοσης Πληροφορίας
Στόχος του µαθήµατος αποτελεί η εξοικείωση µε τις σύγχρονες και εξελιγµένες υπολογιστικές τεχνικές, για την αποτελεσµατική σχεδίαση και βελτιστοποίηση συστηµάτων µετάδοσης πληροφορίας. Οι βασικές αρχές των τεχνικών αυτών διδάσκονται µέσω συγκεκριµένων προβληµάτων ανάλυσης και σχεδίασης διατάξεων που χρησιµοποιούνται στην πράξη σε τηλεπικοινωνιακά συστήµατα (γραµµές µεταφοράς, στοιχεία κεραιών) και δεν µπορούν να αντιµετωπιστούν µε αναλυτικές µεθόδους. Η έµφαση δίνεται στον τρόπο υλοποίησης στον υπολογιστή, ώστε οι φοιτητές να είναι σε θέση να αναπτύξουν κατάλληλο λογισµικό στα πλαίσια της εργαστηριακής εξάσκησης τους, η οποία θα περιλαµβάνει απλές εφαρµογές των εξής θεµάτων: Προηγµένων τεχνικών αριθµητικής ολοκλήρωσης και απευθείας επίλυσης γραµµικών συστηµάτων µε πυκνούς πίνακες συντελεστών για την υλοποίηση της µεθόδου ροπών και µεθόδου βοηθητικών πηγών Δ Στοιχείων υπολογιστικής γεωµετρίας και αυτόµατης δηµιουργίας πλέγµατος για την υλοποίηση των µεθόδων πεπερασµένων διαφορών και πεπερασµένων στοιχείων Δ Τεχνικών αποθήκευσης αραιών πινάκων και επαναληπτικών τεχνικών επίλυσης γραµµικών συστηµάτων µε αραιούς πίνακες Δ Τεχνικών προ-επεξεργασίας και µετα-επεξεργασίας για τον χειρισµό και την οπτικοποίηση της εισόδου και της εξόδου του υπολογιστικού κώδικα (π.χ. µέσω VRML) Δ Καθώς και στοιχείων λογοκεντρικού προγραµµατισµού για την τεκµηρίωση του υπολογιστικού κώδικα. Για την αντιµετώπιση των υψηλών υπολογιστικών απαιτήσεων προβληµάτων µεγάλης κλίµακας, γίνεται χρήση δικτυακού κατανεµηµένου προγραµµατισµού και παράλληλου προγραµµατισµού.
Διδάσκ.: Δ. Κακλαµάνη

(3.1.33.9) Ειδικά Κεφάλαια Μικροκυµάτων και Ακτινοβολίας
Εισαγωγή σε προχωρηµένες αναλυτικές µεθόδους επίλυσης κλασσικών ηλεκτροµαγνητικών προβληµάτων (περίθλαση από αγώγιµο ηµιεπίπεδο, περίθλαση και ακτινοβολία από ανοικτό κυµατοδηγό, ασυνέχειες σε κυµατοδηγούς κ.λ.π) µε τεχνικές από τη θεωρία των ολοκληρωτικών εξισώσεων και ειδικώτερα µε τη µέθοδο Wiener-Hopf. Για την ανάπτυξη των µεθόδων αυτών µελετώνται εισαγωγικά οι ιδιότητες του µετασχηµατισµού Fourier στο µιγαδικό επίπεδο και των πλειότιµων µιγαδικών συναρτήσεων.
Διδάσκ.: Ι. Τσαλαµέγκας, Ι. Ρουµελιώτης

(3.2.34.9) Συστήµατα Ραντάρ και Τηλεπισκόπηση
Εισαγωγή στα συστήµατα ραντάρ. Εξίσωση του ραντάρ. Θεωρία ανίχνευσης σηµάτων µέσα από θόρυβο. Θεωρία σκέδασης από διηλεκτρικά ή αγώγιµα σώµατα. Σκέδαση από άπειρο κύλινδρο, σφαίρα, ηµιάπειρο επίπεδο. Αριθµητικές µέθοδοι επίλυσης προβληµάτων σκέδασης. Θεωρία γεωµετρικής οπτικής και περίθλασης. Ραντάρ µε συνάφεια φάσης. Ραντάρ ανίχνευσης κινουµένων αντικειµένων, συνεχούς κύµατος, µε διαµόρφωση FM. Ραντάρ συνθετικού παραθύρου. Δέκτης προσαρµοσµένου φίλτρου. Συνάρτηση αβεβαιότητας. Εισαγωγή στην Τηλεπισκόπηση και Ραδιοµετρία. Τηλεπισκόπηση στην περιοχή του θερµικού υπέρυθρου. Φασµατική υπογραφή στερεών επιφανειών. Μικροκυµατικά ραδιόµετρα. Μετεωρολογικό ραντάρ. Εξίσωση µετάδοσης ακτινοβολίας.
Διδάσκ.: Ν. Ουζούνογλου, Π. Φράγκος

(3.2.35.9) Δορυφορικές Επικοινωνίες
Εισάγονται τα διάφορα υποσυστήµατα µιας δορυφορικής ζεύξης και εξετάζεται η γεωµετρική θεώρηση της κίνησης των γεωσύγχρονων και γεωστατικών δορυφόρων µε έµφαση στους δεύτερους. Αναπτύσσονται επιµέρους θέµατα του δορυφορικού διαύλου (π.χ. δορυφορικές κεραίες), ενώ παράλληλα η δορυφορική ζεύξη αναλύεται σε όρους εκπεµπόµενης και λαµβανόµενης ισχύος, σηµατοθορυβικών σχέσεων και επιδράσεως τυχαίων παραγόντων. Γίνεται µία σύντοµη ανασκόπηση των αναλογικών µεθόδων διαµόρφωσης και στην συνέχεια εξετάζονται λεπτοµερώς οι ψηφιακοί τρόποι διαµόρφωσης καθώς και η υλοποίησή τους σε δορυφορικά συστήµατα επικοινωνιών. Δίνεται ιδιαίτερη έµφαση στο προσαρµοσµένο φίλτρο και στον υπολογισµό της πιθανότητας λάθους σε ψηφιακά τηλεπικοινωνιακά συστήµατα. Εξετάζεται λεπτοµερώς ο δορυφορικός αναµεταδότης. Δίνεται έµφαση στην επεξεργασία του δορυφορικού σήµατος στον αναµεταδότη καθώς και στην επίδραση της µη γραµµικότητας των δορυφορικών ενισχυτών. Αναπτύσσονται τα δορυφορικά δίκτυα µε έµφαση στις τρεις µεθόδους πολλαπλής προσπέλασης, διαίρεσης συχνότητας (FDMA), διαίρεσης χρόνου (TDMA), διαίρεσης κώδικα (CDMA).
Διδάσκ.: Χ. Καψάλης, Π. Κωττής

(3.2.36.9) Συστήµατα Κινητών Τηλεπικοινωνιών
Συστήµατα κινητών τηλεπικοινωνιών (simplex, duplex, trunk, κυψελωτά, CT2, DECT, GSM, UMTS). Διάδοση σε συχνότητες VHF, UHF εξωτερικού και εσωτερικού χώρου. Χαρακτηριστικά καναλιού κινητών τηλεπικοινωνιών (Impulse response, modeling). Σχεδίαση αναλογικών συστηµάτων κινητών τηλεπικοινωνιών. Σχεδίαση ψηφιακών συστηµάτων κινητών τηλεπικοινωνιών. Κατανοµές συχνοτήτων. Συστήµατα FDMA, TDMA, CDMA σε κινητές τηλεπικοινωνίες. Διατάξεις εκποµπής και λήψης σε συστήµατα κινητών τηλεπικοινωνιών.
Διδάσκ.: Φ. Κωνσταντίνου

(3.2.37.9) Φωτονική Τεχνολογία στις Τηλεπικοινωνίες
Περιγραφή διατάξεων φωτονικών στοιχείων που χρησιµοποιούνται σε συστήµατα τηλεπικοινωνιών µε ιδιαίτερη έµφαση στη τεχνολογία. Θεωρία και ιδιότητες λειτουργίας των επιµέρους στοιχείων καθώς και την ολοκλήρωση τους σε συστήµατα µετάδοσης. Παθητικά στοιχεία: µονορυθµικές, πολυρυθµικές ίνες και ίνες που διατηρούν τη πόλωση, οπτικοί συζεύκτες, οπτικοί αποµονωτές και οπτικά φίλτρα. Ενεργά στοιχεία: laser ηµιαγωγών, οπτικοί ενισχυτές, οπτικοί διαµορφωτές και φωρατές. Εφαρµογές: εισαγωγή σε ψηφιακά και αναλογικά συστήµατα µετάδοσης, παραµόρφωση οπτικού σήµατος, συστήµατα µετάδοσης TDM υπερύψηλων ταχυτήτων και συστήµατα µετάδοσης WDM, οπτική λογική και επεξεργασία σήµατος σε υπερύψηλες ταχύτητες.
Διδάσκ.: Η. Αβραµόπουλος

. ΡΟΗ Σ: ΣΗΜΑΤΑ, ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ

(3.3.20.6) Σχεδίαση Συστηµάτων Ελέγχου
Ανασκόπηση γραµµικών συστηµάτων συνεχούς και διακριτού χρόνου. Προδιαγραφές συµπεριφοράς ΣΑΕ συνεχούς και διακριτού χρόνου. Κλασικές τεχνικές σχεδίασης ελεγκτών (αντισταθµιστών) ΣΑΕ (γεωµετρικός τόπος ριζών, Nyquist, Bode, Nichols). Σχεδίαση ΣΑΕ διακριτού χρόνου. Σχεδίαση βιοµηχανικών ελεγκτών δύο και τριών όρων (PI, PID) και αυτοσυντονιζόµενων ελεγκτών. Ανασκόπηση του µοντέλου κατάστασης. Σχεδίαση ΣΑΕ στο χώρο κατάστασης (έλεγχος ιδιοτιµών, αποσύζευξη εισόδων – εξόδων, έλεγχος προσαρµογής προς πρότυπο, βέλτιστος έλεγχος). Σχεδίαση ελεγκτών σταθεροποίησης κατά Lyapunov. Υλοποίηση αντισταθµιστών µε υπολογιστές και επεξεργαστές σήµατος. Ο ρόλος του ρυθµού δειγµατοληψίας και του µήκους λέξης υπολογιστή και µετατροπέων AD / DA στις επιδόσεις των ελεγκτών. Στοιχεία µη γραµµικών ΣΑΕ. Εφαρµογές στα ηλεκτροµηχανικά συστήµατα και τις βιοµηχανικές διεργασίες. Εργαστηριακές ασκήσεις.
Διδάσκ.: Σ. Τζαφέστας

(3.3.21.6) Ψηφιακή Επεξεργασία Σήµατος
Το πρώτο µέρος αφορά την παραµετρική επεξεργασία σηµάτων. Δίνεται όλη η σύγχρονη θεωρία γραµµικής πρόβλεψης και άριστων φίλτρων µε ποικιλία αλγορίθµων πραγµατοποιήσεώς τους. Επίσης εξετάζονται οι διάφορες δοµές φίλτρων και τα πλεονεκτήµατά τους καθώς και η σχεδίαση ψηφιακών φίλτρων. Μεταξύ των αλγορίθµων µελετώνται διεξοδικά µέθοδοι επεξεργασίας πλαισίου καθώς και προσαρµοστικοί αλγόριθµοι αναδροµής χρόνου µε εφαρµογές στις τηλεπικοινωνίες. Άλλες εφαρµογές δίνονται στην Ψηφιακή Επεξεργασία Φωνής, Ηλεκτροεγκεφαλογραφήµατος, κλπ. Το δεύτερο µέρος αφορά την µη παραµετρική επεξεργασία και δίνει τις βασικές έννοιες γύρω από τον ταχύ µετασχηµατισµό Fourier και τις εφαρµογές του στον υπολογισµό της συσχέτισης, συνέλιξης κλπ. Το τρίτο µέρος είναι αφιερωµένο στην σύγχρονη φασµατική ανάλυση.
Διδάσκ.: Γ. Καραγιάννης

(3.3.32.7) Προχωρηµένες Τεχνικές Συστηµάτων Αυτοµάτου Ελέγχου
Ανασκόπηση γραµµικών συστηµάτων συνεχούς και διακριτού χρόνου. Ελεγξιµότητα και παρατηρησιµότητα. Κανονικές µορφές και δοµή συστηµάτων. Παρατηρητές κατάστασης. Προχωρηµένες τεχνικές σχεδίασης γραµµικών ελεγκτών. Μη γραµµικά συστήµατα συνεχούς και διακριτού χρόνου. Επίπεδο φάσης. Ευστάθεια κατά Lyapunov (1η και 2η µέθοδος). Τεχνικές σχεδίασης µη γραµµικών ελεγκτών. Αρχή µεγίστου και δυναµικός προγραµµατισµός. Στοιχεία σθεναρού ελέγχου. Υλοποίηση ελεγκτών µε υπολογιστές. Εφαρµογές σε προβλήµατα γραµµικού-τετραγωνικού (LQ) ελέγχου και ελέγχου ελαχίστου χρόνου και ελαχίστης ενέργειας. Εργαστηριακές ασκήσεις..
Διδάσκ.: Γ. Παπαβασιλόπουλος

(3.3.33.7) Ροµποτική Ι: Ανάλυση - Έλεγχος - Εργαστήριο
Εισαγωγή στη ροµποτική. Τεχνολογία των ροµπότ. Τύποι και µορφές ροµπότ. Κινηµατική, στατική και δυναµική των ροµπότ. Σχεδιασµός τροχιάς και αυτόµατος έλεγχος των ροµπότ. Προγραµµατισµός των ροµπότ. Αισθητήρια συστήµατα - Θέµατα ασφάλειας και προστασίας. Επιπτώσεις της ροµποτικής. Ανασκόπηση των ροµπότ της διεθνούς αγοράς. Ροµποτικά κύτταρα. Υπολογιστικά συστήµατα διακριτής παραγωγής. Εργαστηριακές ασκήσεις: Συνεχής έλεγχος ροµποτικής άρθρωσης. Ψηφιακός έλεγχος ροµποτικής άρθρωσης. Σπουδή του ροµπότ TQ 2000 (δυναµική και έλεγχος). Σπουδή του ροµπότ NL-CRO/C. Σπουδή του ροµπότ UMI 2000. Ασαφής και νευρωνικός έλεγχος ροµποτικού συστήµατος.
Διδάσκ.: Σ. Τζαφέστας

(3.3.25.8) Τεχνικές Βελτιστοποίησης και Εφαρµογές Ελέγχου
Εισαγωγή, το πρόβληµα βελτιστοποίησης, τρόποι επίλυσης. Τοπικά και γενικά ακρότατα συναρτήσεων. Κυρτότητα. Αναγκαίες συνθήκες 1ης και 2ας τάξεως, ικανές συνθήκες ελαχίστου για προβλήµατα ελαχιστοποίησης: χωρίς περιορισµούς, µε ισοτικούς και ανισοτικούς περιορισµούς. Γενική µορφή αλγορίθµων βελτιστοποίησης, θεώρηµα συγκλίσεως, ταχύτητα συγκλίσεως. Μέθοδοι ελαχιστοποίησης συναρτήσεων µιας µεταβλητής. Αλγόριθµοι για προβλήµατα χωρίς περιορισµούς: µέθοδοι κλίσεως, Newton, συζυγών κατευθύνσεων, ψευδο- νευτώνιες µέθοδοι. Αλγόριθµοι για προβλήµατα µε περιορισµούς: µέθοδοι συναρτήσεων ποινής και φράγµατος, µέθοδοι επιτρεπτών κατευθύνσεων, ενεργού συνόλου, προβολής της κλίσεως. Τετραγωνικός προγραµµατισµός. Μέθοδος επαναληπτικών τετραγωνικών. Βελτιστοποίηση συστηµάτων ελέγχου µε υπολογιστές.
Διδάσκ.: Ν. Μαράτος

(3.3.42.8) Πολυδιάστατα Συστήµατα
Περιγραφή. Συνάρτηση µεταφοράς. Εξισώσεις κατάστασης. Μετάβαση από τη συνάρτηση µεταφοράς στις εξισώσεις κατάστασης και αντίστροφα. Ευστάθεια. Χαρακτηριστικό πολυώνυµο και ιδιοτιµές. Κλασσικά προβλήµατα ελέγχου. Επίλυση των εξισώσεων διαφορών πολυδιαστάτων συστηµάτων και γενική έκφραση της εξόδου. Μέτρηση του θορύβου πολυδιαστάτων ψηφιακών φίλτρων. Πολυδιάστατα βαθµωτά πολυώνυµα. Πολυδιάστατες µητρικές πολυωνυµικές εξισώσεις.
Διδάσκ.: Ν. Θεοδώρου

(3.3.26.8) Πολυµεταβλητά Συστήµατα
Το γενικό πρόβληµα του ελέγχου, γραµµικά συστήµατα και γραµµικοποίηση. Περιγραφή µε εξισώσεις κατάστασης, ελεγξιµότητα, παρατηρησιµότητα, αποσύζευξη Kalman, Smith µορφή πολυωνυµικής µήτρας, Smith-McMillan µορφή συναρτήσεως µεταφοράς, κανονικές µορφές (Jordan, Popov, Luenberger). Περιγραφή µε µήτρα συστήµατος, µετασχηµατισµός ακριβούς ισοδυναµίας, κριτήρια ελεγξιµότητας και παρατηρησιµότητας, κανονικές µορφές. Ευστάθεια Lyapunov, κριτήρια Routh, Hurwitz, Lienard-Chipart, 1η µέθοδος Lyapunov, ευστάθεια συστήµατος κλειστού βρόχου, θεωρήµατα Popov και Zames, θεώρηµα ευσταθείας Nyquist, ακεραιότητα και ρωµαλεότητα συστήµατος. Αυθαίρετη τοποθέτηση πόλων του συστήµατος µε ανατροφοδότηση κατάστασης, παρατηρητές κατάστασης πλήρους και ελαττωµένης τάξεως, φίλτρο Kalman. Βέλτιστος έλεγχος µε ελαχιστοποίηση τετραγωνικού κριτηρίου, ιδιότητες βέλτιστου ελέγχου, εκλογή δείκτη επίδοσης, πραγµατοποίηση βέλτιστου έλεγχου µε παρατηρητές, ανάκτηση συνάρτησης µεταφοράς βρόχου. Έλεγχος αποφυγής αλληλεπιδράσεως µε ανατροφοδότηση κατάστασης και µετασχηµατισµό εισόδου, αποφυγή αλληλεπίδρασης και βέλτιστος έλεγχος. Μέθοδοι αντιστάθµισης στο πεδίο της συχνότητας, η έθοδος των αντίστροφων διαγραµµάτων Nyquist, η µέθοδος των χαρακτηριστικών τόπων. Θεωρία πραγµατοποίησης σε µορφή εξισώσεων κατάστασης και µήτρας συστήµατος.
Διδάσκ.: Τ. Κουσιουρής

(3.3.52.8) Μη Γραµµικά Συστήµατα Ελέγχου και Εφαρµογές
Μη γραµµικά συστήµατα. Θεωρήµατα Lyapunov-Cetaev-Popov-Lurie-Kalman-Yakubovich. Εκθέτες Lyapunov. Συνάρτηση περιγραφής. Οριακοί κύκλοι. Θεωρήµατα Poincare- Bendixson. Αναδροµή. Σχεδίαση και µελέτη µη-γραµµικών ελεγκτών. Γραµµικοποίηση µε ανατροφοδότηση. Γραµµική και µη γραµµική εκτίµηση παραµέτρων. Απλοποίηση µαθηµατικών µοντέλων. Προσαρµοστικός έλεγχος. Μοντέλα αναφοράς και αυτοσυντονισµού. .Στοχαστικά συστήµατα. Δυναµικός προγραµµατισµός για στοχαστικό έλεγχο σε διακριτό χρόνο. Φίλτρο Kalman. Γραµµικός-Τετραγωνικός-Γκαουσιανός έλεγχος (LQG). Μοντέλο µέσου κόστους για άπειρο χρόνο.
Διδάσκ.: Γ. Παπαβασιλόπουλος

(3.3.28.8) Όραση Υπολογιστών
Εισαγωγή στη θεωρία των θεµελιωδών προβληµάτων της υπολογιστικής όρασης (computer vision), σύνοψη ενδείξεων από βιολογική όραση, ανάπτυξη µαθηµατικών µοντέλων και υπολογιστικών αλγορίθµων για την επίλυση τους, και περιγραφή επιλεγµένων εφαρµογών τους. Οπτικοί αισθητήρες και σχηµατισµός εικόνων. Συστήµατα επεξεργασίας 2Δ/3Δ χωρο-χρονικών οπτικών σηµάτων: περιληπτική ανασκόπηση πολυδιάστατων γραµµικών φίλτρων και Fourier/Gabor ανάλυσης. Μορφολογικοί τελεστές και µη-γραµµικά φίλτρα. Οµαλοποίηση και ανάλυση εικόνων σε πολλαπλές κλίµακες µε γραµµικές (Gaussian scale-space) και µη- γραµµικές µεθόδους (ανισότροπη/γεωµετρική διάχυση). Ανίχνευση ακµών και άλλων γεωµετρικών χαρακτηριστικών. Γεωµετρική και τοπολογική ανάλυση σχηµάτων. Ανάλυση/µοντελοποίηση υφής και χρώµατος. Κατάτµηση εικόνων (segmentation). Εκτίµηση 2Δ/3Δ κίνησης οπτικών αντικειµένων. Στερέοψη και γεωµετρία πολλαπλών όψεων. Εκτίµηση 3Δ δοµής-σχήµατος. Δυναµική εξέλιξη καµπυλών/επιφανειών και ενεργά περιγράµµατα (active contours, level sets). Αναγνώριση οπτικών αντικειµένων. Σύντοµη περιγραφή εφαρµογών σε: βιοµηχανική αυτοµατοποίηση, οπτικά-ελεγχόµενα ροµπότ, βιοϊατρικά συστήµατα όρασης, αισθητήρες µε τεχνητή νοηµοσύνη.
Διδάσκ.: Π. Μαραγκός

(3.3.53.8) Ροµποτική ΙΙ: Ευφυή Ροµποτικά Συστήµατα και Κύτταρα
Ανάλυση Ολοκληρωµένων Ροµποτικών Συστηµάτων: αρχιτεκτονικές ελέγχου, µοντελοποίηση και σχεδιασµός εργασίας, προγραµµατισµός και επίβλεψη ροµποτικών συστηµάτων, αισθητήριες διατάξεις (οπτικός έλεγχος κλπ.). Σύνθετοι Ροµποτικοί Χειριστές: πλεονάζοντα και συνεργαζόµενα ροµπότ, επιδέξιοι ροµποτικοί χειριστές-κινηµατική και στατική ανάλυση, σχεδιασµός δράσης και ικανότητα χειρισµού, έλεγχος δράσης/αλληλεπίδραση µε το περιβάλλον (έλεγχος δύναµης, έλεγχος µηχανικής αντίστασης, προσαρµοστικός έλεγχος). Ευφυή Κινούµενα Ροµπότ: στοιχεία µηχατρονικής σχεδίασης (µηχανισµοί κίνησης, αισθητήριες διατάξεις), αρχιτεκτονικές ελέγχου, παράσταση χώρου και σχεδιασµός δρόµου, αντίληψη χώρου, εντοπισµός θέσης, σύντηξη αισθητήρων. Τηλεροµποτική: έλεγχος τηλεχειρισµού ροµποτικών συστηµάτων, διασύνδεση και συνεργασία ανθρώπου/ροµπότ. Εφαρµογές: ολοκληρωµένα ροµποτικά κύτταρα, ροµποτικά συστήµατα παρέµβασης και υπηρεσιών.
Διδάσκ.: Κ. Τζαφέστας

(3.3.67.9) Γραµµικός Στοχαστικός Έλεγχος και Προχωρηµένο Εργαστήριο ΣΑΕ
Ανασκόπηση θεωρίας βέλτιστου ελέγχου. Εισαγωγή στο στοχαστικό έλεγχο. Μελέτη του προβλήµατος της εκτίµησης του διανύσµατος κατάστασης σε στοχαστικό περιβάλλον. Βέλτιστο φιλτράρισµα Kalman για τις περιπτώσεις διακριτού και συνεχούς χρόνου. Βέλτιστος στοχαστικός έλεγχος συνεχών και διακριτών συστηµάτων. Πρακτικές εφαρµογές. Εργαστηριακές ασκήσεις.
Διδάσκ.: Π. Παρασκευόπουλος

(3.3.68.9) Βέλτιστος Έλεγχος και Εφαρµογές
Παρουσιάζεται και επιλύεται το γενικό πρόβληµα βέλτιστου ελέγχου σε γραµµικά και µη γραµµικά συστήµατα σε χώρο κατάστασης πεπερασµένης διάστασης. Δίνεται έµφαση τόσο στην αρχή του Pontryagin όσο και στον δυναµικό προγραµµατισµό. Γίνεται σύνδεση µε τις τεχνικές βελτιστοποίησης στο Rk καθώς και µε τα κλασικά αποτελέσµατα της θεωρίας µεταβολών. Περιγράφονται αλγόριθµοι βέλτιστου ελέγχου και δίνονται παραδείγµατα από πολλές διαφορετικές περιοχές εφαρµογών.
Διδάσκ.: Γ. Στασινόπουλος

(3.3.69.9) Νευρο-ασαφής Ροµποτικός και Βιοµηχανικός Έλεγχος
Βασικές έννοιες και αρχιτεκτονικές νευρωνικών δικτύων (ΝΔ). Νευρωνική µάθηση. ΝΔ προσοτροφοδότησης (Perceptron, πολυστρωµατικά ΝΔ ανάστροφης διάδοσης, ΝΔ ακτινικών συναρτήσεων βάσης). ΝΔ ανατροφοδότησης (Hopfield, Boltzmann). Αυτοοργανούµενα ΝΔ (Kohonen, νευρωνικό µοντέλο θεωρίας πληροφορίας). Ασαφής λογική και συλλογιστική. Αρχιτεκτονικές ασαφούς και νευρωνικού ελέγχου. Σθεναρός και ευφυής (ασαφής και νευρωνικός) έλεγχος ροµπότ. Τριεπίπεδη και φωλιασµένη αρχιτεκτονική ευφυούς ελέγχου. Αρχή της αυξανόµενης ευφυίας µε µειούµενη ακρίβεια. Εφαρµογές.
Διδάσκ.: Σ. Τζαφέστας

(3.3.70.9) Αναγνώριση Προτύπων µε Έµφαση στην Αναγνώριση Φωνής
Το πρώτο µέρος είναι εισαγωγή στην αναγνώριση προτύπων. Περιγράφονται οι µεθοδολογίες που ακολουθεί η τεχνική της αναγνώρισης προτύπων, απαραίτητες στην σχεδίαση ενδιαµέσων µονάδων που θα µπορούν να αναγνωρίζουν σχήµατα, γραφή, οµιλία, ήχους. Δίδεται έµφαση στις µεθόδους που εκφράζουν τα πρότυπα σε παραµετρικούς χώρους µετά από κάποια ανάλυση µε αλγορίθµους Ψηφιακής Επεξεργασίας Σηµάτων. Εξετάζονται οι αναλυτικές τεχνικές τεµαχισµού του χώρου προτύπων (γραµµικές και µη-γραµµικές) στις οποίες βασίζονται οι µηχανές τύπου perceptron. Περιγράφονται οι στατιστικές αντιλήψεις αναγνώρισης προτύπων και οι κανόνες Bayes. Αναλύονται οι κανόνες απόφασης του κοντινότερου γείτονα καθώς και οι µεθοδολογίες ελάττωσης του αριθµού των προτύπων στα οποία βασίζεται η απόφαση. Αναπτύσσεται η µεθοδολογία επιλογής χαρακτηριστικών στο χώρο προτύπων µε έµφαση στην ανάλυση πρωτευουσών συνιστωσών και στην διακριτική ανάλυση. Περιγράφονται αλγόριθµοι για εκµάθηση χωρίς επίβλεψη. Εφαρµογές σε αναγνώριση φωνής και χαρακτήρων. Το δεύτερο µέρος είναι εισαγωγή στην αυτόµατη αναγνώριση φωνής. Ακουστική θεωρία και µοντέλα παραγωγής φωνής και ακοής. Μέθοδοι επεξεργασίας σηµάτων για αναγνώριση φωνής: Συστοιχίες φίλτρων (filterbanks), διανυσµατική κβαντοποίηση (vector quantization), ανάλυση σήµατος µε βάση το σύστηµα ακοής (auditory processing), εξαγωγή χαρακτηριστικών. Τεχνικές δυναµικής ευθυγράµµισης/σύγκρισης προτύπων και µετρικά παραµόρφωσης (dynamic time warping, distortion measures). Στατιστικά µοντέλα αναγνώρισης τύπου Hidden Markov Models: θεωρία και εφαρµογές. Αναγνώριση συνεχούς λόγου µεγάλου λεξιλογίου. Αναγνώριση οµιλητή.
Διδάσκ.: Γ. Καραγιάννης, Π. Μαραγκός

ΡΟΗ Ζ: ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ, ΥΨΗΛΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

(3.6.06.6) Ηλεκτρικές Μηχανές I
Γενικές αρχές ανάλυσης µετασχηµατιστών και ηλεκτρικών µηχανών. Σιδηροµαγνητικά υλικά. Διαµόρφωση µονοφασικών και τριφασικών µετασχηµατιστών ισχύος, αυτοµετασχηµατιστές, κορεσµός και αρµονικά φαινόµενα, συνδεσµολογίες και παράλληλη λειτουργία. Κατανεµηµένα τυλίγµατα ηλεκτρικών µηχανών, ανάπτυξη ροπής, µαγνητεγερτικές δυνάµεις, αρµονικές. Διαµόρφωση τριφασικών µηχανών επαγωγής, εκκίνηση και δροµείς διπλού κλωβού και βαθέων αυλάκων, τυλιγµένοι δροµείς και ασύγχρονες µηχανές διπλής τροφοδότησης, δυνατότητα µεταβολής στροφών. Μονοφασικοί κινητήρες επαγωγής και κινητήρες σχιστού πόλου. Εισαγωγή στη µεταβατική και δυναµική συµπεριφορά των µετασχηµατιστών και των κινητήρων επαγωγής.
Διδάσκ.: Π. Γιαννοπούλου, Α. Κλαδάς, Σ. Παπαθανασίου

(3.6.07.6) Φωτοτεχνία
Φυσιολογική οπτική. Ακτινοβολία µέλανος σώµατος. Φασµατική ευαισθησία ανθρώπινου οφθαλµού. Θεµελιώδη φωτοµετρικά µεγέθη. Φωτεινές πηγές. Βαθµός απόδοσης φωτεινής πηγής. Φωτοµετρικοί νόµοι. Ανάκλαση, απορρόφηση, διαφάνεια. Φωτιστικά σώµατα. Φωτοµετρικά διαγράµµατα (πολική κατανοµή φωτεινής έντασης, ζωνική κατανοµή φωτεινής ροής – βαθµός απόδοσης φωτιστικού σώµατος, διάγραµµα Rousseau, κατανοµή έντασης φωτισµού – καµπύλες ίσου φωτισµού). Εργαστηριακές τεχνικές µέτρησης φωτοτεχνικών χαρακτηριστικών λαµπτήρων και φωτιστικών σωµάτων. Μέτρηση λαµπρότητας οθονών. Εθνικές και διεθνείς προδιαγραφές. Φωτοτεχνικοί υπολογισµοί. Οριζόντιος και κατακόρυφος φωτισµός. Σκίαση. Θάµβωση. Χρωµατοµετρία. Μέτρηση χρώµατος κατά τα διεθνή χρωµατικά συστήµατα. Φασµατοφωτοµετρία. Μέτρηση φασµατικής κατανοµής ηλιακής ακτινοβολίας. Μελέτες φωτισµού εσωτερικών και εξωτερικών χώρων.
Διδάσκ.: Φ. Τοπαλής

(3.6.14.6) Ηλεκτρονική Ισχύος Ι
Ηλεκτρονικά στοιχεία ισχύος (δίοδος, θυρίστορ, BJT, MOSFET, GTO, IGBT). Ηλεκτρικά κυκλώµατα µε διακόπτες και διόδους.Λειτουργία µονοφασικών και τριφασικών ανορθώσεων µε διόδους.Ασύµµετρες ηµιελεγχόµενες ανορθώσεις. Ανάλυση και λειτουργία µονοφασικών και τριφασικών αντιστροφέων (Inverters) ισχύος. Έλεγχος της τάσης εξόδου ενός αντιστροφέα µε την τεχνική της ηµιτονοειδούς διαµόρφωσης εύρους παλµών (Sinusoidal Pulse Width Modulation, SPWM ).Αρµονικές συνιστώσες του ρεύµατος εισόδου των ανορθωτικών διατάξεων. Αρµονικές συνιστώσες της τάσης εξόδου των αντιστροφέων. Υπολογισµός της Ολικής Αρµονικής Παραµόρφωσης κυµατοµορφών ρεύµατος και τάσης (Total Harmonic Distortion, THD).Υπολογισµός του Συντελεστή Παραµόρφωσης (Distortion Factor, DF).Εφαρµογές των διατάξεων ηλεκτρονικών ισχύος στα συστήµατα ηλεκτρονικού ελέγχου ηλεκτρικών κινητήρων, στα συστήµατα ανανεώσιµων πηγών ενέργειας, στα συστήµατα αδιάλειπτου παροχής ισχύος (UPS) και στα δίκτυα µεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Διδάσκ.: Σ. Μανιάς, Α. Μαχιάς, Σ. Παπαθανασίου

(3.6.12.7) Παραγωγή Υψηλών Τάσεων
Υπολογισµός ηλεκτρικού πεδίου διατάξεων υψηλών τάσεων. Αλγόριθµοι προσοµοίωσης ηλεκτροµαγνητικών πεδίων υψηλών τάσεων µε συγκεντρωµένα στοιχεία. Μερικές εκκενώσεις και διάσπαση σε αέρα, στερεά, υγρά και λοιπά αέρια µονωτικά. Οδεύοντα κύµατα. Διατάξεις παραγωγής τάσεων και ρευµάτων δοκιµής. Μετασχηµατιστές δοκιµής. Ανορθωτές. Διατάξεις παραγωγής υψηλών συνεχών και κρουστικών τάσεων, αποσβεννυµένων ταλαντώσεων και κρουστικών ρευµάτων. Κατασκευαστικά και λειτουργικά στοιχεία, ισοδύναµα κυκλώµατα. Εκκενώσεις σε µονωτικά, παραγωγή τάσεων και ρευµάτων δοκιµής στο Εργαστήριο.
Διδάσκ.: Ι.Α. Σταθόπουλος, Φ. Τοπαλής

(3.6.13.7) Ηλεκτρικές Μηχανές ΙΙ
Διαµόρφωση και αρχές λειτουργίας µηχανών συνεχούς ρεύµατος, συνδεσµολογίες και χαρακτηριστικές µόνιµης κατάστασης, κορεσµός και αντίδραση τυµπάνου. Γενικές αρχές µεταβατικής και δυναµικής συµπεριφοράς των ηλεκτρικών µηχανών, εφαρµογή στις µηχανές συνεχούς ρεύµατος, δοµικά διαγράµµατα. Διαµόρφωση και αρχές λειτουργίας σύγχρονων µηχανών, χαρακτηριστικές µόνιµης κατάστασης λειτουργίας στροβιλογεννητριών και σύγχρονων µηχανών έκτυπων πόλων, µελέτη κορεσµού και τρίγωνο Potier. Εισαγωγή στη µεταβατική και δυναµική συµπεριφορά των σύγχρονων µηχανών, τυλίγµατα αποσβέσεως, ανάλυση σε ευθύ και εγκάρσιο άξονα.
Διδάσκ.: Π. Γιαννοπούλου, Α. Κλαδάς, Σ. Παπαθανασίου

(3.6.24.7) Ηλεκτρονική Ισχύος ΙΙ
Μετατροπείς ισχύος συνεχούς τάσης (DC-DC).Ρυθµιστές εναλλασσόµενης τάσης (AC-AC). Παλµοτροφοδοτικά. Κατατµητές (Choppers) σε συνδεσµολογία Forward, ηµιγέφυρας, γέφυρας και push-pull.Διαµορφωτές Εύρους Παλµών (Pulse Width Modulation, PWM).Σχεδίαση φίλτρων για µετατροπείς ισχύος.Κυκλώµατα ελέγχου για διατάξεις ηλεκτρονικών ισχύος.Διόρθωση συντελεστή ισχύος µε τεχνικές ηλεκτρονικών ισχύος.Μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας µε σύστηµα µεταφοράς υψηλής τάσης συνεχούς ρεύµατος (High Voltage Direct Current, HVDC). Διασύνδεση σταθµών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας µε διατάξεις ηλεκτρονικών ισχύος. Ποιότητα ηλεκτρικής ισχύος στα συστήµατα ηλεκτρικής κίνησης.Μέτρηση αρµονικών στα βιοµηχανικά δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας.
Διδάσκ.: Σ. Μανιάς

(3.2.25.7) Ηλεκτροµονωτικά Υλικά
Συστήµατα αερίων µονωτικών (GIS). Διακόπτες ισχύος και συστήµατα αερίων µονωτικών GIS, µέθοδοι για τη σβέση του τόξου, διακόπτες ισχύος µε µονωτικό αέριο εξαφθοριούχο θείο SF6, ενεργός ή ουδετέρα δεξαµενή, µονωτήρες στήριξης σε υποσταθµούς GIS, η επίδραση της ρύπανσης στους χώρους του εξαφθοριούχου θείου, υλικά µονωτήρων. Τεχνολογία κενού. Κατηγορίες κενού, εισαγωγή στην τεχνολογία εξαιρετικά υψηλού κενού, τρόποι µέτρησης χαµηλών πιέσεων, τύποι άντλησης, κατασκευαστικά υλικά, βασικές εφαρµογές, διακόπτες κενού µέσης τάσης. Η χρησιµοποίηση του τετραπολικού φίλτρου µαζών στον ποιοτικό έλεγχο των αερίων µονωτικών υλικών, εφαρµογή : καθαρό SF6. Στερεά µονωτικά υλικά υψηλών τάσεων. Ηλεκτρική πορσελάνη. Μονωτικό γυαλί. ‘Ινες γυαλιού συνδεδεµένες µε ρηγίνη (RBGF). Πολυµερή. (Εφαρµογές, ενδύσεις – συµπήξεις). Ακροδέκτες και εµφυτεύσεις σε στερεούς µονωτήρες. Φαινόµενα µεταφοράς ηλεκτρονίων, εκποµπή πεδίου, ιονισµός πεδίου, φαινόµενο χιονοστιβάδας, αγωγιµότητα επαγόµενη δι’ ακτινοβολίας, θερµικώς διεγειρόµενα ρεύµατα, αρνητική διαφορική αγωγιµότητα, διεπιφάνειες, συστήµατα µε ένα ή δύο είδη φορέων. Εργαστηριακές ασκήσεις.
Διδάσκ.: Π. Μπούρκας, Κ. Δέρβος

(3.6.20.8) Μετρήσεις και Εφαρµογές Υψηλών Τάσεων
Τεχνικές µετρήσεως υψηλών τάσεων, ισχυρών ρευµάτων, ισχύος, ενέργειας, µερικών εκκενώσεων. Διηλεκτρικές µετρήσεις. Βελτιστοποίηση συστηµάτων µετρήσεως υψηλών τάσεων. Σφάλµατα κατά τη µέτρηση υψηλών τάσεων. Αντιµετώπιση ηλεκτροµαγνητικών διαταραχών. Βαθµονόµηση και διακρίβωση µετρητικών διατάξεων. Διηλεκτρική συµπεριφορά και διάτρηση µονωτήρων. Ρύπανση µονωτήρων. Εργαστηριακές µεθοδολογίες ελέγχου ποιότητας ηλεκτρολογικού και ηλεκτρονικού εξοπλισµού. Καλώδια, πίνακες, καθοδικά αλεξικέραυνα, µονωτήρες, ηλεκτρονικές συσκευές, κ.λπ. Ηλεκτροµαγνητική συµβατότης. Επίδραση δικτύων υψηλής τάσεως σε τηλεπικοινωνιακά και πληροφορικά συστήµατα. Μέτρηση τάσεων και ρευµάτων δοκιµής, έλεγχος ποιότητας υλικών και εξοπλισµού στο Εργαστήριο. Διδάσκ.: Ι.Α. Σταθόπουλος, Φ. Τοπαλής

(3.7.21.8) Ηλεκτροµαγνητική Πρόωση και Ανάρτηση
Γενικά. Ευθύγραµµοι κινητήρες (Linear motors). Μαγνητοϋδροδυναµικές Μηχανές – Ηλεκτροµαγνητικά συστήµατα ανάρτησης – περιγραφή- εφαρµογές. Στοιχεία ηλεκτροµαγνητικής θεωρίας. Ηλεκτροµαγνητκά κύµατα και µετασχηµατισµοί Fourier. Μελέτη επίπεδης ηλεκτροµαγνητικής διάταξης. Ευθύγραµµες επαγωγικές µηχανές. Ηλεκτροµαγνητικές διατάξεις µε δύο διεγέρσεις. Λοιπές εφαρµογές.
Διδάσκ.: Χ. Παπαγεωργίου

(3.7.22.8) Βιοµηχανικές - Κτιριακές Ηλεκτροµηχανολογικές Εγκαταστάσεις
Γενικά, υλικά, κανονισµοί. Εσωτερικές ηλεκτρικές εγκαταστάσεις. Μελέτες φωτισµού. Γείωση. Ηλεκτρικοί πίνακες. Καλώδια. Κυκλώµατα µε ηλεκτρονόµους. Κυκλώµατα µε διακόπτες. Βοηθητικές επαφές – υπολογισµοί. Ανελκυστήρες. Παροχές. Υποσταθµοί Μέσης Τάσης. Υπολογισµοί. Βασικές ιδιότητες µονωτικών Υλικών και φαινόµενα προ και κατά τη διάσπασή τους. ‘Ελεγχος αξιοπιστίας του ηλεκτρολογικού εξοπλισµού. Μετρήσεις σε βιοµηχανίες. Χωρητική αντιστάθµιση. Τεχνητός Αερισµός. Εισαγωγή στις εγκαταστάσεις θέρµανσης και στις εγκαταστάσεις κλιµατισµού.
Διδάσκ.: Π. Μπούρκας, Α. Μαχιάς, Κ. Καραγιαννόπουλος, Σ. Καβατζά

(3.6.23.8) Μεταβατική Κατάσταση Λειτουργίας Ηλεκτρικών Μηχανών
Εισαγωγή - υπενθύµιση των γενικών αρχών, της διαµόρφωσης και των βασικών αρχών λειτουργίας των ηλεκτρικών µηχανών κατά τη µόνιµη κατάσταση λειτουργίας. Παρουσίαση των βασικών σχέσεων “µετασχηµατισµού” Clarke και Park (abc-αβ0 και αβο-dq0) και της δυνατότητας ενιαίας παρουσιάσεως-αναγωγής των διαφόρων τύπων ηλεκτρικών µηχανών στο µοντέλο της “πρωτογενούς” µηχανής. Εφαρµογή-απόδειξη των µετασχηµατισµών στο εργαστήριο. Εφαρµογή της γενικευµένης θεωρίας στις πραγµατικές µηχανές (συνεχούς ρεύµατος, σύγχρονες, ασύγχρονες, µονοφασικοί κινητήρες) και εξέταση βασικών θεµάτων µεταβατικής συµπεριφοράς (συστήµατα οδήγησης, βραχυκύκλωµα κλπ). Εφαρµογή στο εργαστήριο και επιδείξεις επιλύσεως στον υπολογιστή. Εισαγωγή στην ανάλυση των ηλεκτρικών µηχανών µε χρήση διανυσµάτων χώρου.
Διδάσκ.: Α. Κλαδάς, Σ. Παπαθανασίου

(3.7.33.8) Συστήµατα Ελέγχου Ηλεκτρικών Μηχανών
Συγκρότηση και αρχές λειτουργίας των συστηµάτων ηλεκτρικών µηχανών. Μαθηµατικά µοντέλα και προσοµοίωση συστηµάτων ηλεκτρικών µηχανών συνεχούς και εναλλασσοµένου ρεύµατος. Έλεγχος συστηµάτων ηλεκτρικών µηχανών συνεχούς και εναλλασσοµένου ρεύµατος. Ευστάθεια συστηµάτων ηλεκτρικών µηχανών. Έλεγχος επιδόσεων λειτουργίας και έλεγχος ποιότητας λειτουργίας συστηµάτων ηλεκτρικών µηχανών. Τεχνικές ελέγχου των συστηµάτων ηλεκτρικών µηχανών. Συστήµατα ελέγχου ηλεκτρικών µηχανών συνεχούς και εναλλασσοµένου ρεύµατος σε ανοικτό βρόχο και σε κλειστό βρόχο. Έλεγχος µε προσανατολισµό του πεδίου του συστήµατος ασύγχρονου κινητήρα. Έλεγχος συστήµατος ανάκτησης της ισχύος. Ψηφιακά συστήµατα ελέγχου ηλεκτρικών µηχανών. Ψηφιακοί ελεγκτές. Αλγόριθµοι ελέγχου. Έλεγχος µε µικροϋπολογιστές και µικροελεγκτές. Προγραµµατιζόµενοι λογικοί ελεγκτές (PLC): προγραµµατισµός, εφαρµογές. Βιοµηχανικές εφαρµογές των ελεγχόµενων συστηµάτων ηλεκτρικών µηχανών: συστήµατα ελέγχου της επιτάχυνσης, της ταχύτητας, της θέσης, της ισχύος, κ.α. Εργαστηριακές ασκήσεις.
Διδάσκ.: Μ.Γ. Ιωαννίδου

(3.6.34.9) Προστασία Ηλεκτρικών Εγκαταστάσεων από Υπερτάσεις
Κατ' επιλογήν υποχρεωτικό, 3-0
Μηχανισµοί δηµιουργίας υπερτάσεων. Εσωτερικές - εξωτερικές υπερτάσεις. Κεραυνός.
Κεραυνοπληξία κτηρίων, τεχνικών εγκαταστάσεων και δικτύων µεταφοράς και διανοµής
ηλεκτρικής ενέργειας. Στατικός ηλεκτρισµός, δηµιουργία, κίνδυνοι, αντιµετώπιση. Κεραυνικοί
κίνδυνοι και αντικεραυνική προστασία προσώπων, κτηρίων, τεχνικών εγκαταστάσεων,
συστηµάτων ηλεκτρικής ενέργειας. Προστασία έναντι εν γένει υπερτάσεων συσκευών,
διατάξεων, τεχνικών εγκαταστάσεων, συστηµάτων ηλεκτρικής ενέργειας. Επίδραση του
ηλεκτρικού πεδίου και ρεύµατος στον άνθρωπο, µηχανισµός ηλεκτροπληξίας, προστασία.
Διδάσκ.: Ι.Α. Σταθόπουλος

(3.6.35.9) Κατασκευή Ηλεκτρικών Μηχανών
Αριθµητικές µέθοδοι ανάλυσης και µελέτη των ηλεκτροµαγνητικών πεδίων χαµηλής συχνότητας µε τη βοήθεια του Η/Υ. Εφαρµογή στον υπολογισµό της επιδόσεως και των παραµέτρων των ισοδυνάµων κυκλωµάτων των ηλεκτρικών µηχανών και των µετασχηµατιστών. Τυλίγµατα ηλεκτρικών µηχανών εναλασσοµένου και συνεχούς ρεύµατος. Υπολογισµός αρµονικών τάσεων και ΜΕΔ και επιπτώσεις στη λειτουργία των ηλεκτρικών µηχανών. Αναλυτικός υπολογισµός µαγνητικών κυκλωµάτων και συνθήκες κορεσµού, υπολογισµοί ροών σκεδάσεως. Υπολογισµοί απωλειών σιδήρου (υστέρησης και δινορρευµάτων) και χαλκού (ωµικές και δινορρευµάτων). Υπολογισµοί δυνάµεων και ροπών. Υπολογισµοί θερµικών πεδίων, θέρµανση και ψύξη ηλεκτρικών µηχανών και µετασχηµατιστών. Σχεδίαση ηλεκτρικών µηχανών και µετασχηµατιστών.
Διδάσκ.: A. Κλαδάς

ΡΟΗ Ε: ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

(3.6.08.6) Ηλεκτρική Οικονοµία
Συµβατικές και ανανεώσιµες πηγές ενέργειας. Χρήσεις Ενέργειας. Μελέτη και πρόβλεψη φορτίων. Αξιοπιστία συστήµατος παραγωγής. Οικονοµική κατανοµή παραγόµενης ισχύος χωρίς απώλειες και µε απώλειες δικτύου (Εξίσωση απωλειών. Ψηφιακές µέθοδοι επίλυσης). Υδροθερµική συνεργασία (υδραυλικοί περιορισµοί, µέθοδος επίλυσης υδροθερµικής συνεργασίας, αντλητικοί σταθµοί). Κόστος (επενδύσεων και λειτουργίας) παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Τιµολογιακή Πολιτική. Διδάσκ.: Γ. Κονταξής, Σ. Καβατζά

(3.6.09.6) Παραγωγή Ηλεκτρικής Ενέργειας
Στοιχεία θερµοδυναµικής. Ανοικτά-κλειστά θερµοδυναµικά συστήµατα. Πρώτο και δεύτερο θερµοδυναµικό αξίωµα. Εντροπία, ενθαλπία, διαθέσιµη ενέργεια (εξέργεια). Διαγράµµατα καταστάσεως. Θερµοδυναµικοί κύκλοι Carnot και Rankine. Ατµοηλεκτρικοί σταθµοί παραγωγής: Βελτίωση απόδοσης, αναθέρµανση, υπερθέρµανση, αποµαστεύσεις. Περιβαλοντικές επιπτώσεις. Συµπαραγωγή θερµότητας και ηλεκτρικής ενέργειας. Πλεονεκτήµατα ως προς το κόστος και τη µείωση εκποµπών. Υδροηλεκτρικοί σταθµοί παραγωγής: Καµπύλη διάρκειας παροχής, υδραυλικές απώλειες, τύποι υδροστροβίλων, ειδική ταχύτητα. Μικρά και µεγάλα υδροηλεκτρικά έργα. Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από µηχανές εσωτερικής καύσεως. Αεριοστρόβιλοι. Μονάδες συνδυασµένου κύκλου. Διεσπαρµένη παραγωγή. Κυψέλες καυσίµου και µικροτουρµπίνες. Πλεονεκτήµατα ως προς το βαθµό απόδοσης και τη µείωση του κόστους µεταφοράς. Εισαγωγή στις ανανεώσιµες πηγές ενέργειας. Μοντέλα γεννητριών στη µόνιµη κατάσταση: Αντιδράσεις dq, διανυσµατικό διάγραµµα, εξισώσεις και έλεγχος ενεργού ισχύος. Επίδραση γωνίας δ και τάσεως διεγέρσεως στην ενεργό και άεργο ισχύ. Υπερδιέγερση και υποδιέγερση.
Διδάσκ.: Κ. Βουρνάς, Σ. Καβατζά

(3.6.15.7) Ανάλυση Συστήµατος Ηλεκτρικής Ενέργειας (Μόνιµη Κατάσταση Λειτουργίας) Παράσταση γραµµών και µετασχηµατιστών στις µελέτες ροής φορτίου. Εξισώσεις ισοζυγίου ισχύος (επανάληψη ύλης 5ου εξαµήνου). Αντιστάθµιση µε στατούς πυκνωτές και πηνία. Μέθοδοι ψηφιακής επίλυσης ροής φορτίου. Ταχεία αποζευγµένη µέθοδος. Παράσταση αραιών πινάκων. Παράλληλη λειτουργία γεννητριών. Ρύθµιση συχνότητας και ενεργού ισχύος Σφάλµα ελέγχου περιοχής.. Συνεχής και διακριτός έλεγχος. Ελεγχος συχνότητας και διασυνδετικής ροής. Μετασχηµατιστές µε µεταβλητή λήψη. Ρύθµιση τάσεως και αέργου ισχύος. Μετασχηµατιστές ρυθµίσεως τάσεως. Ρύθµιση µε στατούς και σύγχρονους πυκνωτές. Μέγιστη µεταφερόµενη ισχύς. Ευστάθεια και κατάρρευση τάσεως.
Διδάσκ.: Ε. Διαλυνάς, Ν. Χατζηαργυρίου

(3.6.16.7) Ευέλικτα Συστήµατα Μεταφοράς
Ηλεκτρικά χαρακτηριστικά γραµµών µε απλούς και πολλαπλούς αγωγούς. Επιδράσεις ηλεκτροµαγνητικών πεδίων τριφασικών γραµµών υψηλής τάσεως. Ηλεκτροµαγνητική συµβατότητα. Εξισώσεις και ισοδύναµα κυκλώµατα γραµµών µικρού και µέσου µήκους. Θεωρία και εξισώσεις γραµµών µεγάλου µήκους. Δίθυρα κυκλώµατα. Ανάλυση και χαρακτηριστικά λειτουργίας µετασχηµατιστών ισχύος και αυτοµετασχηµατιστών. Στοιχεία διακοπτών ισχύος. Πηνία αντισταθµίσεως και συστοιχίες πυκνωτών. Στατά συστήµατα ελέγχου αέργου ισχύος (SVC). Ελεγχόµενοι αντισταθµιστές σειράς (TCSC). Ρυθµιστές γωνίας φάσεως. Ενοποιηµένοι ρυθµιστές ροής ισχύος (UPFC). Ο ρόλος των ευέλικτων συστηµάτων µεταφοράς στην απελευθερωµένη αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Διδάσκ.: Ε. Διαλυνάς, Α. Κλαδάς

(3.6.26.8) Ανάλυση Συστήµατος Ηλεκτρικής Ενέργειας (Ασύµµετρες και Μεταβατικές Καταστάσεις)
Μεταβατικά µοντέλα γεννήτριας. Μεταβατικές και υποµεταβατικές αντιδράσεις και χρονικές σταθερές. Ρεύµα βραχυκυκλώµατος και ισχύς βραχυκυκλώσεως. Βραχυκύκλωµα γεννήτριας υπό φορτίο. Αναλυτικές και ψηφιακές τριφασικές µελέτες βραχυκυκλωµάτων. Ισοδύναµη αντίσταση συστήµατος. Μεταβατικά µοντέλα κινητήρων. Ασύµµετρα τριφασικά συστήµατα. Συµµετρικές συνιστώσες και κυκλώµατα ακολουθίας. Αντιστάσεις ακολουθίας γεννητριών και µετασχηµατιστών. Ασύµµετρα σφάλµατα. Πολλαπλά σφάλµατα δικτύου. Ανάλυση σύνθετων αντιστάσεων γραµµών. Ασυµµετρίες τριφασικών γραµµών. Χωρητικά κυκλώµατα γραµµών. Συνιστώσες Clarke. Εισαγωγή στην ευστάθεια συστήµατος.
Διδάσκ.: Ν. Χατζηαργυρίου, Ε. Διαλυνάς

(3.6.27.8) Δίκτυα Διανοµής Ηλεκτρικής Ενέργειας
Διαµόρφωση και κύρια χαρακτηριστικά των δικτύων διανοµής και της ποιότητας εξυπηρέτησης των καταναλωτών. Συστατικά, κύρια χαρακτηριστικά και στοιχεία επιλογής των κυρίων υλικών που χρησιµοποιούνται. Μέθοδοι αναλύσεως – υπολογισµοί µε τη βοήθεια του Η/Υ. Ρύθµιση της τάσης. Τεχνικοί σχεδιασµοί και προστασία προσώπων – γειώσεως. Βέλτιστη λειτουργία και σχεδιασµός της αναπτύξεως των δικτύων.
Διδάσκ.: Ε. Διαλυνάς, Σ. Παπαθανασίου

(3.6.29.8) Εισαγωγή στην Ενεργειακή Ανάλυση
Θεωρήσεις της ενέργειας. Το παγκόσµιο ενεργειακό πρόβληµα. Η ενεργειακή κατάσταση στην Ελλάδα. Ενεργειακή ανάλυση. Το ενεργειακό σύστηµα. Το εθνικό ενεργειακό σύστηµα. Το ενεργειακό ισοζύγιο. Το ενεργειακό σύστηµα στα πλαίσια της οικονοµίας. Εισαγωγή στην ανάλυση της ζήτησης ενέργειας. Σηµασία της πρόβλεψης της ζήτησης ενέργειας. Ο µηχανισµός διαµόρφωσης της ζήτησης ενέργειας. Το πρόβληµα της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας. Οικονοµικές εξισώσεις ζήτησης ενέργειας. Η ανάλυση της διαδικασίας ζήτησης ενέργειας. Το αντικείµενο και οι στόχοι της ανάλυσης της προσφοράς ενέργειας. Το ενεργειακό δίκτυο. Ο φορέας ενέργειας. Πρότυπα προσφοράς ενέργειας.
Διδάσκ.: Π. Κάπρος

(3.6.30.8) Κέντρα Ελέγχου Ενέργειας
Περιγραφή και λειτουργίες κέντρων ελέγχου ενέργειας, εκτίµηση καταστάσεως, ανάλυση ασφάλειας, ισοδύναµα δίκτυα, ανάλυση ευαισθησίας, Τεχνικές αραιών µητρών, Εφαρµογές διακοπτικών µεθόδων, Εφαρµογές τεχνικών τεχνητής νοηµοσύνης στην ανάλυση και έλεγχο των Συστηµάτων Ηλεκτρικής Ενέργειας. Βασικές αρχές συστηµάτων Τηλεµετρήσεων και Εποπτικού Ελέγχου (SCADA). Τεχνική περιγραφή δοµικών στοιχείων SCADA. Λειτουργικά συστήµατα πραγµατικού χρόνου (real time systems), εξοπλισµός και λογισµικό επεξεργασίας µετρήσεων και ελέγχου. Εφαρµογές των συστηµάτων SCADA στη διαχείριση βιοµηχανικών διαδικασίων. Εργαστηριακές ασκήσεις.
Διδάσκ.: Γ. Κονταξής, Ν. Χατζηαργυρίου, Γ. Κορρές

(3.6.36.9) Αυτόµατος έλεγχος και Ευστάθεια ΣΗΕ
Μοντέλα ΑΗΣ: Λέβητες, διατάξεις ελέγχου λεβήτων, στρόβιλοι, βαθµίδες στροβίλων. Μοντέλα ΥΗΣ παραγωγής: Κυµατικά φαινόµενα στον αγωγό προσαγωγής, υδραυλικό πλήγµα, ηλεκτρικά ανάλογα. Δυναµικά µοντέλα και διατάξεις ελέγχου σύγχρονων γεννητριών. Ρυθµιστές στροφών. Είδη διεγερτριών. Αυτόµατοι ρυθµιστές Τάσεως. Εισαγωγή στην ευστάθεια µη γραµµικών συστηµάτων: Ευστάθεια µονίµου καταστάσεως (µικρών διαταραχών) και µεταβατική ευστάθεια. Ευστάθεια µικρών διαταραχών σύγχρονης µηχανής. Ηλεκτροµηχανικές ταλαντώσεις. Επίδραση της ρύθµισης τάσεως. Συστήµατα σταθεροποίησης. Ευστάθεια σε συστήµατα πολλών µηχανών. Mεταβατική ευστάθεια. Αµεσες και έµµεσες µέθοδοι. Ενεργειακές συναρτήσεις. Προσδιορισµός κρίσιµων γωνιών και χρόνου εκκαθάρισης σφαλµάτων. Εφαρµογές για συµµετρικά και ασύµµετρα σφάλµατα.
Διδάσκ.: Κ. Βουρνάς

(3.6.28.9) Αξιοπιστία Συστηµάτων Ηλεκτρικής Ενέργειας
Εισαγωγή. Βασικές αρχές αξιοπιστίας τεχνολογικών συστηµάτων. (Γενική συνάρτηση 1αξιοπιστίας, δείκτες αξιοπιστίας, κατανοµές πιθανότητας για τον υπολογισµό της αξιοπιστίας συστηµάτων). Μέθοδος ανάλυσης ενδεχοµένων βλάβης, µέθοδος ελαχίστων τοµών. Αξιοπιστία συστηµάτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (βασικές πιθανοτικές µέθοδοι, µέθοδος συνέχειας και διάρκειας). Αξιοπιστία συστηµάτων µεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (κριτήρια µερικής και ολικής απώλειας συνέχειας, δείκτες αξιοπιστίας ζυγών, µαρκοβιανά µοντέλα). Αξιοπιστία συστηµάτων διανοµής ηλεκτρικής ενέργειας (βασικές αρχές, ακτινικά δίκτυα, παράλληλα και διασυνδεδεµένα δίκτυα). Αξιοπιστία του συνδυασµένου συστήµατος παραγωγής και µεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Αξιοπιστία συστηµάτων παροχής ηλεκτρικής ενέργειας σε βιοµηχανικές εγκαταστάσεις. Αξιολόγηση εναλλακτικών τρόπων αύξησης της αξιοπιστίας.
Διδάσκ.: Ε. Διαλυνάς

(3.6.37.9) Προστασία Συστηµάτων Ηλεκτρικής Ενέργειας
Βασική αρχή και ρόλοι των προστασιών. Αρχές λειτουργίας και τύποι ηλεκτρονόµων. Προστασία γραµµών (διανοµής και µεταφοράς), µε ηλεκτρονόµους υπερεντάσεως, αποστάσεως, διαφορικού. Προστασία ηλεκτρικών µηχανών. Εφαρµογές προστασίας τµηµάτων των Συστηµάτων Ηλεκτρικής Ενέργειας (σταθµών – υποσταθµών – γραµµών, υποσταθµών – βιοµηχανικών εγκαταστάσεων).
Διδάσκ.: Γ. Κορρές

(3.6.38.9) Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας
Γενικά για τις ανανεώσιµες πηγές ενέργειας. Ο άνεµος ως πηγή ενέργειας και τα χαρακτηριστικά του. Διαµόρφωση και χαρακτηριστικά των ανεµογεννητριών. Συστήµατα ηλεκτροµηχανικής µετατροπής και ελέγχου των ανεµογεννητριών. Προβλήµατα συνδέσεως στα δίκτυα. Χαρακτηριστικά της ηλιακής ενέργειας. Φωτοβολταϊκές γεννήτριες. Έλεγχος λειτουργίας φωτοβολταϊκών συστηµάτων και σύνδεση στο δίκτυο. Αυτόνοµα συστήµατα δηζελογεννητριών και ανανεώσιµων πηγών ηλεκτρικής ενέργειας. Προβλήµατα εντάξεως.
Διδάσκ.: Ν. Χατζηαργυρίου, Σ. Παπαθανασίου

(3.7.39.9) Διαχείριση Ενέργειας και Περιβαλλοντική Πολιτική
Εισαγωγή και σηµασία της διαχείρισης ενέργειας. Αρχές οργάνωσης της διαχείρισης ενέργειας. Τεχνικές αναπαράστασης συστηµάτων ενέργειας στην επιχείρηση (ισοζύγια, διαγράµµατα ροών, φύλλα περιγραφής εγκαταστάσεων, δείκτες απόδοσης, ενέργεια). Σύστηµα κοστολόγησης της ενέργειας στην επιχείρηση. Λογιστική της ενέργειας, οργάνωση της συλλογής πληροφοριών. Οικονοµική βελτιστοποίηση του κόστους ενέργειας. Ανάλυση επενδύσεων ενέργειας, οικονοµική της επιχείρησης. Εξοικονόµηση ενέργειας, οργάνωση, τεχνικές και οικονοµικές µελέτες. Ενεργειακός έλεγχος. Οργανωτικό σχήµα της διαχείρισης ενέργειας. Μεθοδολογία σύνταξης µελετών σκοπιµότητας για τη διαχείριση και σχεδιασµό της ενέργειας. Συστήµατα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης. Βασικές αρχές, στόχοι, απαιτήσεις, σχεδιασµός και εφαρµογή. Διεθνή πρότυπα. Στάδια εφαρµογής ΣΠΔ. Περιβαλλοντικός Ελεγχος.
Διδάσκ.: Β. Ασηµακόπουλος, Ι. Ψαρρά

ΡΟΗ Ο: ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΗ

(3.6.10.6) Οικονοµική Ανάλυση Επιχειρήσεων
Εισαγωγή στην Οικονοµική Επιστήµη. Βασικές έννοιες παραγωγής, κατανάλωσης, συναλλαγών, τιµών και χρήµατος. Μικροοικονοµική βελτιστοποίηση της συµπεριφοράς του καταναλωτή. Συνάρτηση χρησιµότητας, συναρτήσεις ζήτησης, κατηγορίες αγαθών, ελαστικότητες. Μικροοικονοµική βελτιστοποίηση της συµπεριφοράς του παραγωγού. Συναρτήσεις παραγωγής, ανάλυση παραγωγικότητας συντελεστών παραγωγής, συναρτήσεις κόστους, οικονοµίες και αποδόσεις κλίµακος. Η ισορροπία της αγοράς, διαµόρφωση τιµών, µορφές οργάνωσης της αγοράς και του ανταγωνισµού. Μονοπώλιο, ολιγοπώλιο, ελεύθερος ανταγωνισµός. Σχηµατική λειτουργία της µακροοικονοµικής ισορροπίας. Μέσα και αρχές µακροοικονοµικής πολιτικής. Χρηµατοροές και βελτιστοποίηση συµπεριφοράς ως προς το χρόνο. Επιτόκιο αναγωγής, παρούσα αξία και συντελεστές χρηµατοοικονοµικής απόδοσης. Εφαρµογή στην αξιολόγηση επενδυτικών προγραµµάτων. Αρχές λογιστικής των επιχειρήσεων και δείκτες οικονοµικής αξιολόγησης. Εφαρµογή σε επιλεγµένα παραδείγµατα µελετών οικονοµικής σκοπιµότητας επιχειρήσεων, έργων κοινής ωφελείας και πολιτικής.
Διδάσκ.: Π. Κάπρος

(3.7.11.6) Συστήµατα Διοίκησης και Πληροφοριών
Το αντικείµενο του management. Οι βασικές λειτουργίες της διοίκησης. Οι σχολές της διοίκησης. Το εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον της επιχείρησης. Στρατηγικός Σχεδιασµός. Διασύνδεση στόχων και στρατηγικών επιχειρηµατικών πλάνων. Ανάλυση SWOT. Θέµατα οργάνωσης και συντονισµού των επιχειρήσεων. Στοιχεία χρηµατοοικονοµικής διαχείρισης. Η οργάνωση της παραγωγής. Η λειτουργία της προώθησης των προϊόντων (marketing management). Πληροφοριακά Συστήµατα Διοίκησης (ΠΣΔ) : Δοµή και Τεχνολογία ΠΣΔ. ΠΣΔ και Υποστήριξη Αποφάσεων. Ανάπτυξη Βασικού Σχεδίου ΠΣΔ, Προσδιορισµός Προδιαγραφών, Ανάπτυξη Εφαρµογών, Ποιοτικός Έλεγχος και Αξιολόγηση ΠΣΔ. Οργάνωση και Διαχείριση Πηγών Πληροφορίας, Σύγχρονες Τάσεις στα ΠΣΔ.
Διδάσκ.: Ι-Ε. Σαµουηλίδης, Γ. Μέντζας

(3.7.17.7) Συστήµατα Αποφάσεων
Υποχρεωτικό, 2-1 Η λήψη αποφάσεων. Τα µοντέλα και η χρήση τους στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Στοιχεία και δοµή ενός προβλήµατος απόφασης. Μήτρα αποφάσεων – Δένδρα αποφάσεων. Κριτήρια Bayes. Maximin, Hurwicz. Δυναµικός προγραµµατισµός. Χαρακτηριστικά των προβληµάτων δυναµικού προγραµµατισµού. Παραδείγµατα πολυσταδιακών αποφάσεων. Σχηµατική απεικόνιση πολυσταδιακής διαδικασίας αποφάσεων. Γραµµικός προγραµµατισµός. Χαρακτηριστικά των προβληµάτων γραµµικού προγραµµατισµού. Το µαθηµατικό µοντέλο γραµµικού προγραµµατισµού. Δυνατές περιπτώσεις λύσεων προβληµάτων γραµµικού προγραµµατισµού. Μέθοδος Simplex. Δυαδικό πρόβληµα. Ανάλυση ευαισθησίας. Προσοµοίωση. Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και σχηµατική απεικόνιση προσοµοίωσης. Παραγωγή τυχαίων παρατηρήσεων από µια κατανοµή πιθανότητας. Προσαύξηση του χρόνου. Γλώσσες προσοµοίωσης.
Διδάσκ.: Ι-Ε. Σαµουηλίδης, Ι. Ψαρράς

(3.6.18.7) Μοντέλα Μαθηµατικού Προγραµµατισµού
Κατ' επιλογήν υποχρεωτικό, 4-0
Εισαγωγή και ταξινόµηση µαθηµατικών µοντέλων προγραµµατισµού. Επεκτάσεις του
γραµµικού προγραµµατισµού (κατάτµηση, προγραµµατισµός στόχων, παραµετρικός
προγραµµατισµός και ανάλυση ευαισθησίας, ειδικοί αλγόριθµοι), Ακέραιος και µεικτός
προγραµµατισµός, Ειδικά κεφάλαια δυναµικού προγραµµατισµού, στοχαστικός δυναµικός
προγραµµατισµός. Θεωρία ασαφών συνόλων και εφαρµογές στον µαθηµατικό προγραµµατισµό.
Διδάσκ.: Π. Κάπρος, Γ.Κορρές

(3.7.19.7) Διοίκηση Παραγωγής και Συστηµάτων Υπηρεσιών
Οργάνωση / Διοίκηση παραγωγής: Εισαγωγικές έννοιες. Εισαγωγή: Οργάνωση, Διοίκηση, Προγραµµατισµός Παραγωγής. Ιστορική αναδροµή της οργάνωσης παραγωγής. Αγαθά και Υπηρεσίες: Ορισµοί, ανάλυση και διακρίσεις. Σύγχρονοι στόχοι, τάσεις και προοπτικές. Η έννοια του στρατηγικού σχεδιασµού. Στρατηγική παραγωγής και παροχή υπηρεσιών. Η πρόκληση της ανταγωνιστικότητας. Παραγωγικότητα. Σχεδιασµός Προϊόντος. Επίπεδα σχεδιασµού. Διαδικασία σχεδιασµού. Κύκλος ζωής προϊόντος. Καµπύλη µάθησης. Σχεδιασµός και τεχνολογία. Σχεδιασµός Δυναµικότητας. Το πρόβληµα της δυναµικότητας. Διαδικασία σχεδιασµού. Συστήµατα αναµονής. Βελτιστοποίηση συστηµάτων αναµονής. Σχεδιασµός Μεθόδου Παραγωγής. Διαδικασία σχεδιασµού. Ανάλυση ροής εργασίας. Μέτρηση εργασίας. Χωροταξικός Σχεδιασµός. Διαδικασία σχεδιασµού. Ροή υλικών & χωροταξία. Η µέθοδος SLP. Συντήρηση και Ποιοτικός Ελεγχος. Αξιοπιστία τεχνικών συστηµάτων. Στρατηγικές αντικατάστασης εξαρτηµάτων. Προληπτική συντήρηση. Ποιοτικός έλεγχος. Μέθοδοι δειγµατοληψίας. Διαχείριση Αποθεµάτων. Μοντέλα διαχείρισης. Η αβεβαιότητα στη διαχείριση αποθεµάτων. Στοιχεία κόστους. Συστήµατα Kanban / Just-in-time (JIT). Συστήµατα Προγραµµατισµού Παραγωγής & Υλικών. Βασικό πρόγραµµα παραγωγής (MPS). Προγραµµατισµός δυναµικότητας (CRP). Προγραµµατισµός Υλικών (MRP). Συστήµατα MRPII. Συστήµατα ERP. Προγραµµατισµός Παραγωγής- Συστηµάτων Υπηρεσιών (Συγκεντρωτικός / Χρονικός). Ορισµοί, Αντικείµενο. Γραφικές Μέθοδοι συγκεντρωτικού προγραµµατισµού. Μαθηµατικές Μέθοδοι συγκεντρωτικού προγραµµατισµού. Χρονικός Προγραµµατισµός – Ορισµοί. Κανόνες Προτεραιοτήτων και Τεχνικές. Προβλήµατα n-εργασιών σε m-µηχανές. Προγραµµατισµός γενικού Flow-Shop. Προγραµµατισµός γενικού Job-Shop. Προγραµµατισµός για συστήµατα Υπηρεσιών.
Διδάσκ.: Β. Ασηµακόπουλος, Ι. Ψαρράς

(3.7.31.8) Τεχνικές Προβλέψεων
Πρόβλεψη και χρονοσειρές, κατηγορίες µεθόδων προβλέψεων, µέτρηση της ακρίβειας των προβλέψεων, πεδία εφαρµογής. Ανάλυση χρονοσειρών, βασικές στατιστικές έννοιες, ποιοτικά χαρακτηριστικά των χρονοσειρών, µεθοδολογικά εργαλεία ανάλυσης χρονοσειρών, µετασχηµατισµοί Box-Cox. Μέθοδοι εξοµάλυνσης, µέθοδοι κινητού µέσου όρου, µέθοδοι εκθετικής εξοµάλυνσης (Single, Holt, Winters). Μέθοδοι αποσύνθεσης, καµπύλη τάσης – κύκλου, µέθοδος Censusll. Μοντέλα παλινδρόµησης, απλή παλινδρόµηση, πολλαπλή παλινδρόµηση, οικονοµετρικά µοντέλα, αλγόριθµοι NLS. Αυτοπαλινδροµικά µοντέλα, ανάλυση Box-Jenkins, στασιµότητα και µετασχηµατισµοί, ARMA και ARIMA µοντέλα, εποχικότητα και µοντέλα ARIMA.
Διδάσκ.: Β. Ασηµακόπουλος

(3.7.32.8) Συστήµατα Χρηµατοοικονοµικής Διοίκησης
Σκοπός του µαθήµατος είναι η παρουσίαση των τεχνικών και µεθοδολογιών που ακολουθούνται για τη χρηµατοοικονοµική και χρηµατοδοτική ανάλυση (financial analysis). Το µάθηµα εξετάζει τους λογαριασµούς των οικονοµικών µονάδων, τις βασικές τεχνικές κοστολόγησης, τις µεθόδους χρηµατοοικονοµικής λογιστικής και τις τεχνικές χρηµατοδοτικής διοίκησης. Επίσης αναλύονται τόσο οι βασικές εφαρµογές της πληροφορικής σε θέµατα χρηµατοοικονοµικής ανάλυσης (π.χ. spreadsheets) όσοι και σύγχρονες τεχνικές (συστήµατα υποστήριξης αποφάσεων, συστήµατα εµπειρογνώµονες, κλπ.).
Διδάσκ.: Β. Ασηµακόπουλος, Ι. Ψαρράς

(3.7.40.9) Συστήµατα Αξιολόγησης και Διαχείρισης Έργων
Ανάλυση δικτύων δραστηριοτήτων. Ανάλυση δικτύων : ορισµοί, βασικά στοιχεία γράφων, ελάχιστη διαδροµή, µέγιστη ροή, ελάχιστα δένδρα. Δίκτυα δραστηριοτήτων. Προγραµµατισµός µε περιορισµούς χρόνου. Επίλυση δικτύων µε τεχνικές CPM. Χρονική κατανοµή, επίλυση µε PERT. Προγραµµατισµός µε περιορισµούς κόστους. Τεχνική CPM-Cost. Εφαρµογές µαθηµατικού προγραµµατισµού. Χρήση πόρων. Προγραµµατισµός µε περιορισµούς πόρων. Αλγόριθµοι επίλυσης. Τεχνική RPS. Χρονικά αναλογικά και στοχαστικά δίκτυα. Δίκτυα GERT. Εναλλακτικές “λογικές” δικτύων GERT. Δοµή και προσοµοίωση δικτύου GERT. Δίκτυα STEOR και επίλυσή τους µε αλυσίδες Markov. Προγραµµατισµός εργασιών (Scheduling). Προγραµµατισµός πολλών εργασιών σε πολλές µηχανές. Αλγόριθµοι επίλυσης.
Διδάσκ.: Γ. Μέντζας

(3.7.41.9) Παίγνια Αποφάσεων
Το µάθηµα χωρίζεται σε κύκλους, ο κάθε ένας από τους οποίους καλύπτει ένα τοµέα του γνωστικού αντικειµένου. Κάθε κύκλος εκτελείται σε τρία στάδια : α) Το στάδιο της ανάπτυξης περιλαµβάνει την παρουσίαση του θεωρητικού υπόβαθρου του προβλήµατος καθώς και την εκτενή παρουσίαση του αντικειµένου που σχετίζεται µε τον κάθε τοµέα λειτουργίας της επιχείρησης. Οι φοιτητές αποκτούν τις θεωρητικές γνώσεις διοίκησης που σχετίζονται µε το εκάστοτε πρόβληµα, όπως αυτές καθορίζονται από τις αρχές του management, ενώ στη συνέχεια βρίσκονται αντιµέτωποι µε κάποιο πραγµατικό πρόβληµα που καλούνται να επιλύσουν χωριζόµενοι σε οµάδες εργασίας. β) Στο στάδιο της προετοιµασίας, οι οµάδες εργασίας ετοιµάζουν είτε την επίλυση της άσκησης, είτε την ολοκληρωµένη αντιµετώπιση του συνόλου των εκάστοτε προβληµάτων της επιχείρησης, εργαζόµενες όπως ο ρόλος τους επιβάλλει, συχνά στο εξοµοιούµενο περιβάλλον πραγµατικών επιχειρήσεων. γ) Το στάδιο της παρουσίασης περιλαµβάνει την ολοκληρωµένη διατύπωση των απόψεων των οµάδων για την επίλυση της άσκησης, µε τα κατάλληλα εποπτικά µέσα. Η παρουσίαση των λύσεων γίνεται στο χώρο του Πολυτεχνείου και ακολουθείται από αξιολόγηση των λύσεων από τους ίδιους τους φοιτητές µε την βοήθεια των διδασκόντων.
Διδάσκ.: Ι-Ε. Σαµουηλίδης, Β. Ασηµακόπουλος, Γ. Μέντζας, Ι. Ψαρράς

ΡΟΗ Ι: ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ

(3.1.14.6) Εισαγωγή στην Εφαρµοσµένη Βιοφυσική και Μηχανική του Κυττάρου
Κυτταρική Μηχανική-Βιοηλεκτρονική: Το κύτταρο, βιολογικά µακροµόρια. Μεµβράνες, Δοµή µεµβρανών, φαινόµενα διαπερατότητας. Ηλεκτρικά δυναµικά µεµβρανών. Δυναµικά σε κατάσταση µη – ισορροπίας. Διάχυση, Εξισώσεις Nerst – Plank. Μωσαϊκή µεµβράνη. Νευρώνες, ανατοµία νευρώνων, Δυναµικά (Βαθµωτά και Ενεργά). Υποδοχείς της όρασης. Οπτική απεικόνιση. Βιοϊατρική Οπτική: Οπτικές ιδιότητες ιστών. Lasers, αρχές, τύποι, αλληλεπιδράσεις των lasers µε τους ιστούς. Φθορισµός: Φυσικές αρχές, φασµατοσκοπία φθορισµού, διατάξεις, ανιχνευτές, φθορισµός ιστών. Μικροσκοπία και µικροσκοπία φθορισµού. Ψηφιακή Απεικονιστική Μικροσκοπία. Συνεστιακή και Διφωτονική τοµογραφία κυττάρου. Εφαρµογές σε τρισδιάστατη απεικόνιση κυττάρων. Φασµατοσκοπία NMR – Κλινικές εφαρµογές. Φυσικές αρχές. Εισαγωγή στην απεικόνιση (MRI), χρόνοι Τ1 και Τ2. Βιοϊατρική ηθική, Αρχές, Ηθικά ζητήµατα στη Βιοϊατρική έρευνα.
Διδάσκ.: Δ. Γιόβα

(3.1.19.7) Μετρήσεις και Έλεγχοι στη Βιοϊατρική Τεχνολογία
Μελέτη της Παραµορφωσιµότητας των Ερυθρών Αιµοσφαιρίων µε τη Χρήση του Αναλυτή Χρόνου Διέλευσης Κυττάρων (Cell Transit Time Analyser–CTTA). Φυσιολογία της καρδιάς και ηλεκτροκαρδιογράφηµα. Μυϊκή λειτουργία και καταγραφή ηλεκτροµυογραφήµατος. Συστήµατα παρακολούθησης ζωτικών λειτουργιών σε µονάδα εντατικής θεραπείας. Μελέτη φθορισµού βιολογικών δειγµάτων επαγόµενου από ακτινοβολία laser. Mετρήσεις τεχνικών χαρακτηριστικών στην υπερηχητική απεικόνιση. Μελέτη µε απεικονιστική µικροσκοπία των φωτοδυναµικών επιδράσεων σε ερυθρά αιµοσφαίρια. Συνεστιακή απεικόνιση κυττάρων.
Διδάσκ.: Δ. Γιόβα, Δ.Κουτσούρης

(3.1.18.7) Βιοϊατρική Οργανολογία και Τεχνικές
Εισαγωγικές έννοιες της Βιοϊατρικής Οργανολογίας. Βιοαισθητήρες : Αισθητήρες Θερµοκρασίας, Χηµικοί βιοαισθητήρες, Φυσιολογία αερίων αίµατος, Οπτικοί αισθητήρες, αισθητήρες γλυκόζης του αίµατος. Ευρέως χρησιµοποιούµενα ιατρικά laser, βασικά στοιχεία ιατρικών συστηµάτων lasers. Όρια ασφαλείας ιατρικών συστηµάτων laser, Αρµοδιότητες, διαδικασίες, κανονισµοί. Προστασία οφθαλµών. Υπέρηχοι στη βιοϊατρική. Σκέδαση – απορρόφηση - εξασθένηση. Δηµιουργία και λήψη υπερήχων. Μετατροπείς – ηχοβολείς. Μέθοδοι απεικόνισης. Μέθοδος Doppler. Προέλευση Βιοδυναµικών – Μέτρηση. Ηλεκτρική δράση διεγέρσιµων κυττάρων. Συµπεριφορά ηλεκτροδίων και κυκλωµατικά µοντέλα. Κλινικό εργαστήριο. Φασµατοφωτοµετρία,φθοριµετρία,κυτταροµετρία ροής.
Διδάσκ.: Δ. Γιόβα

(3.2.19.7) Εισαγωγή στην Βιοϊατρική Τεχνολογία, Επεξεργασία και Ανάλυση Ιατρικών Σηµάτων
Εισαγωγή στη Βιοϊατρική Τεχνολογία: Βιοϊατρική τεχνολογία και εφαρµογές της, διάγνωση και θεραπεία, έρευνα, διαχείριση του βιοϊατρικού εξοπλισµού, θέµατα ασφάλειας, Βιοϊατρική Τεχνολογία και ο Βιοϊατρικός Μηχανικός, παρόν και µέλλον. Ψηφιακή Επεξεργασία Βιολογικών Σηµάτων: µέθοδοι και τεχνικές επεξεργασίας σηµάτων που προέρχονται από βιολογικά συστήµατα, σήµατα και συστήµατα, σχεδιασµός και υλοποίηση ψηφιακών φίλτρων, εφαρµογές. Φυσιολογία της Καρδιάς και Ηλεκτροκαρδιογράφηµα (ΗΚΓ): το µυοκάρδιο, η ρυθµική διέγερση της καρδιάς, το φυσιολογικό καρδιογράφηµα, οι καρδιακές αρρυθµίες και η ηλεκτροκαρδιακή τους ερµηνεία, ο ηλεκτρονικός εξοπλισµός που απαιτείται για την καταγραφή του σήµατος της καρδιάς. Μέτρηση Πίεσης Αίµατος: αρτηριακή, πνευµονική και φλεβική πίεση αίµατος, συστολική και διαστολική πίεση, κυµατοµορφές αρτηριακής πίεσης, διάδοση και αντανάκλαση, τρόποι µέτρησης της πίεσης, άµεσος τρόπος, έµµεσος τρόπος. Φυσιολογία του Εγκεφάλου και Ηλεκτροεγκεφαλογράφηµα (ΗΕΓ): στοιχεία εγκεφαλικής νευροφυσιολογίας, λειτουργία του ηλεκτροεγκεφαλογράφου, χαρακτηριστικά του ΗΕΓ και ηλεκτροεγκεφαλική έρευνα, βιωµατικά δυναµικά του εγκεφάλου, επεξεργασία ΗΕΓ και εξαγωγή πληροφοριών για την ενδοκρανιακή λειτουργία. Ηλεκτροµυογραφία: δοµή σκελετικού µυός, νευρική ώση, ηλεκτροµυογράφηµα (ΗΜΓ), ΗΜΓ µε ηλεκτρική διέγερση, εφαρµογές ΗΜΓ, προσοµοίωση µυός. Ηλεκτροµηχανική των Βιολογικών Ρευστών: βασικές αρχές ρευστοµηχανικής, αιµορρεολογία, κυκλοφορικό σύστηµα, σύσταση και ρόλος του αίµατος, τεχνικές µέτρησης ηλεκτροµηχανικών ιδιοτήτων των κυττάρων.
Διδάσκ.: Δ. Κουτσούρης

(3.2.29.8) Ιατρική Απεικόνιση και Ψηφιακή Επεξεργασία Ιατρικής Εικόνας
Εισαγωγή στα Ιατρικά Απεικονιστικά Συστήµατα: υπολογιστικός αξονικός τοµογράφος, µαγνητικός τοµογράφος, ενδοσκοπικά συστήµατα, υπερηχογράφος. Μέθοδοι Ανακατασκευής Ιατρικής Εικόνας: αλγόριθµοι ανακατασκευής εικόνας (απλή οπισθοπροβολή, φιλτραρισµένη οπισθοπροβολή, επαναληπτικοί αλγόριθµοι ανακατασκευής), ατέλειες στις ανακατασκευασµένες εικόνες, τρισδιάστατη τοµογραφία. Αξονική Τοµογραφία: φυσικές αρχές λειτουργίας, διατάξεις αξονικής τοµογραφίας ακτίνων Χ, γεωµετρίας απόκτησης δεδοµένων, ανακατασκευή τοµογραφικής εικόνας, ελικοειδής αξονικός τοµογράφος. Πυρηνική Ιατρική και Τοµογραφία SPECT: ραδιοφάρµακα, Αnger Camera, αρχές λειτουργίας, διατάξεις και ανακατασκευή εικόνας SPECT. Τοµογραφία Εκποµπής Ποζιτρονίου (P.E.T): φυσικές αρχές, ραδιοφάρµακα, διατάξεις, ανακατασκευή εικόνας, κλινικές εφαρµογές. Πυρηνικός Μαγνητικός Συντονισµός: Αρχές, Λύσεις της εξίσωσης Βloch, συστήµατα ανίχνευσης, παλµοσειρές, διαδικασίες χαλάρωσης και µέτρηση τους, εξίσωση απεικόνισης του ΠΜΣ. Μέθοδοι Απεικόνισης Υπερήχων: φυσικές αρχές, παραγωγή και ανίχνευση, pulse-echo US imaging, υπερηχοτοµογραφική απεικόνιση πραγµατικού χρόνου, υπερηχογραφική απεικόνιση Doppler, τοµογραφία υπερήχων, αξιολόγηση απεικονιστικών µεθόδων υπερήχων. Περιθλαστική Τοµογραφία: προβολές στην περιθλαστική τοµογραφία, προσεγγιστικές λύσεις της κυµατικής εξίσωσης, το θεώρηµα περίθλασης Fourier, αλγόριθµοι ανακατασκευής. Αλληλεπίδραση RF Ηλεκτροµαγνητικών Κυµάτων και Βιολογικών Ιστών: ηλεκτρικές ιδιότητες βιολογικών ιστών, βιολογικά αποτελέσµατα ηλεκτροµαγνητικών κυµάτων, δοσιµετρικά µεγέθη και όρια ασφαλούς έκθεσης σε ηλεκτροµαγνητικά κύµατα.
Διδασκ.: Δ. Κουτσούρης, Κ. Νικήτα

(3.2.30.8) Εργαστήριο Βιοϊατρικής Τεχνολογίας
Ψηφιακή επεξεργασία ιατρικών εικόνων. Τηλεϊατρική επειγόντων περιστατικών. Ηλεκτρονικός ιατρικός φάκελος. Εικονική πραγµατικότητα -Visualization & VRML. Πυρηνικός µαγνητικός συντονισµός. Ηλεκτροµαγνητική δοσιµετρία για τερµατικές συσκευές κινητών επικοινωνιών. Εικονική εξοµοίωση ακτινοθεραπευτικής αγωγής.
Διδασκ.: Δ. Κουτσούρης, Κ. Νικήτα

(3.7.38.9) Εγκατάσταση, Διαχείριση και Ποιοτικός Έλεγχος Ιατρικών και Νοσοκοµειακών Συστηµάτων
Συστήµατα διαχείρισης της βιοϊατρικής τεχνολογίας, Ποιοτικός έλεγχος, Ειδικές γειώσεις νοσοκοµειακών χώρων, Ειδικές εγκαταστάσεις ιατρικών µηχανηµάτων υψηλής τεχνολογίας, εγκαταστάσεις εκφορτίσεων Χειρουργείων και χώρων επείγουσας ιατρικής (Μ.Ε.Θ. κλπ.), Εξάλειψη κινδύνων ηλεκτροστατικών εκφορτίσεων σε ειδικούς νοσοκοµειακούς χώρους (χειρουργεία, Μ.Ε.Θ. κλπ.), Εγκαταστάσεις απολύµανσης, αποστείρωση, Εγκαταστάσεις ιατρικών αερίων.
Διδάσκ.: Δ. Κουτσούρης, Π. Μπούρκας

(3.2.39.9) Ηλεκτροµαγνητική και Μηχανική Προσοµοίωση Φυσιολογικών Συστηµάτων
Εισαγωγή στη φυσιολογία, λειτουργική οργάνωση του σώµατος. Στοιχεία ανατοµικής και φυσιολογίας. Υπολογιστική προσοµοίωση βιολογικών, ανατοµικών και φυσιολογικών συστηµάτων: Η σηµασία της στην κατανόηση της συµπεριφοράς του οργανισµού, στη διερεύνηση της παθογένειας νόσων και στη βελτιστοποίηση του σχεδιασµού σύγχρονων βιοϊατρικών συστηµάτων. Μοντέλο και προσοµοίωση. Τεχνικές προσοµοίωσης. Βιοπληροφορική. Αξιοποίηση δυνατοτήτων σύγχρονων υπολογιστικών συστηµάτων. “In silico” Βιολογία. Διαµερισµατικά µοντέλα στη Φυσιολογία: ορισµοί και βασικές αρχές, διαµερισµατικό µοντέλο (γραµµικό και µη-γραµµικό µοντέλο), εκτίµηση παραµέτρων µοντέλου, σχεδιασµός βέλτιστου πειράµατος, επαλήθευση, εφαρµογές. Μέθοδοι τεχνητής νοηµοσύνης για προσοµοίωση και έλεγχο βιολογικών και φυσιολογικών συστηµάτων. Προσοµοίωση και έλεγχος καρδιαγγειακού συστήµατος: προσοµοίωση αρτηριακών και φλεβικών δέντρων, προσοµοίωση καρδιάς, νευρικός και ορµονικός έλεγχος. Προσοµοίωση και έλεγχος αναπνευστικού συστήµατος: δοµή του συστήµατος ελέγχου του αναπνευστικού, χηµειοαντανακλαστικά µοντέλα, προσοµοίωση αναπνευστικού κέντρου, µοντέλα βελτιστοποίησης, µοντέλα αυτορύθµισης. Μηχανική ιστών: µοντέλα µυών, οστών, αρθρώσεων. Εργαστηριακές ασκήσεις σε θέµατα βιοπληροφορικής, προσοµοίωσης κυτταρικής ανάπτυξης καρκινικών όγκων, προσοµοίωσης µεταβολικού συστήµατος γλυκόζης-ινσουλίνης µε έµφαση στην αξιοποίηση των αντίστοιχων µοντέλων στη σύγχρονη θεραπευτική και διαγνωστική διαδικασία.
Διδάσκ.: Κ. Νικήτα

ΡΟΗ Φ: ΦΥΣΙΚΗ

(9.4.91.7) Φυσική Στερεάς Κατάστασης
(Συνδιδασκαλία µε το µάθηµα «Φυσική Συµπυκνωµένης Ύλης», 5ο εξ. Σχολής ΕΜΦΕ) Κατ' επιλογήν υποχρεωτικό, 4-0 Κρυσταλλικό πλέγµα. Πλέγµα Bravais. Κρυσταλλική δοµή. Αντίστροφο πλέγµα. 1η ζώνη Brillouin. Περίθαλψη ακτινών Χ. Ηλεκτρονικές ιδιοκαταστάσεις στους κρυστάλλους. Ενεργειακές ζώνες. Το αέριο των ελεύθερων ηλεκτρονίων. Απαγορευτική αρχή του Pauli. Ενέργεια Fermi. Θεώρηµα του Bloch. Πυκνότητα καταστάσεων. Δυναµικό Kronig-Penney. Σχήµατα ζωνών. Μοντέλο ισχυρού δεσµού. Πυκνότητα καταστάσεων. Επιφάνεια Fermi. Μονωτές. Ηµιαγωγοί. Μέταλλα. Ταχύτητα ενός ηλεκτρονίου Bloch. Δυναµική του ηλεκτρονίου σε ηλεκτρικό πεδίο. Ενεργός µάζα. Οπές. Ταλαντώσεις πλέγµατος και θερµικές ιδιότητες. Τρόποι ταλάντωσης σε µονοδιάστατο και τρισδιάστατο κρύσταλλο. Φωνόνια. Ηλεκτρική αγωγιµότητα. Αγωγιµότητα µετάλλων. Αγωγιµότητα ηµιαγωγών. Εξάρτηση ειδικής ηλεκτρικής αντίστασης από τη θερµοκρασία. Φυσική των διατάξεων επαφών ηµιαγωγών. Περιοχή αποφόρτισης. Στάθµη Fermi. Διάχυση. Διδάσκ.: Σ. Παπαδόπουλος, Σχ. ΕΜΦΕ

(9.4.92.7) Θερµοδυναµική και Στατιστική Φυσική (Συνδιδασκαλία µε το µάθηµα «Στατιστική Φυσική» Σχολής ΕΜΦΕ)
Θερµοδυναµική: Νόµοι της θερµοδυναµικής. Στατιστική µηχανική – κλασική στατιστική µηχανική: Βασικές έννοιες και θεωρία. Η εξίσωση του Liouville. Το αξίωµα της κλασικής στατιστικής µηχανικής. Το µικροκανονικό στατιστικό σύνολο. Εξαγωγή των βασικών σχέσεων της θερµοδυναµικής. Θεώρηµα ισοκατανοµής. Το κλασικό αέριο. Το παράδοξο του Gibbs. Το κανονικό στατιστικό σύνολο και το µεγαλοκανονικό στατιστικό σύνολο. Το χηµικό δυναµικό. Κβαντική στατιστική µηχανική: Τα αξιώµατα της κβαντικής στατιστικής µηχανικής. Ο πίνακας πυκνότητας. Στατιστικά σύνολα στην κβαντική στατιστική µηχανική. Ο τρίτος νόµος της θερµοδυναµικής. Το τέλειο αέριο. Στατιστική Fermi-Dirac. Στατιστική Bose-Einstein.
Διδάσκ.: Α. Μοδινός, Σχ. ΕΜΦΕ

(9.4.93.7) Οπτοηλεκτρονική (Συνδιδασκαλία µε το µάθηµα «Οπτοηλεκτρονική» Σχολής ΕΜΦΕ)
Φυσική οπτική. Οπτικές ιδιότητες των στερεών. Οπτικά υλικά ορατού - υπερύθρου. Υλη και ακτινοβολία. Αυθόρµητη και εξαναγκασµένη εκποµπή. Φθορισµός, φωσφορισµός, φωταύγεια. Σύµφωνες και ασύµφωνες πηγές, ανιχνευτές, οπτοηλεκτρονικά όργανα. Ατµοσφαιρική οπτική. Επεξεργασία και µετάδοση οπτικών πληροφοριών. Οπτική δισταθµία, φίλτρα συµβολής, καµπύλες αποβολής. Γραµµικές και µη γραµµικές ηλεκτροοπτικές διατάξεις. Ενδείκτες και απεικονιστές. Ενισχυτές εικόνας. Θερµικοί απεικονιστές. LEDs και λέιζερ. CCDs. Διατάξεις Ι2. Οπτοζεύκτες, γραµµικοί και µη γραµµικοί διαµορφωτές. Υγροί κρύσταλλοι. Φωτοπολλαπλασιαστές. Διατάξεις ηλεκτροφωταύγειας, καθοδοφωταύγειας, φωτοτρανζίστορς, φωτο-θυρίστορς, vidicons και διατάξεις εικονοληψίας. Εργαστηριακή εξάσκηση.
Διδάσκ.: Α. Σεραφετινίδης, Α. Παπαγιάννης, Μ. Μακροπούλου, Σχ. ΕΜΦΕ

(9.4.94.7) Κβαντική Φυσική (Συνδιδασκαλία µε το µάθηµα «Κβαντοµηχανική ΙΙ», 5ο εξ. Σχολής ΕΜΦΕ)
Τα πρώτα κβαντικά φαινόµενα και η σχέση της κλασικής µε την κβαντική µηχανική. Μαθηµατικές έννοιες (στοιχεία θεωρίας τελεστών σε χώρους Hilbert, συµβολισµός Dirac). Βασικές αρχές της κβαντικής µηχανικής. Εξίσωση του Schrοdinger. Σχέσεις αβεβαιότητας του Heisenberg. Σωµατίδιο σε µονοδιάστατο χώρο: κίνηση κυµατοδέσµης, ελεύθερο σωµατίδιο, πηγάδι δυναµικού, αρµονικός ταλαντωτής, σκέδαση. Σωµατίδιο σε τριδιάστατο χώρο: κεντρικά δυναµικά, τροχιακή στροφορµή, άλγεβρα στροφορµής, δυναµικό Coulomb (άτοµο υδρογόνου). Θεωρία διαταραχών, φαινόµενο Zeeman, υπέρλεπτη υφή. Συστήµατα πολλών σωµατιδίων, αρχή του Pauli, σχέση σπιν και στατιστικής. Περιοδικό σύστηµα ατόµων. Μόρια και µοριακοί δεσµοί, προσέγγιση των Born-Oppenheimer, µοριακά φάσµατα.
Διδάσκ.: Ε. Κυριακόπουλος, Σχ. ΕΜΦΕ

(9.4.95.7) Ατοµική και Πυρηνική Φυσική
Εισαγωγή στην Ατοµική και Πυρηνική Φυσική. Βασικά φαινόµενα και πειράµατα περιγραφής της δοµής και των χαρακτηριστικών του ατόµου και το πυρήνα. Σύγχρονες πειραµατικές διατάξεις, επιταχυντές, ανιχνευτές. Φυσική ραδιενέργεια. Κοσµική ακτινοβολία. Φυσική των νετρονίων. Εργαστηριακές ασκήσεις κβαντικών φαινοµένων, Ατοµικής και Πυρηνικής Φυσικής στο Κ.Π.Ε. Δηµόκριτος.
Διδάσκ.: Ε. Γαζής, Σχ. ΕΜΦΕ

(9.4.96.8) Ειδικά Κεφάλαια Φυσικής Στερεάς Κατάστασης (Συνδιδασκαλία µε το µάθηµα «Διηλεκτρικές, Οπτικές και Μαγνητικές Ιδιότητες Στερεών», 6ο εξ. Σχολής ΕΜΦΕ)
Ηλεκτρονικές καταστάσεις στους κρυστάλλους. Διηλεκτρικές ιδιότητες στερεών. Τύποι πολωσιµότητας. Οπτική απορρόφηση. Πολαριτόνιο. Σιδηροηλεκτρισµός. Μαγνητικές ιδιότητες των στερεών. Διαµαγνητισµός. Παραµαγνητισµός. Σιδηροµαγνητισµός. Αντισιδηροµαγνητισµός. Σιδηροµαγνητισµός. Μαγνητικοί συντονισµοί. Υπεραγωγιµότητα. Γενικά χαρακτηριστικά. Ηλεκτρική αντίσταση. Φαινόµενο Meissner. Θεωρία των f. και Η. London. Μικροσκοπική θεωρία των bardeen-Cooper-Schrieffer (BCS). Κβάντωση της µαγνητικής ροής. Φαινόµενο Josephson. Ατέλειες στους κρυστάλλους. Άτακτα συστήµατα. Κράµατα. Άµορφα υλικά. Τεχνητές δοµές. Διδιάστατα συστήµατα και ετεροδοµές. Κβαντικά πηγάδια. Υπερπλέγµατα ηµιαγωγών. Ηλεκτρικές και οπτικές ιδιότητες.
Διδάσκ.: Γ. Βαρελογιάννης, Σχ. ΕΜΦΕ

(9.4.97.8) Λέιζερ και Ηλεκτροοπτικά Συστήµατα
(Συνδιδασκαλία µε το µάθηµα «Φυσική και Τεχνολογία των Λέιζερ» Σχολής ΕΜΦΕ)
Ύλη και ακτινοβολία. Αυθόρµητη και εξαναγκασµένη εκποµπή. Ασύµφωνες πηγές και πηγές λέιζερ. Συστήµατα λέιζερ και λέιζερ υψηλής ισχύος. Γραµµική και µη γραµµική οπτική. Οπτική διαµόρφωση και διαµόρφωση δέσµης λέιζερ, εισαγωγή στις οπτικές επικοινωνίες. Διάδοση δεσµών λέιζερ στην ατµόσφαιρα, τηλεµετρία. Μετρήσεις µε λέιζερ. Εφαρµογές των λέιζερ σε Φυσική, Χηµεία, Βιολογία, Ιατρική, οπτικές επικοινωνίες, οπτικούς υπολογιστές, βιοµηχανία και περιβάλλον. Θερµοπυρηνική σύντηξη και ενέργεια. Ολογραφία, ολογραφική συµβολοµετρία, lidars, γεωδαιτικές µετρήσεις. Τεχνολογία υπερύθρου, οπτοηλεκτρονικά συστήµατα αναγνώρισης, απεικόνισης και αποθήκευσης πληροφορίας, αρχές θερµογραφίας. Συγκεκριµένα συστήµατα λέιζερ και εφαρµογές τους (λέιζερ στερεού NdYAG-ErYAG, λέιζερ αερίων CO2, N2, excimer, χηµικά HF, ηµιαγωγών κλπ.). Εργαστηριακή εξάσκηση.
Διδάσκ.: Α. Σεραφετινίδης, Α. Παπαγιάννης, Μ. Μακροπούλου, Σχ. ΕΜΦΕ

(3.1.99.8) Οπτική Επιστήµη και Τεχνολογία
Εισαγωγή στις oπτικές πηγές και τις οπτικές µετρήσεις, ποµποί ακτινοβολίας µέλανος σώµατος, πηγές φασµατικής γραµµής, φωτο-δίοδοι, laser, χωρική και χωρική συµφωνία στοιχεία ραδιοµετρίας και φωτοµετρίας. Επισκόπιση της γεωµετρική οπτικής, ανάκλαση και διάθλαση από σφαιρικές επιφάνειες. Οπτικές διατάξεις, λεπτοί και παχείς φακοί, πρίσµατα, διαιρέτες οπτικής δέσµης, οπτική απόκλιση φωτονικών συστηµάτων, οπτικά όργανα και στοιχεία οπτικών ινών. Πόλωση φωτός, γωνία Brewster, συµβολή, περίθλαση Fraunhoffer και Fresnel, φράγµατα περίθλασης, laser Doppler. Οπτικοί µετασχηµατισµοί Fourier, παραγωγή ολογραµµάτων, ολογραφικές µη καταστροφικές δοκιµές, επεξεργασία οπτικού σήµατος µε έµφαση στην αναγνώριση προτύπων και τον τονισµό των εικόνων, οπτικές µνήµες, Αλληλεπίδραση φωτός µε υλικά µέσα, διπλοθλαστικότητα, ηλεκτροοπτικές, µαγνητοοπτικές και ακουστοοπτικές διατάξεις και συσκευές, οπτικοί ανιχνευτές, υλικά οπτικής εγγραφής, άλφα-αριθµητικές και εικονικές οπτικές αναπαραστάσεις, εισαγωγή στα οπτικά τηλεπικοινωνιακά συστήµατα.
Διδάσκ.: Η. Γλύτσης

(9.4.98.9) Φυσική των Διηλεκτρικών Υλικών
Θεωρία των διηλεκτρικών. Πειραµατικές µέθοδοι. Εφαρµογές των διηλεκτρικών. Ενεργά διηλεκτρικά (Σιδηροηλεκτρικά, Πιεσοηλεκτρικά, Πυροηλεκτρικά υλικά). Εργαστηριακή εξάσκηση.
Διδάσκ.: Π. Πίσσης, Σχ. ΕΜΦΕ

ΡΟΗ Μ: ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ

(9.2.51.6) Αριθµητικές Μέθοδοι Διαφορικών Εξισώσεων
Συνήθεις Διαφορικές Εξισώσεις. Μονοβηµατικές µέθοδοι Runge-Kutta: κατασκευή, σύγκλιση, εκτιµήσεις σφάλµατος, ευστάθεια. Πολυβηµατικές µέθοδοι πρόβλεψης και διόρθωσης: σύγκλιση, εκτιµήσεις σφάλµατος, ευστάθεια. Συστήµατα διαφορικών εξισώσεων. Μερικές Διαφορικές Εξισώσεις. Μέθοδοι Πεπερασµένων Στοιχείων. Χώροι Hilbert και Sobolev. Μέθοδος Galerkin για ελλειπτικά προβλήµατα συνοριακών τιµών. Προβλήµατα Dirichlet και Neumann. Σύγκλιση και εκτιµήσεις σφάλµατος. Εισαγωγή στα χρονικά µεταβαλλόµενα παραβολικά και υπερβολικά προβλήµατα. Εξισώσεις διάχυσης, κυµατική εξίσωση. Μέθοδοι Crank-Nicholson και θ-µέθοδοι. Μη γραµµικά προβλήµατα. Εφαρµογές για Ηλεκτρολόγους Μηχανικούς. Εισαγωγή στις µεθόδους πεπερασµένων διαφορών. Πρόβληµα Dirichlet: Σύγκλιση, εκτίµηση σφάλµατος, συµβιβαστότητα, ευστάθεια. Διδάσκ.: Α. Μπακόπουλος Σχ. ΕΜΦΕ

(9.2.52.6) Μαθηµατική Λογική για Υπολογιστές
(Συνδιδασκαλία µε το µάθηµα «Μαθηµατική Λογική» Σχολής ΕΜΦΕ) Κατ' επιλογήν υποχρεωτικό, 4-0 Προτασιακός Λογισµός: Γλώσσα, Μοναδικά αναγνωσιµότητα, Λογικοί σύνδεσµοι, απονοµές αλήθειας, σηµασιολογικές έννοιες, επάρκεια συνδέσµων, διαζευκτική και συζευκτική κανονική µορφή, θεώρηµα συµπάγειας προτασιακοί λογισµού, Εφαρµογές. Πρωτοβάθµιος κατηγορηµατικός λογισµός: Γλώσσα, µεταβλητές, έννοιες ελεύθερης και δεσµευµένης µεταβλητής, αντικατάσταση, αναλογία µε τον προγραµµατισµό, η έννοια της δοµής, ερµηνεία της γλώσσας, ορισµός της αλήθειας κατά Tarski. Αξιωµατικοποίηση της πρωτοβάθµιας Λογικής: Η έννοια του αξιωµατικού συστήµατος, αναλογίες µε αλογοριθµικές έννοιες, η έννοια της συνέπειας, τα θεωρήµατα της ορθότητας και τα θεωρήµατα της πληρότητας του Goedel, και την ανταποκρισιµότητα των Goedel-Church. Αποδεικτική θεωρία προτασιακού και κατηγορηµατικού λογισµού: Το σύστηµα Gentzen, προτασιακό resolution, απαλοιφή των τοµών, τα συστήµατα tableau, η πληρότητα µέσω των συστηµάτων tableau.
Διδάσ.: Γ. Κολέτσος, Σχ. ΕΜΦΕ

(9.2.53.7) Εφαρµοσµένα Μαθηµατικά - Λογισµός Μεταβολών (Συνδιδασκαλία µε το µάθηµα «Μαθηµατικός Βέλτιστος Έλεγχος» Σχολής ΕΜΦΕ)
Συστήµατα ελέγχου, ύπαρξη λύσεων, ευστάθεια, προσιτά σύνολα. Ελεγξιµότητα γραµµικών συστηµάτων, τοπολογικές ιδιότητες προσιτών συνόλων, ισοδυναµία, παρατηρησιµότητα, κανονικές µορφές σταθεροποίηση. Το πρόβληµα του ελάχιστου χρόνου στη γραµµική περίπτωση, ακρότατος έλεγχος, αρχή του µεγίστου. Εισαγωγή στον λογισµό των µεταβολών. Ελαχιστοποίηση τετραγωνικού κόστους στην γραµµική περίπτωση χωρίς περιορισµούς στο σύνολο εισόδων, η εξίσωση Riccati, το πρόβληµα του ρύθµιση απείρου ορίζοντα. Μη γραµµική περίπτωση: τοπολογικές ιδιότητες προσιτών συνόλων, ακρότατος έλεγχος, η αρχή του µεγίστου (των Pontryagin-Boltyanskii-Gankelidze-Mishchenko), συνοδεύων κώνος, Hamiltonian συστήµατος. Άριστος έλεγχος, αναγκαίες συνθήκες για τα προβλήµατα Lagrange, Bolza. Ικανές συνθήκες και θεωρήµατα ύπαρξης. Ικανές και αναγκαίες συνθήκες για άριστο έλεγχο σε γραµµικά συστήµατα µε περιορισµούς στο χώρο εισόδων και µε τετραγωνικό συνοδεύον κόστος. Εφαρµογές. Η εξίσωση Hamilton-Jacobi-Bellman.
Διδάσκ.: Ι. Τσινιάς, Σχ. ΕΜΦΕ

(9.2.54.7) Θεωρία Γραφηµάτων µε Εφαρµογές στην Πληροφορική (Συνδιδασκαλία µε το µάθηµα «Θεωρία Γραφηµάτων» Σχολής ΕΜΦΕ)
Εισαγωγή. Ορισµοί - Υπογραφήµατα - Συνεκτικά γραφήµατα δέντρα - Δίκτυα - οικονοµικότερο παράγων δέντρο (The connector problem). Γραφήµατα Euler και Hamilton ικανή και αναγκαία συνθήκη για γράφηµα Euler αλγόριθµος Fleury. Γραφήµατα Hamilton: ικανές συνθήκες - Αναγκαίες συνθήκες Αλγόριθµος Kaufmann. Δυνάµεις γραφηµάτων - Γραφηµάτων - Γραφήµατα Hamilton και συνεκτικότητα. Επίπεδα γραφήµατα-χρωµατισµοί τύπος Euler- Θεώρηµα Kuratowski Δυικά γραφήµατα-γραφήµατα welch-Powell θεώρηµα 5 και 4 χρωµάτων θεώρηµα brooks. Χρωµατισµοί πλευρών: Θεώρηµα Vizing. Συνεκτικότητα-ταιριάσµατα. Συνεκτικότητα. Θεώρηµα menger (για κορυφές, για πλευρές). Max-flow, min cut. ταιριάσµατα: θεώρηµα Hall (ή του γάµου) ταιριάσµατα σε διµερή γραφήµατα Personnel assignement problem - Σταθεροί γάµοι. Πίνακες - Δέντρα. Πίνακας γειτνίασης και πρόσπτωσης Matrix-tree theorem. Απαρίθµηση δέντρων µε ονοµασία. Τύπος Cayler - κώδικας Prufer.
Διδάσκ.: Α. Παπαϊωάννου, Σχ. ΕΜΦΕ

(9.2.55.7) Πραγµατική Ανάλυση - Αρµονική Ανάλυση (Συνδιδασκαλία µε το µάθηµα «Αρµονική Ανάλυση και Εφαρµογές» Σχολής ΕΜΦΕ)
Μέτρο Lebesgue: Μετρήσιµα σύνολα και µετρήσιµες συναρτήσεις. Ολοκλήρωµα Lebesgue: Ορισµός και βασικά θεωρήµατα. Χώροι Hilbert: Παραδείγµατα, βέλτιστη προσέγγιση, θεώρηµα προβολής, θεώρηµα αναπαράστασης του Riesz. Ορθοκανονικά συστήµατα, ορθοκανονικές βάσεις και παραδείγµατα (πολυώνυµα Legendre, Hermite και Laguerre, το τριγωνοµετρικό σύστηµα, ορθοκανονικά συστήµατα των Rademacher, Walsh και Haar). θεώρηµα Riesz- Fischer και χαρακτηρισµός των ορθοκανονικών βάσεων. Σειρές Fourier: Λήµµα των Riemann- Lebesgue, πυρήνες αθροιστικότητας των Dirichlet, Fejer και Poisson. Σηµειακή σύγκλιση σειρών Fourier (θεωρήµατα των Fejer, Fejer - Lebesgue και Dirichlet- Jordan). Φαινόµενο Gibbs και εφαρµογές. Μετασχηµατισµός Fourier στον L1(R), µετασχηµατισµός συνέλιξης δύο συναρτήσεων, ο αντίστροφος µετασχηµατισµός Fourier. Μετασχηµατισµός Fourier στον L2(R), θεωρήµατα Plancherel και Shannon. Εισαγωγή στην κυµατιδιακή ανάλυση (wavelets). Διδάσκ.: Ι. Σαραντόπουλος, Σχ. ΕΜΦΕ

(9.2.56.8) Προχωρηµένα Θέµατα Πιθανοτήτων και Στατιστικής (Συνδιδασκαλία µε το µάθηµα «Ανάλυση Χρονοσειρών» Σχολής ΕΜΦΕ)
Ανασκόπηση της Θεωρίας Πιθανοτήτων. Χαρακτηριστικές συναρτήσεις, ακολουθίες τυχαίων µεταβλητών, έννοιες σύγκλισης και οριακά θεωρήµατα. Η έννοια της στοχαστικής ανέλιξης. Ανέλιξη Poisson, ανέλιξη Markov σε διακριτό και συνεχή χρόνο. Κλαδωτές και ανανεωτικές ανελίξεις. Ηµι-Μαρκοβιανές ανελίξεις. Στατιστική συµπερασµατολογία. Θεωρία αποφάσεων. Συζυγείς και µη πληροφοριακές prior κατανοµές. Μπεϋζιανή εκτίµηση, έλεγχος και πρόβλεψη. Μπεϋζιανή θεωρία αποφάσεων. Ασυµπτωτική θεωρία. Ιεραρχικά µοντέλα. Εφαρµογές. Πολυµεταβλητή παλινδρόµηση, διακριτή ανάλυση, ταξινόµηση µορφών.
Διδάσκ.: Γ. Κοκολάκης, Σχ. ΕΜΦΕ

(9.2.57.8) Εφαρµογές της Λογικής στην Πληροφορική
Απόδειξη θεωρηµάτων. Πρωτοβάθµιος κατηγορηµατικός λογισµός, µοντέλα, µοντέλα Herbrand, clauses, κανονική µορφή, prenex, κανονική µορφή Skolen, resolution, ορθότητα και πληρότητα του resolution του Robinson. Θεωρία Λογικού προγραµµατισµού, Horn clauses, µέθοδοι έρευνας, η άρνηση ως αποτυχία και η σηµασιολογία της, µη-µονότονη συλλογιστική, µοντέλα τριών τιµών αλήθειας. Συναρτησιακός προγραµµατισµός, χωρίς τύπους, µε τύπους οι αποδείξεις ως προγράµµατα, ισοµορφισµός του Curry-Howard, δευτεροβάθµια λογικά συστήµατα, συστήµατα πολυφορµισµού. Σηµασιολογία προγραµµατιστικών γλωσσών, θεωρία του σταθερού σηµείου.
Διδάσκ.: Γ. Κολέτσος, Σχ. ΕΜΦΕ

(3.4.71.9) Στοιχεία Θεωρίας Αριθµών και Εφαρµογές στην Κρυπτογραφία (Συνδιδασκαλία µε το µάθηµα «Θεωρία Αριθµών και Κρυπτογραφία» Σχολής ΕΜΦΕ)
Διαιρετότητα, Κινέζικο θεώρηµα υπολοίπων, modular εκθετοποίηση, primitive roots. Συναρτήσεις Carmichael, συνάρτηση φ του Euler, σύµβολα Legendre και Jacobi, υπολογισµοί τετραγωνικών ριζών, θεώρηµα των πρώτων αριθµών. Primality test και παραγοντοποίηση. Κόσκινο του Ερατοσθένη, τεστ Lucas, Pratt, Lucas-Lehmer, εκτεταµένη υπόθεση Riemann, τεστ Solovay-Strassen, τεστ του Miller, πιθανοτικά τεστ, τεστ του Rabin. Public key-cryptosystems. Διωνυµικά υπόλοιπα στην κρυπτογραφία. Το πρόβληµα του διακριτού λογαρίθµου. Σύστηµα RSA και Rabin.
Διδάσκ.: Ε. Ζάχος

ΜΗ ΕΝΤΑΣΣΟΜΕΝΑ ΣΤΙΣ ΡΟΕΣ

(9.3.02.6) Τεχνική Μηχανική Ι
Βασικές έννοιες και αξιώµατα στατικής. Ισοδύναµα συστήµατα δυνάµεων. Κεντρικός άξονας. Κέντρα βάρους. Στηρίξεις.. Αντιδράσεις.. Διάγραµµα Ελευθέρου Σώµατος. Δικτυωτοί και ολόσωµοι ισοστατικοί φορείς. Στερεοστατικές εξισώσεις. Επίλυση φορέων. Καλώδια. Διαγράµµατα εσωτερικών δυνάµεων M, Q, N. Εισαγωγή στις βασικές έννοιες της Αντοχής των υλικών.
Διδάσκ.: Κ. Πάγκαλος, Σχ. ΕΜΦΕ

(9.4.81.6) Εφαρµογές των Ιοντιζουσών Ακτινοβολιών στην Ιατρική και τη Βιολογία
Θεµελίωση των αρχών της φυσικής των ιοντιζουσών ακτινοβολιών. Χαρακτηριστικά των ιοντιζουσών ακτινοβολιών σαν ιδιότητες του ατοµικού πυρήνα. Αλληλεπίδραση των ακτινοβολιών µε την ύλη. Πυρηνικές αντιδράσεις και παραγωγή ραδιο-ισοτόπων. Οργανολογία ανιχνευτών των τριών βασικών α-, β- και γ- ακτινοβολιών. Εφαρµογές των ραδιο-ισοτόπων, των ιοντιζουσών ακτινοβολιών και των επιταχυντικών διατάξεων στη βιολογία και την ιατρική επιστήµη. Επίδραση και εφαρµογές νετρονίων στη βιολογία και τη κλινική ιατρική. Εισαγωγή στην δοσιµετρία και την ακτινοπροστασία..
Διδάσκ.: Ε. Γαζής, Σχ. ΕΜΦΕ

Τεχνολογική Οικονοµική
Φύση και περιεχόµενο επιχειρηµατικών στόχων. Ανταγωνιστικότητα της ελληνικής βιοµηχανίας, αποφάσεις που την επηρεάζουν και προσφερόµενες στρατηγικές για την αύξηση της. Οι έξι προσδιοριστικοί παράγοντες του µοναδιαίου κόστους: Τιµές αγοράς, σπατάλη στη χρήση και µίγµα των συντελεστών της παραγωγής (υλικών, εργασίας, κεφαλαίου), βαθµός αξιοποίησης παραγωγικού δυναµικού, οικονοµίες κλίµακας και τεχνολογική πρόοδος. Βιοµηχανική παραγωγικότητα: έννοιες, µεθοδολογίες µέτρησης και ανάλυσης, ερµηνεία αποτελεσµάτων. Έλεγχος κόστους µε έλεγχο παραγωγικότητας. Μοντέλα παραγωγικότητας και σύνδεσή τους µε µοντέλα οικονοµικής αποδοτικότητας. Εφαρµογές σε επιχειρήσεις και κλάδους της µεταποίησης.
Διδάσκ.: Γ. Κοσµετάτος, Σχ. Μηχ. Μηχ.

Θερµοδυναµική
Βασικές έννοιες και ορισµοί, Πρώτο Θερµοδυναµικό Αξίωµα, Τέλειο αέριο, Κυκλικές µεταβολές, Κύκλος Carnot τελείου αερίου, Αναστρέψιµα και µη φαινόµενα, Δεύτερο Θερµοδυναµικό Αξίωµα, Θερµοδυναµική κλίµακα θερµοκρασιών, Εντροπία, Διαγράµµατα T-s και h-s (Mollier), Θερµοδυναµική Πιθανότης, Θεωρητική εντροπία αναµίξεως, Εντροπία µη αναστρέψιµων µεταβολών, Σχέσεις Maxwell και Tds, Θερµοδυναµική δύο φάσεων, Ατµοποίηση, Διαγράµµατα. Πίνακες ατµών. Πραγµατικά αέρια, Θερµοδυναµική παράσταση αναστρέψιµων διεργασιών, Στραγγαλισµός Joule-Thomson, Καταστατικές εξισώσεις, Θερµοχωρητικότητες πραγµατικών αερίων, Θερµοδυναµικοί κύκλοι, Μονοδιάστατη ροή - Ακροφύσια. Ιδανικά και µη µίγµατα, Μερικές γραµµοµοριακές ιδιότητες, Θερµοδυναµική ταξινόµηση µιγµάτων, Αραιά διαλύµατα, Ενεργότητα, Συντελεστής ενεργότητας, Κανονικά διαλύµατα, Απορρόφηση αερίων, Πύργοι απορροφήσεως, Μέθοδοι διαχωρισµού διµερών µιγµάτων, Μονάδες ενισχύσεως, εξαντλήσεως, Μέθοδοι McCabe-Thiele και Ronchon, Στήλες διακοπτόµενης λειτουργίας, Πλήρως και µερικώς αναµίξιµα υγρά µίγµατα, Ισορροπία υγρής/στερεής φάσεως διµερούς µίγµατος, Ψυχροµετρία.
Διδάσκ.: Δ. Κουρεµένος, Σχ. Μηχ. Μηχ.

(9.3.04.7) Αναλυτική Μηχανική
Βασικές έννοιες. Χώροι απεικόνισης της κίνησης. Δεσµοί. Αρχή D' Alembert. Δυνατές µετατοπίσεις. Αρχή των δυνατών έργων. Αρχή της ελαχίστης δράσης. Γενικευµένες δυνάµεις. Εξισώσεις Lagrange. Ηλεκτρικά και Ηλεκτροµηχανικά ανάλογα. Αρχή Hamilton .Γενικευµένες ταχύτητες και ορµές. Εξισώσεις Hamilton. Κυκλικές συντεταγµένες και θεωρήµατα διατηρήσεως. Μετασχηµατισµοί Legendre. Εισαγωγή στην ευστάθεια.
Διδάσκ.: Κ. Πάγκαλος, Σχ. ΕΜΦΕ

(5.1.21.7) Διάβρωση και Προστασία Μετάλλων
Διάβρωση των µετάλλων. Ατµοσφαιρική διάβρωση. Ηλεκτροχηµική διάβρωση. Σχηµατισµός γαλβανικών στοιχείων. Δοµή µετάλλων. Ατέλειες των κρυσταλλικών πλεγµάτων. Κράµατα. Θερµοδυναµική σταθερότητα των µετάλλων. Κανονικό δυναµικό. Διαγράµµατα Pourbaix. Ταχύτητα της διάβρωσης. Γενικευµένη και τοπική διάβρωση. Διάβρωση από γαλβανικά στοιχεία. Περικρυσταλλική διάβρωση. Διάβρωση µε βελονισµούς. Διάβρωση από γαλβανικά στοιχεία διαφορετικής συγκέντρωσης. Διάβρωση λόγω διαφορικού αερισµού. Διάβρωση από αναερόβια βακτήρια. Προστασία των µετάλλων από τη διάβρωση. Σχεδιασµός και επιλογή κατασκευαστικών υλικών. Αναστολείς διάβρωσης. Επικαλύψεις µεταλλικής επιφάνειας. Καθοδική προστασία. Εργαστηριακές ασκήσεις.
Διδάσκ.: Κ. Κόλλια, Α. Χαραλάµπους, Σχ. Χηµ. Μηχ.

(9.3.03.8) Τεχνική Μηχανική ΙΙ (Αντοχή Υλικών)
Μηχανική του Παραµορφωσίµου Σώµατος. Τάσεις και τροπές. Εφελκυσµός. Διάτµηση. Νόµος του Hooke. Τανυστής τάσεων και παραµορφώσεων. Χρονοµεταβλητά φαινόµενα σε εφελκυσµό και διάτµηση. Καθαρή κάµψη. Στρέψη. Ποιοτική αναφορά στα φαινόµενα της λοξής κάµψης, της έκκεντρης φόρτισης και του λυγισµού.
Διδάσκ.: Τ. Καλβουρίδης, Σχ. ΕΜΦΕ

(9.1.11.9) Στοιχεία Δικαίου και Τεχνικής Νοµοθεσίας
Στοιχεία Δικαίου. Επιχειρείται µια γενική θεώρηση του δικαίου, επεξηγούνται οι βασικές νοµικές έννοιες και οι κυριότερες νοµικές σχέσεις οι οποίες δηµιουργούνται και περιλαµβάνονται στους ακόλουθους κλάδους του Δικαίου: Δηµόσιο Δίκαιο (Συνταγµατικό Δίκαιο, Διοικητικό Δίκαιο) Δίκαιο της ΕΚ - Ιδιωτικό Δίκαιο - Αστικό Δίκαιο (Γενικές Αρχές, Ενοχικό Δίκαιο, Εµπράγµατο Δίκαιο) - Εµπορικό Δίκαιο (Δίκαιο των Εµπορικών Πράξεων, Δίκαιο των Εταιριών, Δίκαιο των Αξιογράφων) - Εργατικά Ατυχήµατα / Ευθύνη του µηχανικού. Τεχνική Νοµοθεσία. Η ενότητα αυτή αφορά τη νοµοθεσία για την Κατασκευή των Δηµοσίων Έργων (είδη διαγωνισµών, σύναψη συµβάσεως, ανώµαλη εξέλιξη της συµβάσεως, εργοληπτικές εταιρίες κλπ.) - Κοινοτική νοµοθεσία για την Κατασκευή των Δηµοσίων Έργων (οδηγίες της ΕΚ, διατάγµατα προσαρµογής).
Διδάσκ.: Α. Χατζοπούλου, Σχ. ΕΜΦΕ

(3.7.43.9) Συστήµατα Ειδικών Ηλεκτρικών Κινητήρων
Αρχές λειτουργίας των ειδικών κινητήρων : βηµατικοί κινητήρες, κινητήρες universal, σερβοκινητήρες, ευθύγραµµοι κινητήρες, κινητήρες χωρίς ψήκτρες, ηλεκτροστατικοί κινητήρες, κεραµικοί κινητήρες, κινητήρες υπερηχητικού κύµατος, κινητήρες πλαστικοποιηµένου µαγνήτη. Τεχνικές ελέγχου συστηµάτων ειδικών κινητήρων : διανυσµατικός έλεγχος, ψηφιακός έλεγχος, έλεγχος υψηλής ταχύτητας. Συστήµατα ελέγχου ειδικών κινητήρων : συστήµατα ελέγχου σερβοκινητήρων, συστήµατα ελέγχου βηµατικών κινητήρων, σερβοσυστήµατα µε µικροϋπολογιστές. Εφαρµογές συστηµάτων ειδικών κινητήρων σε : συστήµατα πληροφορικής, ιατρικά µηχανήµατα, συστήµατα αυτοµατισµού και ροµποτικής, συστήµατα µεταφοράς κλπ. Εργαστηριακές ασκήσεις.
Διδάσκ.: Μ. Ιωαννίδου

(3.7.44.9) Ποιοτικός Ελεγχος Εξοπλισµού Βιοµηχανικών Εγκαταστάσεων και Υλικών
Μετρήσεις κατά την παραγωγική διαδικασία βιοµηχανικών προϊόντων (πίεσης, θερµοκρασίας, ρύπανσης, καύσης, κλπ.). Μετρήσεις και συντήρηση σε βιοµηχανικές εγκαταστάσεις (αντίστασης, µόνωσης, χωρητικότητας, συντελεστή απωλειών). Δς παραδείγµατα εξετάζονται µετασχηµατιστές 150KV και 400 KV. Προσδιορισµός της διάρκειας ζωής του ηλεκτρολογικού εξοπλισµού µιας εγκατάστασης (µετασχηµατιστές έντασης, τάσης, διανοµής, µεταφοράς, διακόπτες, κτλ). Φαινόµενα γήρανσης ηλεκτρικών συνδέσµων γενικά.
Διδάσκ.: Π. Μπούρκας, Ν. Θεοδώρου, Κ. Καραγιαννόπουλος

10.14. ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΑ

(9.1.45.8) Ειδικά Θέµατα Φιλοσοφίας
Ανάλυση και κριτική κλασικών φιλοσοφικών κειµένων. Το εξεταζόµενο κείµενο, διαφορετικό κάθε ακαδηµαϊκό έτος, τοποθετείται πρώτα στα πλαίσια της ιστορικής συµβολής του στην εξέλιξη της φιλοσοφικής σκέψης και της αλληλεπίδρασής του µε τα κοινωνικά φαινόµενα και ρεύµατα. Επειτα εξετάζεται εσωτερικά και σε βάθος, µε κύριος στόχους την κατανόηση της δοµής του και την ανάλογη και αξιολόγηση των επιχειρηµάτων του.
Διδάσκ.: Α. Μπαλτάς, Σχ. ΕΜΦΕ

(9.1.23.8) Ειδικά Θέµατα Κοινωνιολογίας
Εκπόνηση γραπτών εργασιών σχετικά µε κοινωνιολογικά προβλήµατα που έχουν θεωρητικό ενδιαφέρον και πρακτική εφαρµογή τόσο στις σπουδές όσο και στην επαγγελµατική εξέλιξη των φοιτητών.
Διδάσκ.: Μ. Λοϊζου, Σχ. ΕΜΦΕ

(9.1.43.8) Θέµατα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήµης
Τι είναι η Φιλοσοφία των Επιστηµών. Το πρόβληµα της επαγωγής του Hume, η διάκριση των κρίσεων σε αναλυτικές και συνθετικές και σε a priori και a posteriori στον Kant. Διάκριση των επιστηµών σε φυσικές και κοινωνικές, η διάκριση επιστηµών και τεχνολογίας. Λογικός θετικισµός και Εµπειρισµός. Διαψευσιµότητα και διάκριση επιστήµης από ψευδοεπιστήµη και από µεταφυσική κατά Κ. Πόππερ. Η θεωρία των παραδειγµάτων του Τ. Κουν. Η µεθοδολογία των προγραµµάτων έρευνας του Ι. Λάκατος. Η αναρχική µεθοδολογία του Π. Φεγιεράµπεντ. Αναλυτική φιλοσοφία και σχετικές θεωρίες αλήθειας και νοήµατος. Η σύγχρονη Γαλλική σχολή επιστηµολογίας, νεότερες προσεγγίσεις.
Διδάσκ.: Μ. Ασηµακόπουλος, Σχ. ΕΜΦΕ

(9.1.44.8) Επιστήµη και Άνθρωπος
Παραδείγµατα επιστηµονικής µεθόδου. Χαρακτηριστικά της επιστηµονικής µεθόδου. Περιορισµοί της επιστηµονικής µεθόδου. Επιστηµονική µεταφυσική. Επιστήµη και θρησκεία. Απαρχές της επιστηµονικής τεχνικής. Η τεχνική στην άψυχη φύση. Η τεχνική στη βιολογία. Η τεχνική στη φυσιολογία. Η τεχνική στη ψυχολογία. Η τεχνική στη κοινωνία. Τεχνητά δηµιουργούµενες κοινωνίες. Το άτοµο και το σύνολο. Η επιστηµονική κυβέρνηση. Η εκπαίδευση σε µια επιστηµονική κοινωνία. Επιστηµονική αναπαραγωγή. Επιστήµη και αξίες.